Παγκόσμια Ημέρα Ηλικιωμένων: Χρόνια πολλά αλλά όχι με… υγεία για τους Έλληνες

Στις πρώτες θέσεις ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ σε γηράσκοντα πληθυσμό κατατάσσεται η Ελλάδα, με τις έρευνες να επισημαίνουν την ιδιαίτερα κακή ποιότητα ζωής που χαρακτηρίζει τους πολίτες άνω των 60 ετών, στους οποίους το προσδόκιμο καλής υγείας είναι μόλις 17,4 έτη.

Την ίδια ώρα, το ποσοστό των κρατικών πόρων που καταναλώνεται για τις ανάγκες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης της τρίτης ηλικίας είναι δυσανάλογα μεγάλο.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Γεροντολογικής και Γηριατρικής Εταιρείας (ΕΓΓΕ):
• Από τους ηλικιωμένους ασθενείς που νοσηλεύονται σε γενικά νοσοκομεία το 40% είναι χειρουργικοί ασθενείς.
• Τα άτομα άνω των 70 ετών, ενώ αποτελούν το 10% του πληθυσμού, απασχολούν το 50% των νοσοκομειακών κλινών και ειδικότερα το 25% των κλινών για οξέα περιστατικά.
• Οι υπερήλικες καλύπτουν το 25% των συνολικών ημερών νοσηλείας στα νοσοκομεία.
• Το 70% των υπερηλίκων έχουν περισσότερες της μιας συνοδούς νόσους.
• Πολυφαρμακία: Το 25% των υπερηλίκων παίρνουν περισσότερα από 5 φάρμακα.
• Από άνοια πάσχουν 150.000-200.000 ασθενείς στη χώρα μας και λόγω της φύσης της νόσου συμπάσχει και ανάλογος αριθμός οικογενειών. Ο αντίστοιχος αριθμός για την Ευρώπη ανέρχεται σε 10.000.000 ενώ παγκοσμίως καταγράφονται 44.000.000 ασθενείς.
• Η κολπική μαρμαρυγή (μια συνήθης μορφή καρδιακής αρρυθμίας όπου ο ρυθμός συστολής της καρδιάς είναι ταχύς, ανώμαλος και αποδιοργανωμένος) παρατηρείται σε ποσοστό 5% στα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών και σε 10% στους υπερήλικες άνω των 80 ετών και αποτελεί το κύριο αίτιο θρομβοεμβολικών αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων. Στην Ελλάδα καταγράφονται πάνω από 30.000 αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια κάθε χρόνο και με θνητότητα γύρω στο 30% τον πρώτο χρόνο.
• Οι περισσότερες μορφές καρκίνου διαγιγνώσκονται σε ηλικιωμένα άτομα: Το 50% των κακοήθων όγκων στις ΗΠΑ αφορά σε άτομα άνω των 65 ετών (NCI).
• Το 60% των θανάτων από καρκίνο αφορά σε υπερήλικες.
• Μεταξύ 1968 και 1990: μειώθηκαν κατά 25% οι θάνατοι από νεοπλασίες σε άτομα κάτω των 55 ετών (χημειοθεραπείες, λεμφώματα, λευχαιμίες, καρκίνος όρχεως), αλλά αυξήθηκε κατά 18% η θνητότητα από καρκίνο στους υπερήλικες ασθενείς.
• Η ετήσια επίπτωση των κακοήθων νεοπλασμάτων αυξάνει με ταχύτατο ρυθμό σε ηλικίες άνω των 65 ετών.
• Το 52% όλων των καρκίνων στις γυναίκες και το 59% στους άνδρες διαγιγνώσκεται σε άτομα άνω των 65 ετών.
• Πάνω από το 66% των θανάτων από καρκίνο συμβαίνει σε ασθενείς ηλικίας άνω των 65 ετών. Μάλιστα, οι καρκίνοι είναι υπεύθυνοι σαν πρώτη αιτία θανάτου στο φάσμα ηλικίας μεταξύ 65 και 74 ετών και η δεύτερη αιτία θανάτου μετά τα 75 χρόνια.

Όπως επισημαίνει η ΕΓΓΕ, «παρά τη σήμερα επικρατούσα άποψη ότι οι προληπτικές εξετάσεις για καρκίνο στα άτομα τρίτης ηλικίας στοιχίζουν δυσανάλογα στο Σύστημα Υγείας σε σχέση με το πιθανό όφελος, αυτό δεν ισχύει». Ο λόγος, εξηγεί, βρίσκεται στα οφέλη της έγκαιρης διάγνωσης για το σύστημα, δηλαδή στις λιγότερες βαριές χειρουργικές επεμβάσεις, στις λιγότερες χημειοθεραπείες και ακτινοθεραπείες, στις λιγότερες ημέρες νοσηλείας και τελικά στις μεγάλες πιθανότητες ίασης ή μακρότερης επιβίωσης με ικανοποιητική ποιότητα ζωής.

Με αφορμή, μάλιστα, τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ηλικιωμένων, η ΕΓΓΕ τονίζει ότι θα πρέπει επιτέλους και στη χώρα μας όπως και σε όλη την ΕΕ, να αναγνωριστεί η Γηριατρική ως ιατρική ειδικότητα ή εξειδίκευση, καλώντας την Πολιτεία και τους αρμόδιους φορείς να ενσκήψουν με κατανόηση στα πολλαπλά προβλήματα της ευαίσθητης αυτής κοινωνικής και ηλικιακής ομάδας.

«Θα πρέπει όλοι μαζί, κράτος, φορείς, κοινωνία, ΜΚΟ, να ενώσουμε τις δυνάμεις μας δημιουργικά ούτως ώστε οι ηλικιωμένοι να έχουν τη φροντίδα και τη στοργή που τους αξίζει. Στόχος όλων μας πρέπει να είναι η υγιής και ενεργή γήρανση και η αξιοπρεπής διαβίωση των ατόμων της Τρίτης Ηλικίας μέσα σε ένα φιλικό και στοργικό ευρύτερο περιβάλλον. Η ευχή μας για τους ηλικιωμένους πρέπει να είναι χρόνια πολλά, μα πάνω απ’ όλα χρόνια καλά!» καταλήγει.