Πως δρα η δεύτερη δόση του εμβολίου σε ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα

Νέα μελέτη φέρνει καλά νέα για τον εμβολιασμό ασθενών σε ανοσοκατασταλτικές θεραπείες. Η δεύτερη δόση του εμβολίου δείχνει να βελτιώνει την χυμική ανοσία, γι’ αυτό συνιστάται η σύντομη χορήγησή της.

Ελάχιστα είναι τα  δεδομένα για την ανοσογονικότητα των εμβολίων έναντι της COVID-19 σε ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα που λαμβάνουν συνήθως ανοσοκατασταλτικές θεραπείες. Φως έρχεται να ρίξει πρόσφατη μελέτη των Laura Boekel και συνεργατών, η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet Rheumatology (DOI:https://doi.org/10.1016/S2665-9913(21)00222-8). Τα στοιχεία συνοψίζουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ).

Επιδίωξη ήταν να διερευνηθεί η επίδραση διαφορετικών ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων στην αντισωματική απάντηση μετά τον εμβολιασμό σε ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα. Στο πληθυσμό της μελέτης περιλήφθηκαν ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα και υγιείς που  αποτέλεσαν την ομάδα ελέγχου και εμβολιάστηκαν σύμφωνα με το εμβολιαστικό πρόγραμμα της Ολλανδίας.

Αναλυτικά, το διάστημα από την 26^η Απριλίου 2020  έως και την 1^η Μαρτίου 2021,  έλαβαν μέρος σε δύο προοπτικές μελέτες 3.682 ασθενείς με ρευματικά νοσήματα, 546 ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση και 1147 υγιείς. Στη συνέχεια δείγματα έδωσαν δείγματα από 632 ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα και 289 υγιείς είτε μετά την πρώτη δόση του εμβολίου (507 ασθενείς και 239 υγιείς) είτε μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου COVID-19 (125 ασθενείς και 50 υγιείς). Η μέση ηλικία τόσο των ασθενών όσο και των υγιών ήταν τα 63 έτη, ενώ 423 ασθενείς (67%) και 195 ασθενείς (67%) ήταν γυναίκες.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν πως το ποσοστό ορομετατροπής μετά την πρώτη δόση του εμβολίου ήταν σημαντικά χαμηλότερο στους ασθενείς συγκριτικά με τους υγιείς. Συγκεκριμένα, 210 από τους 432 ασθενείς (49%) και 154 από τους 210 υγιείς (73%) εμφάνισαν αντισώματα μετά τον εμβολιασμό.

Άξιο λόγου είναι πως εντοπίστηκε ότι οι ασθενείς που λάμβαναν θεραπεία με μεθοτρεξάτη ή θεραπείες με μονοκλωνικά αντισώματα έναντι του CD20 εμφάνισαν αρκετά χαμηλότερα ποσοστά ορομετρατροπής μετά την πρώτη δόση του εμβολίου. Μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου, το ποσοστό ορομετρατροπής ανήλθε στο 80% σε όλες τις υπο-ομάδες των ασθενών, εκτός από όσους λάμβαναν θεραπεία με μονοκλωνικά αντισώματα έναντι του CD20. Σε αυτή την κατηγορία ασθενών μόνο 3 στους 7 εμφάνισαν αντισώματα. Σημειώνεται πως δεν βρέθηκαν διαφορές στο ποσοστό ορομετατροπής και στους τίτλους των IgG αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2 μεταξύ ασθενών με προηγούμενη λοίμωξη που είχαν λάβει μία δόση του εμβολίου (72/75, 96%, με διάμεσο τίτλο IgG 127 μονάδες AU/mL) και ασθενών χωρίς προηγούμενη λοίμωξη COVID-19 που είχαν λάβει δύο δόσεις του εμβολίου (97/106, 92%, με διάμεσο τίτλο IgG 49 μονάδες AU/mL).

Συνεπώ,ς οι επιστήμονες κατέληξαν πως η ορομετρατροπή μετά τον εμβολιασμό έναντι του SARS-CoV-2 είναι υποδεέστερη μετά την πρώτη δόση του εμβολίου σε πιο ηλικιωμένους ασθενείς που λαμβάνουν ανοσοκατασταλτική αγωγή. Αυτό αλλάζει με  τη δεύτερη δόση του εμβολίου ή  σε αναρρώσαντες από  SARS-CoV-2 καθώς βελτιώνεται η χυμική ανοσία (παραγωγή αντισωμάτων) ακόμα και στους ασθενείς που λαμβάνουν ανοσοκατασταλτική αγωγή. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι δε θα πρέπει να καθυστερήσει η χορήγηση δεύτερης δόσης του εμβολίου COVID-19 σε αυτούς τους ασθενείς.