Ποια η σύνδεση της covid-19 με τη στυτική δυσλειτουργία

To «τσουνάμι» που προκάλεσε η πανδημία covid-19 φαίνεται πως σάρωσε και την ανδρική λίμπιντο. Επίπτωση έχει επιφέρει στην σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία των ανδρών που έχουν νοσήσει σοβαρά.
Συγκεκριμένα, υπάρχει περίπου 20% αύξηση της συχνότητας εμφάνισης στυτικής δυσλειτουργίας σε άνδρες που έχουν περάσει COVID-19 σε σύγκριση με τους άνδρες που δεν έχουν μολυνθεί. «Τρία χρόνια έχουν περάσει από το πρώτο κρούσμα του νέου κορωνοϊού και ακόμα οι επιστήμονες έχουν πολλά να μάθουν για τις επιπτώσεις που έχει στον οργανισμό. Και αυτό γιατί ενώ η λοίμωξη επηρεάζει αρχικά τους πνεύμονες, ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί και σε άλλα όργανα και συστήματα του σώματος, όπως την καρδιά, τα νεφρά και τα αγγεία.Παρότι δεν έχουν βρεθεί επακριβώς οι μηχανισμοί που οδηγούν στην εμφάνισή της, τα μέχρι σήμερα δεδομένα δείχνουν ότι οφείλεται είτε σε ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, είτε σε άμεση βλάβη των όρχεων, είτε στην ψυχολογική επιβάρυνση που προκαλεί η COVID-19», εξηγεί ο Χειρουργός Ανδρολόγος Ουρολόγος δρ Αναστάσιος Λιβάνιος.

Εξ όσων γνωρίζουμε o SARS-CoV-2 για να μολύνει τα κύτταρα συνδέεται με ένα ειδικό ένζυμο, το ACE2, το οποίο  υπάρχει σε όλα τα ενδοθηλιακά κύτταρα, που καλύπτουν σαν μεμβράνη όλα τα λεμφαγγεία και αιμοφόρα αγγεία. Οι υποδοχείς ACE2 έχουν εντοπιστεί σε διάφορα συστήματα του οργανισμού, συμπεριλαμβανομένου του καρδιαγγειακού, του γαστρεντερικού, του νευροενδοκρινικού, του ουρογεννητικού και του αναπνευστικού. Στα άτομα που έχουν σοβαρή λοίμωξη COVID-19 παρατηρείται βλάβη κάποιων οργάνων πιθανότατα λόγω ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας. Αυτή είναι αποτέλεσμα  λοίμωξης  και από  φλεγμονώδους αντίδρασης του οργανισμού. Από εργαστηριακές εξετάσεις  προκύπτει η ύπαρξη ιικών στοιχείων και στα ενδοθηλιακά κύτταρα του πέους.Ο ιστός των όρχεων περιέχει επίσης αυτούς τους υποδοχείς. Μάλιστα, έχει την υψηλότερη συγκέντρωση υποδοχέων ACE2 σε σύγκριση με άλλους ανθρώπινους ιστούς, ακόμη υψηλότερη από τον πνευμονικό ιστό, που είναι ο κύριος στόχος του ιού, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2022 στο Ιnternational Journal of Impotence Research. Οι ερευνητές  συμπεραίνουν ότι ευθύνεται τόσο η άμεση εισβολή του ιού στον ιστό των όρχεων μέσω των υποδοχέων ACE2, όσο και η βλάβη των όρχεων που σχετίζεται με τη θερμοκρασία και προκύπτει από τον επίμονο υψηλό πυρετό, οι δευτερογενείς φλεγμονώδεις και αυτοάνοσες αντιδράσεις και το σχετιζόμενο με την ιογενή λοίμωξη οξειδωτικό στρες.

Τη συσχέτιση εμφάνισης στυτικής δυσλειτουργίας σε άνδρες που είχαν μολυνθεί από SARS-CoV-2,  πιθανότατα λόγω δυσλειτουργία των ενδοθηλιακών κυττάρων που προκαλείται από τον ιό, προκύπτει από άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Sexual Medicine. Η επιστημονική κοινότητα  συνεχίζει διερευνά την εύρεση των μηχανισμών που ο συγκεκριμένος ιός επηρεάζει τη σεξουαλική υγεία. Ωστόσο, κλινικά και επιδημιολογικά στοιχεία σχετικά με τις επιπτώσεις της COVID-19 στην αναπαραγωγική υγεία και τη μελλοντική υπογονιμότητα των ανδρών ασθενών είναι περιορισμένα.

«Η στυτική δυσλειτουργία προκαλείται από ψυχολογικά και οργανικά αίτια, μεταξύ των οποίων και τα αγγειακά. Πιστεύεται ότι υπάρχει σύνδεση της δυσλειτουργίας και της αγγειακής νόσου σε επίπεδο του ενδοθηλίου. Όταν υπάρχει ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, τα λεία μυϊκά κύτταρα που περιβάλλουν τα αρτηρίδια αδυνατούν να χαλαρώσουν με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η αγγειοδιαστολή. Η στύση, όμως, εξαρτάται από τη χαλάρωση αυτών των μυών στο σηραγγώδες σώμα (corpus cavernosum) και στο τοίχωμα των μικρών αρτηριών», εξηγεί περαιτέρω ο δρ Λιβάνιος.

Θεραπευτικές λύσεις

Όταν δυσκολίες προκύπτουν από αγγειακά προβλήματα υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές. Τα φάρμακα, οι ενδοπεϊκές ενέσεις και η χειρουργική επέμβαση αποτελούν τους κλασικούς τρόπους αντιμετώπισής της. Ανταπόκριση με τη φαρμακευτική χροήγηση βρίσκουν 7 στους 10 άνδρες. Σε περίπτωση συνοσηροτήτων δεν ενδείκνυται η λήψη φαρμάκων , όπως σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια. Επίσης όταν η φαρμακευτική αγωγή δεν είναι αποτελεσματική συστήνεται η έγχυση ενός συγκεκριμένου κοκτέιλ ουσιών απευθείας στο πέος με μια μικροσκοπική βελόνα, όπως αυτή που χρησιμοποιούν οι διαβητικοί για την ινσουλίνη.

Εφόσον δεν λειτουργήσουν οι παραπάνω λύσει προσφέρεται η τοποθέτηση ενδοπεϊκής πρόθεσης. Πρόκειται για μια πιο επεμβατική θεραπεία, η οποία προσφέρει μόνιμη και οριστική λύση. Σύγχρονη θεραπευτική μέθοδος αποτελούν και τα κρουστικά κύματα, εξασφαλίζοντας μόνιμη λύση στο πρόβλημα, καθώς προάγει την αγγειογένεση. Τα κρουστικά, δηλαδή, κύματα (που στην ουσία είναι ακουστικά) δημιουργούν ένα δίκτυο νέων αιμοφόρων αγγείων προσφέροντας δυνατότητα αιμάτωσης του πέους και συνεπώς στύσης. «Δυστυχώς, στην Ελλάδα μεγάλο ποσοστό ασθενών δεν αναζητά ιατρική συμβουλή, λόγω ντροπής και φόβου. Όταν, όμως, αυτά ξεπεραστούν και αντιμετωπιστεί η δυσλειτουργία, οι ασθενείς συνεχίζουν να απολαμβάνουν τη σεξουαλική ζωή τους για πολλά χρόνια ακόμα», καταλήγει ο δρ Λιβάνιος.