Την εικόνα των μεγάλων νοσοκομείων της χώρας, ειδικά στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη, αποτυπώνει μια πραγματικότητα που επαναλαμβάνεται κάθε χειμώνα ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗν, Μιχάλης Γιαννάκος. Με την έξαρση των ιώσεων, η πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας γίνεται ασφυκτική, ενώ η πρωτοβάθμια περίθαλψη και τα περιφερειακά νοσοκομεία αδυνατούν να απορροφήσουν τον όγκο των περιστατικών.

Ειδικότερα, ο κ. Γιαννάκος περιγράφει σε ανάρτησή του στα social media την κατάσταση στο ΕΣΥ με ασθενείς στοιβαγμένους σε ράντζα, φορεία και στη διασπορά, δηλαδή σε κλινικές που δεν είναι σχεδιασμένες για παθολογικά περιστατικά. O πρόεδρος την ΠΟΕΔΗΝ ασναφέρει ότι με το πρώτο φτάρνισμα, οι δρόμοι οδηγούν τον ασθενή στα επείγοντα των μεγάλων νοσοκομείων.

Η επικινδυνότητα της διασποράς

Η νοσηλεία παθολογικών ασθενών σε χειρουργικές κλινικές ή άλλες μη κατάλληλες δομές αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων. Η Ελλάδα καταγράφει τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε προσβολές και θανάτους από τέτοιες λοιμώξεις, γεγονός που καθιστά το πρόβλημα όχι μόνο οργανωτικό αλλά και ζήτημα δημόσιας υγείας. Η πρακτική αυτή, αν και αναγκαστική λόγω έλλειψης κλινών, εκτοξεύει την επικινδυνότητα για τους ασθενείς και επιβαρύνει το ήδη πιεσμένο προσωπικό.

Οι παθογένειες που οδηγούν στο πρόβλημα

Η βασική αιτία είναι η ανεπαρκής πρωτοβάθμια περίθαλψη, που δεν μπορεί να λειτουργήσει ως φίλτρο πριν την προσέλευση στα νοσοκομεία. Οι υγειονομικές ανισότητες στην περιφέρεια επιδεινώνουν την κατάσταση, καθώς πολλά νοσοκομεία έχουν χάσει τον δευτεροβάθμιο χαρακτήρα τους λόγω ελλείψεων σε γιατρούς βασικών ειδικοτήτων και νοσηλευτικό προσωπικό. Έτσι, μετατρέπονται σε κέντρα διακομιδών, τροφοδοτώντας τα μεγάλα νοσοκομεία με περιστατικά που θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν τοπικά.

Στατιστικά που αποκαλύπτουν την πίεση

Στην Ελλάδα αντιστοιχούν μόλις 3,5 νοσοκομειακές κλίνες ανά 1.000 κατοίκους, όταν ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι 5,3. Στα μεγάλα νοσοκομεία της Αττικής και της Θεσσαλονίκης, κάθε εφημερία δέχεται περίπου 1.000 ασθενείς, με λιγότερους από 200 να εισάγονται. Το «Αττικόν» φτάνει να εισάγει πάνω από 100 παθολογικά περιστατικά σε κάθε εφημερία, χωρίς να έχει τη δυνατότητα να αρνηθεί εισαγωγή. Το αποτέλεσμα είναι η υπερφόρτωση, η πολύωρη αναμονή και η ταλαιπωρία των ασθενών.

Μέτρα διόρθωσης και προτάσεις

Η λύση δεν μπορεί να περιοριστεί σε αποσπασματικά μέτρα, όπως η ανακατασκευή των ΤΕΠ ή οι προσλήψεις τραυματιοφορέων. Χρειάζεται ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας, ανάπτυξη του θεσμού του οικογενειακού γιατρού και ασφαλής λειτουργία των Κέντρων Υγείας. Παράλληλα, απαιτείται αύξηση των νοσοκομειακών κλινών, επαρκής στελέχωση των περιφερειακών νοσοκομείων και βελτίωση των συνθηκών εργασίας για να προσελκυσθεί προσωπικό. Οι χαμηλοί μισθοί και η έλλειψη κινήτρων οδηγούν επαγγελματίες υγείας στο εξωτερικό ή στον ιδιωτικό τομέα, ενώ οι πανεπιστημιακές σχολές υγείας αδειάζουν από φοιτητές.

Η ανάγκη για αύξηση των δαπανών

Με δημόσιες δαπάνες υγείας που φτάνουν μόλις το 5,5% του ΑΕΠ, η Ελλάδα υπολείπεται σημαντικά του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Μόνο με προοδευτική αύξηση των δαπανών, ενίσχυση της πρωτοβάθμιας περίθαλψης και αναβάθμιση των περιφερειακών νοσοκομείων μπορεί να περιοριστεί η επικίνδυνη πρακτική των ράντζων και της διασποράς. Η διαχείριση των παθολογικών περιστατικών δεν πρέπει να αποτελεί γολγοθά για το προσωπικό και τους ασθενείς, αλλά να γίνεται με ασφάλεια και αξιοπρέπεια.