Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη: Η μείωση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου ξεκινά από το σπίτι

Μόνο ένα στα δύο άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ) και μόνο ένα στα τέσσερα μέλη μιας οικογένειας στην οποία υπάρχουν άτομα με ΣΔ, έχουν πρόσβαση σε ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα. Αυτά τονίστηκαν μεταξύ άλλων σε συνέντευξη τύπου της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας (ΕΔΕ), με αφορμή την εκστρατεία ενημέρωσης, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη σήμερα 14 Νοεμβρίου.

Η οικογενειακή υποστήριξη αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση. Η μείωση του κινδύνου εμφάνισης του ΣΔ, ξεκινά από το σπίτι. Το 80% των περιπτώσεων ΣΔτ2 μπορούν να προληφθούν με την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, ενώ το 70% των πρώιμων θανάτων των ενηλίκων, προκαλούνται από συνήθειες, οι οποίες υιοθετούνται κατά την περίοδο της εφηβείας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Διαβήτη (IDF), ένας στους έντεκα ανθρώπους στον κόσμο ζουν με ΣΔ (425 εκατομμύρια ενήλικες), ενώ μέχρι το 2030 οι αριθμοί αυτοί αναμένεται να φτάσουν στα 522 εκατομμύρια. Ένα στα δύο άτομα με ΣΔ (212 εκατομμύρια) παραμένουν αδιάγνωστοι. Περισσότερα από ένα εκατομμύριο παιδιά και έφηβοι, πάσχουν από ΣΔτ1. Τα 2/3 των ατόμων με ΣΔ βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία (327 εκατομμύρια).  Το 2017 ο ΣΔ προκάλεσε 4 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως ενώ οι δαπάνες για νοσηλεία/θεραπείες ξεπέρασαν τα 727 δισεκατομμύρια δολάρια, ένα ποσό το οποίο υπερβαίνει αθροιστικά τους προϋπολογισμούς ΗΠΑ και Κίνας για την άμυνα! Ο ΣΔ αποτελεί ένα από τα συχνότερα αίτια καρδιακής νόσου, αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, απώλειας όρασης, νεφρικής ανεπάρκειας και ακρωτηριασμού κάτω άκρων.

Το κεντρικό μήνυμα της εκστρατείας ενημέρωσης για το Σακχαρώδη Διαβήτη, του Παγκόσμιου Οργανισμού Διαβήτη (IDF), για τα έτη 2018 και 2019, είναι «ο Διαβήτης αφορά κάθε Οικογένεια». Στόχος της εκστρατείας είναι η ευαισθητοποίηση για την επίπτωση του Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ) στο οικογενειακό περιβάλλον αλλά και η ενίσχυση του ρόλου της οικογένειας στην πρόληψη, διαχείριση, φροντίδα, και εκπαίδευση, αναφορικά με το νόσημα.

Η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία (ΕΔΕ), στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη 2018, δημιούργησε ένα animation video (διάρκειας 40”), με πρωταγωνιστές τα μέλη μιας οικογένειας και βασικό μήνυμα «Ανακάλυψε, Πρόλαβε, Διαχειρίσου το  Διαβήτη» – «Εμπόδισε την εμφάνιση του στην δική σου Οικογένεια».

Στόχος της εκστρατείας ευαισθητοποίησης της ΕΔΕ, είναι η ανάδειξη του σημαντικού ρόλου της οικογένειας στην πρόληψη, την πρώιμη εντόπιση, και τη διαχείριση της νόσου. Όταν η οικογένεια τρώει υγιεινά γεύματα και ασκείται, όλα τα μέλη της υιοθετούν και ενισχύουν συμπεριφορές, οι οποίες επιτρέπουν την πρόληψη του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 (ΣΔτ2). Η διαχείριση του ΣΔ απαιτεί καθημερινή θεραπεία, τακτική παρακολούθηση, υγιεινό τρόπο ζωής και συνεχή εκπαίδευση. Η εκπαίδευση και η συνεχής υποστήριξη αποτελούν προνόμια, τα οποία πρέπει να διατίθενται σε όλα τα άτομα και τις οικογένειές τους, με σκοπό την διευκόλυνσή τους, στη διαχείριση της νόσου.

«Η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία αριθμεί 44 χρόνια συστηματικής προσφοράς στο τεράστιο ιατρικό και κοινωνικό πρόβλημα του ΣΔ. Το πρόβλημα αυτό έχει οδηγήσει σε οικονομικό αδιέξοδο τα Εθνικά Συστήματα Υγείας παγκοσμίως. Μέσα από έργα και δράσεις όπως: εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας με συνέδρια, σεμινάρια, ημερίδες και webinars, έκδοση “Κατευθυντήριων Οδηγιών” για ιατρούς (αντιμετώπιση) και ασθενείς (αυτοδιαχείριση) οι οποίες επικαιροποιούνται κάθε χρόνο, συνεργασία με την Πολιτεία και χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων των Mελών, η ΕΔΕ επί 44 χρόνια συμβάλλει ενεργά και καθοριστικά στην πρόληψη και αντιμετώπιση του ΣΔ στη χώρα μας. Τονίζεται ότι οι “Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη Διαχείριση του Διαβητικού Ασθενούς” είναι το εργαλείο στο οποίο στηρίχθηκαν οι αρμόδιοι φορείς της Πολιτείας για την έκδοση “Θεραπευτικών Πρωτοκόλλων Συνταγογράφησης”, τα οποία χρησιμοποιούνται από τους γιατρούς όλων των ειδικοτήτων, για την θεραπευτική αντιμετώπιση του ΣΔ. Τέλος, το Σεπτέμβριο 2018, η ΕΔΕ πέτυχε τη θεσμοθέτηση της εξειδίκευσης Παθολόγων και Παιδιάτρων στον ΣΔ, με 2 χρόνια συγκεκριμένης εκπαίδευσης μετά τη λήψη της κύριας ειδικότητας και εξετάσεις, γεγονός το οποίο την καθιστά πλέον «Επιστημονική Εταιρεία Κορμού». Αυτή τη χρονιά, η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη είναι αφιερωμένη στην οικογένεια, τον πυρήνα, ο οποίος εξασφαλίζει σταθερότητα στον κοινωνικό ιστό και συνοψίζεται σε τρεις πυλώνες: πρόληψη, ανακάλυψη και διαχείριση του ΣΔ», ανέφερε ο Γεώργιος Δημητριάδης, Πρόεδρος της ΕΔΕ,  Καθηγητής Παθολογίας ΕΚΠΑ, Διευθυντής Β’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής, Μονάδας Έρευνας και Διαβητολογικού Κέντρου ΕΚΠΑ, Π.Γ.Ν. «Αττικόν».

«Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) έχει λάβει διαστάσεις «επιδημίας» σε παγκόσμιο επίπεδο. Το αυξανόμενο προσδόκιμο επιβίωσης και ο τρόπος ζωής, σύμφωνα με τα δυτικά πρότυπα, είναι υπεύθυνα για την αύξηση του αριθμού των ατόμων με ΣΔ και κυρίως εκείνων με ΣΔ τύπου 2 (ΣΔτ2)», επεσήμανε ο Dr. Σταύρος Παππάς, Αντιπρόεδρος ΕΔΕ, Παθολόγος, Διαβητολόγος. «Το 2030 εκτιμάται ότι το 42% της αύξησης του επιπολασμού του ΣΔτ2 θα αφορά στις ανεπτυγμένες χώρες και το 150%-200% θα αφορά στις αναπτυσσόμενες χώρες. Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ο πληθυσμός των ατόμων ηλικίας άνω των 60 ετών, αναμένεται να φτάσει τα 2 δισεκατομμύρια μέχρι το 2050. Ο επιπολασμός του ΣΔτ2 για το σύνολο του πληθυσμού της χώρας είναι περίπου 11.5%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Μελέτης ΕΜΕΝΟ της ΕΔΕ».

Στη σημασία της οικογενειακής υποστήριξης στην ορθή διαχείριση του ατόμου με ΣΔ και κυρίως αυτού με χρόνιες επιπλοκές, αναφέρθηκε ο Ανδρέας Μελιδώνης, Γεν. Γραμματέας ΕΔΕ, Παθολόγος, Συντονιστής – Διευθυντής Α’ Παθολογικής Κλινικής-Διαβητολογικού Κέντρου, Γ.Ν. Πειραιά «ΤΖΑΝΕΙΟ». «Η οικογενειακή υποστήριξη περιλαμβάνει: α) Δημιουργία υγιεινών συνθηκών ζωής και διαβίωσης, β) Υποστήριξη στην καθημερινή αγωγή και παρακολούθηση: υπενθύμιση, έλεγχος και συμμόρφωση στις οδηγίες, γ) Εκπαίδευση και γνώση όλων των μελών της οικογένειας στις πτυχές του ΣΔ και των επιπλοκών του,  δ) Πρόσβαση σε προγράμματα και φορείς εκπαίδευσης (1 στα 4 μέλη μίας οικογένειας με άτομα με ΣΔ έχουν πρόσβαση σε ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη νόσο και τις επιπλοκές της), ε) Δομημένη συναισθηματική υποστήριξη της οικογένειας στο άτομο με ΣΔ».

Αναφορικά με την πρόληψη του ΣΔτ2 ο  Κωνσταντίνος Μακρυλάκης, Ταμίας ΕΔΕ & Μέλος στο ΔΣ της IDF-Europe, Αν. Καθηγητής Παθολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Α’ Προπ. Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γ.Ν.Α. “Λαϊκό” τόνισε ότι «έχει αποδειχθεί με σαφήνεια, σε συνθήκες κλινικών μελετών, αλλά και σε κλινικές μελέτες της καθημερινής ζωής, ότι ο κίνδυνος εμφάνισης του ΣΔτ2 μπορεί να μειωθεί κατά 40-60% με την εφαρμογή προγραμμάτων υγιεινοδιαιτητικής παρέμβασης στα άτομα υψηλού κινδύνου. Δεδομένης της παθοφυσιολογίας της νόσου, της γνώσης των κύριων παραγόντων κινδύνου αλλά και των αποτελεσμάτων των μελετών παρέμβασης σε άτομα υψηλού κινδύνου, θεωρείται ότι η αλλαγή τρόπου ζωής με στόχους την απώλεια βάρους (περίπου 5-10% του αρχικού) και την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας (3-5 φορές την εβδομάδα, μέτριας έντασης σωματική δραστηριότητα για 30 λεπτά τη φορά), πρέπει να είναι οι βασικοί άξονες κάθε συνολικής στρατηγικής πρόληψης της νόσου».

Την εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της ΕΔΕ για το ΣΔ στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη 2018, στηρίζουν οι εταιρείες: ΑCCU–CHEK, Boehringer Ingelheim, Φαρμασέρβ-Lilly, Petsiavas, Sanofi, MSD & BIANEΞ.