Πανδημία: Πρόσκαιρη κάμψη των εκπομπών άνθρακα

Μπορεί το παγκόσμιο lockdown να ελάττωσε τις εκπομπές άνθρακα, μετά όμως από την άρση των μέτρων αυξήθηκαν κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2020, σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature (1/2021).

Ο καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Κωνσταντίνος Καρτάλης συνοψίζει τα δεδομένα αυτού του άρθρου.

Ο περιορισμός του παγκόσμιου πληθυσμού και των δραστηριοτήτων λιγόστεψε τον αριθμό των εκπομπών, αλλά όχι στο αναμενόμενο βαθμό. Συγκεκριμένα, σε παγκόσμιο επίπεδο οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μειώθηκαν κατά 6.4% ή περίπου 2.3 δις τόνους συνολικά κατά το έτος 2020. Οι επιστήμονες θεωρούν την μείωση σημαντική, αλλά και μικρότερη από την αναμενόμενη. Βέβαια, η πτωτική πορεία του αριθμού δεν προβλέπεται να διατηρηθεί για αρκετό διάστημα μετά τη λήξη των περιοριστικών μέτρων.

Από τα στοιχεία του Παγκόσμιου Προγράμματος για τον Άνθρακα (Global Carbon Project), προκύπτει ότι η μεγαλύτερη μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου διαπιστώθηκε στις ΗΠΑ και μάλιστα κατά 13%. Το γεγονός αποδίδεται στη ραγδαία μείωση των μετακινήσεων στο διάστημα από το Μάρτιο έως και το Δεκέμβριο του 2020.

Διεθνώς, η μεγαλύτερη μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών του lockdown υπολογίζεται ότι προέρχεται από τον τομέα των αερομεταφορών, σε ποσοστό 48% σε σχέση με το 2019.

Αντίθετη εικόνα από την παγκόσμια σχηματίστηκε στην χώρα του «Κόκκινου Δράκου» αφού τα επίπεδα των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην Κίνα ήταν τελικά υψηλότερα το 2020 σε σχέση με το 2019, παρά τη ραγδαία μείωση των εκπομπών κατά την περίοδο του lockdown. Η πορεία του αριθμού των εκπομπών συνδέεται με την ταχεία ανάκαμψη της οικονομίας και της βιομηχανικής παραγωγής στην Κίνα.

Αντίθετα, στις ΗΠΑ, η μείωση των εκπομπών ήταν 650 εκ. τόνους το 2020, περίπου το ¼ της συνολικής μείωσης σε παγκόσμια κλίμακα. Η μείωση αυτή ερμηνεύεται ως μείωση της βιομηχανικής παραγωγής και οικονομική ύφεση.

Παρά τη παγκόσμια μείωση των εκπομπών δεν επήλθε το επιθυμητό ποσοστό για την προστασία του περιβάλλοντο και της ανθρωπότητατας. Στόχος έχει τεθεί από τη Σύμβαση για το Κλίμα των Ηνωμένων Εθνών καθώς και τη Συμφωνία των Παρισίων η αποτροπή παγκόσμιας θέρμανσης που θα υπερβαίνει τον 1.5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Αυτή προϋποθέτει τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 7.6% κάθε έτος παγκοσμίως και για μία δεκαετία, δηλαδή μείωση που είναι μεγαλύτερη σε ετήσια βάση από αυτή που καταγράφηκε το 2020 λόγω της πανδημίας.