Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας: Ακάλυπτες ανάγκες περίθαλψης αναπήρων και χρονίων πασχόντων

Τις δυσκολίες περίθαλψης, κάλυψης οδοντιατρικών αναγκών, ακόμη πρόσβασης σε δομές καθώς και οικονομικά εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες και σπάνιες παθήσεις αποτυπώνει πανελλαδική έρευνα του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας. Η έρευνα επιβεβαιώνει ότι τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη αντιμετωπίζουν υψηλά ποσοστά ανικανοποίητων αναγκών σε φάρμακα ή φαρμακευτικά σκευάσματα και αναλώσιμα.

Τα αποτελέσματα της έρευνας  παρουσίασε η ΕΣΑμεΑ, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, στις 3 Δεκεμβρίου. Τα συμπεράσματα αυτά χαρακτήρισε ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ Ιωάννης Βαρδακαστάνης δυνητικό συλλογικό εργαλείο για τον σχεδιασμό πολιτικών και τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων των ανθρώπων με αναπηρία, χρόνια και σπάνια πάθηση, πάντα με γνώμονα την κεφαλαιώδη αρχή “Τίποτα χωρίς εμάς”.

Ευρήματα

• Το 78% των ερωτηθέντων ατόμων με αναπηρία, χρόνια ή σπάνια πάθηση δηλώνει πως έχει μειώσει δαπάνες για την κάλυψη των βασικών αναγκών διαβίωσης, όπως είναι δαπάνες για τρόφιμα, προκειμένου να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες για υγειονομική περίθαλψη.
• Το 43% των ατόμων με αναπηρία, χρόνια ή σπάνια πάθηση βρέθηκε να στερείται αναγκαίας οδοντιατρικής φροντίδας, το 40% χρειάστηκε διαγνωστικές εξετάσεις που δεν μπόρεσε να πραγματοποιήσει.
• Το 39,5% δεν είχε πρόσβαση τουλάχιστον μία φορά σε αναγκαία ιατρική εξέταση ή θεραπεία κατά τα τελευταία δύο χρόνια.

 Δυσκολίες πρόσβασης σε δομές υγείας

Συγκεκριμένα, 5 στα 10 άτομα με εγκεφαλική παράλυση και νευρομυϊκές παθήσεις δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν εμπόδια προσβασιμότητας στις δομές υγείας.  Άτομα  με νοητική αναπηρία αντιμετωπίζουν σοβαρό αποκλεισμό και στο επίπεδο της πρωτοβάθμιας υγείας, με 4 στους 10 να μην έχουν καν υπαχθεί στο θεσμό του προσωπικού γιατρού και 3 στους 10 να μην έχει χρησιμοποιήσει ποτέ ηλεκτρονική συνταγογράφηση.

Αξιοσημείωτο είναι ότι το 17,7% των ατόμων που αντιμετωπίζουν ψυχικές δυσκολίες/διαταραχές είτε ψυχική αναπηρία είναι ανασφάλιστοι. Ακόμη υψηλότερο είναι το ποσοστό των ατόμων που αναφέρουν ψυχική αναπηρία, που ανέρχεται στο 23,4%.

Ανικανοποίητες ανάγκες σε φάρμακα ή φαρμακευτικά σκευάσματα και αναλώσιμα

Σημαντικό τμήμα των ατόμων με αναπηρία, χρόνια ή σπάνια πάθηση αναφέρουν ότι στερήθηκαν τουλάχιστον μία φορά φάρμακα ή άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα (34%), υπηρεσίες αποκατάστασης (33%) και υπηρεσίες ψυχικής υγείας (30%). Στην εν λόγω ομάδα, βρίσκονται και τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη, που καταγράφουν υψηλά ποσοστά ανικανοποίητων αναγκών σε φάρμακα ή φαρμακευτικά σκευάσματα και αναλώσιμα. Τέτοια είναι ταινίες, αισθητήρες, αναλώσιμα για την αντλία συνεχούς έγχυσης κλπ., ενώ ο περιορισμένος αριθμός εξειδικευμένου ιατρικού προσωπικού (Ενδοκρινολόγοι, Παθολόγοι και Παιδίατροι εξειδικευμένοι στο Σακχαρώδη Διαβήτη) στις δημόσιες δομές αποτελεί το σοβαρότερο εμπόδιο.

Τα παραπάνω στοιχεία ανέδειξε και η 2η Πανελλαδική Μελέτη της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ: «Συνήθειες και προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη σε σχέση με τη διαχείριση της καθημερινότητάς τους», η οποία παρουσιάστηκε στο 2nd Diabetes Empowerment Forum, το Νοέμβριο.

Η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ επισημαίνει ότι ένας από τους βασικότερους λόγους αδυναμίας ικανοποίησης αναγκών και ελλιπούς πρόσβασης των ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη σε ιατροτεχνολογικά προϊόντα είναι ο αποκλεισμός από τη συνταγογράφηση απαραίτητων αναλώσιμων ιατροτεχνολογικών προϊόντων για τον Σ.Δ. τύπου 1, λόγω της νομοθετικής αλλαγής του ΕΚΠΥ (ΦΕΚ89 Β’/16-01-2023, Προσθήκη Παραρτήματος 1 στο άρθρο 47) και της εφαρμογής του το Νοέμβριο του 2023, με αναδρομική ισχύ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι πάσχοντες είτε να προβαίνουν στην αγορά τους από το φαρμακείο, είτε να μην λαμβάνουν καθόλου τα απαραίτητα για τη διαχείριση της πάθησης τους προϊόντα.  Άξιο λόγοι είναι πως καθυστέρηση, μη διάθεση υλικών ή μη αντικατάσταση ελαττωματικών αναλώσιμων προϊόντων καταγράφει η μελέτη της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ, και από την πλευρά των εταιρειών, ενώ αύξηση των ελλείψεων σε αναλώσιμα υλικά παρατηρείται και στα φαρμακεία των νοσοκομείων.

Στα ευρήματα της Έρευνας της ΕΣΑμεΑ που αφορούν στην έλλειψη εξειδικευμένου ιατρικού προσωπικού στον Σακχαρώδη Διαβήτη, συνηγορούν και τα στοιχεία της Έρευνας της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ, καθώς το 33,5% δηλώνει ότι υπάρχει καθυστέρηση στο ραντεβού με τον θεράποντα ιατρό στον προκαθορισμένο χρόνο.