Ουραγός η Ελλάδα στις μεταμοσχεύσεις ήπατος

Μέχρι 5 χρόνια εξαιρετικής ποιότητας ζωής μπορεί να χαρεί ένας ασθενής με λίγες εβδομάδες ή μήνες ζωής εφόσον βρεθεί έγκαιρα το κατάλληλο μόσχευμα και πραγματοποιηθεί η σχετική επέμβαση.

Στη χώρα μας, ωστόσο, διενεργούνται μεταμοσχεύσεις μόνο από πτωματικό και όχι από ζώντα δότη, ενώ λειτουργεί μόνο ένα μεταμοσχευτικό κέντρο ήπατος στο ΓΝΘ «Ιπποκράτειο» Θεσσαλονίκης από το 1990 (της Αθήνας έχει κλείσει), στο οποίο έχουν γίνει περισσότερες από 470 μεταμοσχεύσεις ήπατος. Σημαντικό μειονέκτημα παραμένει, στο μεταξύ, η μεγάλη έλλειψη ηπατικών μοσχευμάτων για την οποία χρειάζεται να γίνουν εντονότερες και πιο συντονισμένες προσπάθειες. Είναι ενδεικτικό ότι κατά την τελευταία 5ετία πάνω από 300 ασθενείς χρειάστηκε να ενταχθούν στη λίστα μεταμόσχευσης ήπατος, αλλά μόνο το 40% μεταμοσχεύτηκε, ενώ 20% περίπου των ασθενών κατέληξε πριν προλάβει να μεταμοσχευτεί.

Ενημερωτική εκδήλωση για τη Μεταμόσχευση Ήπατος

Το πολύ σημαντικό θέμα της Μεταμόσχευσης Ήπατος στην Ελλάδα θίγει σε εκδήλωση που διοργανώνει στις 29 Ιανουαρίου 2016, η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης Ήπατος (ΕΕΜΗ), με τη συνεργασία του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος “Προμηθέας”, του Σωματείου Μεταμοσχευθέντων Ελλάδος “ΗΠΑΡχω” και του υπουργείου Υγείας.

“Όλοι όσοι αποτελούμε μέρος αυτού του παζλ, από την αρχική διάγνωση της πάθησης του ασθενούς, έως τη δύσκολη απόφαση της μεταμόσχευσης, ιατροί και ασθενείς, δότες και λήπτες, δεν μπορούμε παρά να είμαστε ιδιαίτερα συγκινημένοι που βιώνουμε από τόσο κοντά το δώρο της ζωής, αλλά και ταυτόχρονα προβληματισμένοι για τις δυσκολίες και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουμε έως την απόκτησή του” αναφέρει στο κάλεσμά του ο πρόεδρος της ΕΕΜΗ, Καθηγητής Γ.Ν. Νταλέκος, εκφράζοντας την ευχή να πραγματοποιηθεί μια εποικοδομητική συζήτηση για την ενημέρωση του κοινού και την ανάληψη ευθύνης όλων των εμπλεκόμενων φορέων απέναντι στις υποχρεώσεις τους.

Λίγα λόγια για τη μεταμόσχευση ήπατος

Η μεταμόσχευση ήπατος αποτελεί τη μοναδική θεραπευτική προσέγγιση σε ασθενείς με μη αναστρέψιμη βλάβη του ήπατος. Οι ασθενείς που χρειάζεται να υποβληθούν σε μεταμόσχευση ήπατος μπορεί να πάσχουν από: α) οξεία ηπατική ανεπάρκεια (ή αλλιώς κεραυνοβόλο ηπατίτιδα), β) χρόνια ηπατική ανεπάρκεια (ή αλλιώς μη αντιρροπούμενη κίρρωση) με επιπλοκές όπως κιρσορραγία, ασκιτική συλλογή και εγκεφαλοπάθεια, γ) ηπατοκυτταρικό καρκίνο (ΗΚΚ).

Το γεγονός ότι το ήπαρ χρειάζεται να αντικατασταθεί όταν έχει υποστεί μη αναστρέψιμη βλάβη οφείλεται στην τεράστια σημασία που έχει για τον οργανισμό η φυσιολογική ηπατική λειτουργία. Επιπλέον, σε αντίθεση με τους νεφρούς, δεν υπάρχει τεχνητό ήπαρ προκειμένου να υποκατασταθεί η ηπατική λειτουργία για κάποιο χρονικό διάστημα. Αυτός είναι και ο λόγος, για τον οποίο η επιβίωση των ασθενών με ηπατική ανεπάρκεια εξαρτάται απόλυτα από τους δότες ήπατος. Οι τελευταίοι συνήθως είναι άτομα που βρίσκονται σε εγκεφαλικό θάνατο, δηλαδή έχουν υποστεί βαριά μη αναστρέψιμη εγκεφαλική βλάβη (συνήθως λόγω κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης ή σοβαρού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου) και οι ζωτικές λειτουργίες της καρδιάς και των πνευμόνων διατηρούνται μόνο με μηχανικά μέσα. Εναλλακτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα ικανό κομμάτι ήπατος από ένα ζωντανό δότη (που είναι συγγενής του ασθενούς και εφόσον πληρούνται σειρά προϋποθέσεων).

Ο ασθενής με ένδειξη μεταμόσχευσης ήπατος θα πρέπει να παραπεμφθεί σε κέντρο μεταμόσχευσης προκειμένου να εκτιμηθούν σειρά παραγόντων που χρήζουν ειδικής αξιολόγησης και να αποφασιστεί η τοποθέτησή του στη λίστα μεταμόσχευσης ήπατος. Όσο βαρύτερη η ηπατική νόσος τόσο υψηλότερα τοποθετείται ο ασθενής στη λίστα και αποκτά μεγαλύτερη προτεραιότητα λήψης ηπατικού μοσχεύματος. Η εκτίμηση της βαρύτητας της ηπατικής νόσου γίνεται πια με αντικειμενικά κριτήρια. Έτσι, διεθνώς (αλλά και στη χώρα μας) έχει καθιερωθεί το MELD σκορ ως βάση αξιολόγησης και ιεράρχησης στην λίστα για μεταμόσχευση ήπατος. Όταν βρεθεί συμβατό μόσχευμα συνυπολογίζονται και άλλοι σημαντικοί παράγοντες, όπως η συμβατότητα ομάδας αίματος και σωματομετρικών παραμέτρων μεταξύ δότη και υποψήφιου λήπτη. Ασθενείς που θα ζούσαν μόλις για λίγες εβδομάδες ή μήνες, μετά τη μεταμόσχευση μπορούν να έχουν 5ετή επιβίωση που ανέρχεται στο 70% με εξαιρετική ποιότητα ζωής.

Η διενέργεια μεταμοσχεύσεων ήπατος στην Ελλάδα διέπεται από τους ίδιους κανόνες που ισχύουν διεθνώς και ήδη αναφέρθηκαν προηγουμένως.

Κατεβάστε το πρόγραμμα της εκδήλωσης: Program Μεταμόσχευση