Ποια μετάλλαξη αποφεύγει τα εμβόλια

Πρωτόγνωρος μηχανισμός σε μοριακό επίπεδο εντοπίστηκε στον SARS-CoV-2, με τον οποίο μπορεί να διαφεύγει των υπαρχόντων εμβολίων. Ο μηχανισμός αυτός σχετίζεται με μεταλλάξεις «Έψιλον» αμινοξέων της πρωτεΐνης ακίδας (spike protein) του ιού.

Οι εν λόγω βρέθηκαν για πρώτη φορά στην Καλιφόρνια και σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα από Αμερικάνους και Ελβετούς επιστήμονες, ο  μηχανισμός αυτός μπορεί  να «αντιστέκεται» στα υπάρχοντα εμβόλια. Τα στοιχεία παρουσιάζει ο καθηγητής Οργανικής Χημείας-Φαρμακοχημείας του Τμήματος Χημείας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Κόκοτος.

Όπως γνωρίζουμε μέχρι τώρα, η  πρωτεΐνη ακίδα  είναι καθοριστική για την πρόσδεση του SARS-CoV-2 στα ανθρώπινα κύτταρα, ώστε να προκληθεί λοίμωξη. Στην δε περίπτωση της μετάλλαξης Έψιλον τρία αμινοξέα της πρωτεΐνης ακίδας αντικαθίστανται από διαφορετικά αμινοξέα. Ως εκ τούτου, αλλάζει η δομή της πρωτεΐνης στον χώρο, γεγονός που εμποδίζει πλέον τα αντισώματα να αναγνωρίσουν την πρωτεΐνη.

Εκτιμάται λοιπόν πως «μετριάζεται η εξουδετερωτική ισχύς που έχουν τα αντισώματα που έχουν προέλθει είτε από τον εμβολιασμό είτε από προηγούμενη λοίμωξη με τον ιό». Εξίσου ανησυχητικό είναι πως τέτοιες μεταλλάξεις μπορούν να αποφεύγουν και ειδικά μονοκλωνικά αντισώματα που χρησιμοποιούνται στην κλινική πράξη ως θεραπευτικά μέσα.

Σημειώνεται πως οι ερευνητές εντόπισαν την συγκεκριμένη αλλαγή της δομής της πρωτεΐνης ακίδας με ηλεκτρονική κρυομικροσκοπία. Επίσης, επιβεβαιώθηκε ο σχηματισμός ενός νέου δισουλφιδικού δεσμού με φασματομετρία μάζας.

Οι επιστήμονες περιέγραψαν την συγκεκριμένη μετάλλαξη χαρακτηρίζεται ως «μετάλλαξη ανησυχίας». Η εν λόγω μετάλλαξη βρέθηκε πρώτη φορά στα τέλη του 2020 στην Καλιφόρνια. Μέχρι τώρα έχουν εντοπιστεί περίπου 46.000 κρούματα στις ΗΠΑ με τη συγκεκριμένη μετάλλαξη και έχει εξαπλωθεί σε 34 άλλες χώρες. Όμως σε μικρό αριθμό κρουσμάτων μέχρι στιγμή.

Συνεπώς, η απόκτηση της γνώσης του μηχανισμού με τον οποίο μεταλλάξεις έχουν τη δυνατότητα να μετριάζουν λίγο ή πολύ την προστατευτική δράση των αντισωμάτων υπενθυμίζει την αναγκαιότητα συνεχούς επαγρύπνησης για την COVID-19. Παράλληλα, καθίσταται σαφές ότι είναι επιτακτική η ανάγκη για την ανάπτυξη φαρμάκου που θα αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τη νόσο σκοτώνοντας τον ιό στο αρχικό του στάδιο.