Παραλλαγή Όμικρον: Ποια η δυναμική της επαναμόλυνσης των παραλλαγών

Η δυνατότητα της παραλλαγής Όμικρον να διαφεύγει από την ανοσολογική απάντηση έναντι σε προηγούμενες μολύνσεις και σε εμβολιασμό ανέβασε το πήχη ψηλότερα για την συλλογική ανοσία. Ζήτημα προκύπτει για το πως θα επιτευχθεί η ανοσία της αγέλης.

Ανάλυση επαναμολύνσεων που έχουν καταγραφεί στο Κατάρ δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό New England Journal of Medicine και αναφέρει ότι προηγούμενη λοίμωξη προστατεύει έναντι πιθανών επαναμολύνσεων. Η μελέτη επιβεβαίωσε προηγούμενες έρευνες για την υψηλότερη ικανότητα της Όμικρον να διαφεύγει της επαναμόλυνσης, όπως επισημαίνουν οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γκίκας Μαγιορκίνης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ). Στην περίπτωση των στελεχών Άλφα, Βήτα και Δέλτα η προηγούμενη λοίμωξη προστάτεψε από συμπτωματική επαναλοίμωξη σε επίπεδα υψηλότερα από 85%. Ωστόσο,  στην μετάλλαξη Όμικρον μειώνεταιστο 56%. Όμως διαπιστώθηκε ότι εξασφαλίζεται σημαντική προστασία έναντι βαριάς νόσου, παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των βαριά νοσούντων στη συγκεκριμένη μελέτη ήταν πολύ μικρός.

Επίτευξη ανοσίας της αγέλης;

Για να επιτευχθεί η συλλογική ανοσία με φυσικό τρόπο, δηλαδή η παρεμπόδιση της μετάδοσης από αυτούς που έχουν ανοσία  θα πρέπει ο ενεργός αριθμός αναπαραγωγής, γνωστό και ως R_t, πέφτει κάτω από την μονάδα. Προϋπόθεση αποτελεί ένα ποσοστό του πληθυσμού να έχει την αποστειρωτική ανοσία, δηλαδή να μην κολλάει τον ιό ή αν τον κολλήσει να μην τον μεταδίδει. Τότε ο αριθμός αναπαραγωγής, θα γίνει R_0, δηλαδή αριθμός των μεταδόσεων που κάνει κάθε φορέας σε έναν πληθυσμό που δεν έχει καθόλου ανοσία.

Με την κυκλοφορία των στελεχών Άλφα, Βήτα και Δέλτα, ο βασικός αριθμός αναπαραγωγής αυξήθηκε  σχεδόν στο 5 για την παραλλαγή Δέλτα . ως εκ τούτου, το ποσοστό της αποστειρωτικής ανοσίας  θα διασφάλιζε την ανοσία της αγέλης στο 80%.  Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η επιβράδυνση της επιδημίας στην Ελλάδα που διαπιστώθηκε  στις αρχές Δεκεμβρίου οφειλόταν στον συνδυασμό φυσικής νόσου και εμβολιασμού, που πλησίαζε το ποσοστό του 88% οδηγώντας σε αποκλιμάκωση της επιδημίας.

Η επέλαση της παραλλαγής Όμικρον άλλαξε τα δεδομένα.  Εφόσον δεν υπάρχει αύξηση του βασικού αριθμού αναπαραγωγής, το μέγιστο ποσοστό αποστειρωτικής ανοσίας που μπορεί να επιτευχθεί είναι 56%. Συνεπώς, δεν θα μπορούσε να υπάρξει ανοσία της αγέλης ακόμα και αν είχε μολυνθεί το 100% του πληθυσμού με προηγούμενα στελέχη. Οι αριθμοί αυτοί επαναμόλυνσης αφορούν μόλυνση με διαφορετικά στελέχη και όχι στελέχη της ίδια παραλλαγής (π.χ. πρώτα Δέλτα και μετά Όμικρον). Οι επιστήμονες δεν μπορούν να τοποθετηθούν για το ποσοστό επαναμόλυνσης Όμικρον με Όμικρον , αλλά εκτιμούν ότι θα είναι υψηλότερο του 56%.  Με δεδομένη την επαναμόλυνσης, η αναγκαιότητα εμβολιασμού γίνεται πιο επιτακτική με ποσοστά που ξεπερνάνε το 90% για το σύνολο των ενηλίκων και αγγίζουν το 100% για τις ηλικιακές ομάδες άνω των 60.