Οστεοαρθρίτιδα γόνατος: Ποια νόσος προμηνύει την εμφάνισή της;

Ένδειξη οστεοαρθρίτιδας στα γόνατα ενδεχομένως να αποτελεί η ύπαρξη εξογκωμάτων στις αρθρώσεις των δακτύλων των χεριών που ονομάζονται όζοι του Heberden, σύμφωνα με μια μελέτη της  Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins. Οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι τα ευρήματα θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους γιατρούς να διαγιγνώσκουν γενικευμένη οστεοαρθρίτιδα, ακόμα και όταν τα συμπτώματα εμφανίζονται μόνο στις αρθρώσεις των χεριών. Όπως δήλωσαν, τα αποτελέσματα της προσπάθειάς τους θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια νέα υποκατηγορία οστεοαρθρίτιδας, ειδικά για άτομα με τους συγκεκριμένους όζους.

«Οι όζοι του Heberden είναι οστεόφυτα που εμφανίζονται στις μικρές αρθρώσεις των δακτύλων στα χέρια. Αιτία ανάπτυξής τους είναι η οστεοαρθρίτιδα, η οποία έχει καταστρέψει τον χόνδρο που προστατεύει τα οστά, οπότε αυτά έχουν αρχίσει να φθείρονται, λόγω της μεταξύ τους τριβής. Προς αντικατάσταση του φθαρμένου χόνδρου ο οργανισμός ορισμένων ανθρώπων αντιδρά, αναπτύσσοντας νέους οστικούς σχηματισμούς, τους όζους. Αντιθέτως, η οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο μερικές φορές δεν προκαλεί τέτοιες εμφανείς ενδείξεις και απαιτούνται απεικονιστικές εξετάσεις για τη διάγνωση της πάθησης. Οπότε οι όζοι στις αρθρώσεις των δακτύλων θα μπορούσαν να αποτελέσουν στοιχείο πρόβλεψης παρόμοιων βλαβών στα γόνατα», μας εξηγεί ο ορθοπαιδικός χειρουργός Δρ. Αθανάσιος Τσουτσάνης.  «Οι πάσχοντες από οστεοαρθρίτιδα σε προχωρημένα στάδια βιώνουν πόνο, οίδημα και δυσκαμψία και όταν αυτή εντοπίζεται στα γόνατα δυσκολεύει τις απλούστερες καθημερινές δραστηριότητες, όπως το περπάτημα. Παρότι εμφανίζεται κυρίως στους ανθρώπους άνω των 50 ετών,  δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις νέων με την πάθηση. Οπότε κάθε τρόπος που θα μπορούσε να βοηθήσει στην πιο έγκαιρη διάγνωση είναι ιδιαίτερα σημαντικός», συμπληρώνει.

Η ερευνητική ομάδα του Johns Hopkins διεξάγει συνεχώς μελέτες για το συγκεκριμένο θέμα. Παλαιότερα είχε διαπιστώσει ότι υπάρχει συσχετισμός μεταξύ αυτών των εξογκωμάτων στα χέρια και της οστεοαρθρίτιδας στα ισχία.

Η μελέτη που δημοσιεύθηκε φέτος στο Arthritis & Rheumatology του Αμερικανικού Κολλεγίου Ρευματολογίας, περιέλαβε 395 ασθενείς με όζους του Heberden και 188 χωρίς ορατό οίδημα στις αρθρώσεις. Σ’ αυτή οι ερευνητές μελέτησαν μαγνητικές τομογραφίες (MRI) ασθενών και από τα ευρήματα φάνηκε ότι υπάρχει σημαντική σχέση μεταξύ της παρουσίας των όζων του Heberden και των απεικονιστικών εξετάσεων για οστεοαρθρίτιδα του γόνατος. Ουσιαστικά, επιβεβαίωσαν προηγούμενες διαπιστώσεις τους. Συγκεκριμένα, στους ασθενείς με όζους του Heberden οι ερευνητές βρήκαν περισσότερη περιαρθρική οστική διόγκωση στην άρθρωση του γόνατος, ειδικά στην περιοχή της μηριαίας άρθρωσης.

Πρέπει, λοιπόν, η παρουσία αυτών των όζων να υποψιάζει τους ορθοπαιδικούς ώστε να ερευνούν την πιθανότητα οστεοαρθρίτιδας και στις μεγάλες αρθρώσεις του σώματος (ισχίο, γόνατο), αποσκοπώντας στην κατά το δυνατόν πιο έγκαιρη εφαρμογή θεραπευτικών μέτρων, προκειμένου να επιβραδυνθεί η εξέλιξη της πάθησης. Αυτά τα μέτρα είναι η απώλεια του πλεονάζοντος βάρους (όταν απαιτείται), η έναρξη ή η αύξηση της σωματικής άσκησης για την ενδυνάμωση των μυών πέριξ της προσβεβλημένης άρθρωσης και πιθανά η χορήγηση κάποιων συμπληρωμάτων. Σύμφωνα με τον εξειδικευμένο στις αρθροπλαστικές ισχίου και γόνατος σε τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας Δρ. Τσουτσάνη, σε ενδιάμεσα στάδια μπορεί να συσταθεί και η χορήγηση κορτιζόνης ή υαλουρονικού οξέως απευθείας στην άρθρωση. Εάν αυτά τα συντηρητικά μέτρα δεν αποδώσουν και ειδικά στις περιπτώσεις οστεοαρθρίτιδος τελικού σταδίου, τότε ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε ολική αρθροπλαστική του γόνατος, εάν επιθυμεί να διατηρήσει την αυτοεξυπηρέτηση και ανεξαρτησία του σε βάθος χρόνου. «Ευτυχώς, αυτές οι επεμβάσεις έχουν σημειώσει τεράστια πρόοδο και έτσι μπορούμε να υποσχεθούμε στους ασθενείς μας καλύτερα αποτελέσματα, και να τους απαλλάξουμε από την ταλαιπωρία που βίωναν όσοι έπρεπε να προχωρήσουν σε αντικατάσταση της άρθρωσης παλαιότερα», επισημαίνει, διευκρινίζοντας ότι σήμερα οι νέες τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας στην αρθροπλαστική του γόνατος πραγματοποιούνται μέσω πολύ μικρών τομών, διατηρώντας ανέπαφο τον εκτατικό μηχανισμό της άρθρωσης του γόνατος. Έτσι ο ασθενής έχει μικρότερο κίνδυνο επιπλοκών, ο μετεγχειρητικός πόνος ελαχιστοποιείται και η ανάρρωση επιταχύνεται. Απαραίτητη, βέβαια, προϋπόθεση είναι η εκτέλεση της επέμβασης από έναν άρτια εκπαιδευμένο και έμπειρο ορθοπαιδικό χειρουργό στις τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας, όπως άλλωστε απαιτείται και για την παραδοσιακή χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης γόνατος.

«Δεδομένου ότι η πάθηση αυτή οφείλεται σε διάφορες αιτίες και προκαλεί σοβαρές βλάβες, η έρευνα θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανακάλυψη και την καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών που κρύβονται πίσω από τη σχέση μεταξύ των όζων του  Heberden και της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος, ώστε να βρεθούν αποτελεσματικότεροι τρόποι πρόληψης αλλά και θεραπείας της αρθρίτιδας», καταλήγει ο Δρ. Αθανάσιος Τσουτσάνης.