Πως η διακοπή του καπνίσματος  βοηθά  ασθενείς με καρκίνο μαστού

Η διακοπή του καπνίσματος μειώνει τον κίνδυνο θανάτου από τη νόσο κατά περισσότερο από 50% έναντι όσων συνεχίζουν το κάπνισμα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία πρόσφατης μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cancers.

Τα ευρήματα παρουσιάζουν συνοπτικά οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια), Μιχάλης Λιόντος (Επίκουρος Καθηγητής), Φλώρα Ζαγουρή (Καθηγήτρια) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής και Πρύτανης ΕΚΠΑ).

Στόχος  ήταν να διερευνήσουν τη συσχέτιση μεταξύ της κατάστασης καπνίσματος και της θνησιμότητας σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού. Στην αναδρομική πληθυσμιακή μελέτη από την Ταϊβάν αξιολογήθηκαν στοιχεία για το διάστημα 2011-2017  από περισσότερες από 54.000 γυναίκες με νεοδιάγνωση καρκίνου μαστού.

Αναλυτικά, καταγράφηκαν χαρακτηριστικά της νόσου και των διατροφικών συνηθειών των ασθενών όπως  είναι η κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα. Η μελέτη επιβεβαίωσε ότι η συνολική θνητότητα όπως και η ειδική από τη νόσο θνητότητα ήταν αυξημένες κατά 22% και 25% αντίστοιχα στους καπνιστές έναντι των μη καπνιστών μετά από την προσαρμογή των δεδομένων για μια σειρά παραγόντων όπως  είναι η ηλικία, το στάδιο, ο δείκτης μάζας σώματος, η συνύπαρξη άλλων χρονίων νοσημάτων και το είδος της θεραπείας που έλαβαν.

Μεγαλύτερες πιθανότητες θνητότητα έχουν γυναίκες άνω των 55 ετών. Ωστόσο,  στην υποομάδα των ασθενών με προχωρημένη νόσο (στάδια ΙΙΙ και IV) δεν φάνηκε να υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ καπνιστών και μη καπνιστών. Σε σύγκριση τέθηκαν στοιχεία από ασθενείς που συνέχιζαν να καπνίζουν μετά τη διάγνωση έναντι όσων σταμάτησαν το κάπνισμα, οι καπνίστριες είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου, ιδίως οι γυναίκες ηλικίας 45-64 ετών.

Ο ρόλος του γονίδιου TP53

Το κάπνισμα είναι γνωστό ότι επάγει μεταλλάξεις του γονίδιου TP53 που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Οι μεταλλάξεις του γονιδίου της πρωτεΐνης όγκου 53 (TP53) εντοπίζονται σε ποσοστό έως και 37% των όγκων του μαστού, ιδίως σε HER-2 θετικούς και βασικού τύπου υποτύπους.

Σε μελέτη που είχε ηγηθεί η καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής κ. Ζαγουρή  και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Oncotarget κατέδειξε ότι οι γυναίκες με καρκίνο μαστού που φέρουν μεταλλάξεις στο γονίδιο αυτό έχουν και χειρότερη πρόγνωση.  Το γονίδιο TP53 κωδικοποιεί την πρωτεΐνη p53, η οποία θεωρείται «ο φύλακας του γονιδιώματος», καθώς συνδέεται με συγκεκριμένες αλληλουχίες DNA και διατηρεί τη γονιδιωματική σταθερότητα. Η πρωτεΐνη P53 εμπλέκεται στην απόκριση των κυττάρων σε σήματα στρες, ενεργοποιεί τις πρωτεΐνες επιδιόρθωσης του DNA και ρυθμίζει την παραγωγή βλαστικών κυττάρων. Ο θεμελιώδης ρόλος της TP53 είναι εμφανής στο σύνδρομο Li-Fraumeni, το οποίο χαρακτηρίζεται από μεταλλάξεις της TP53 από τη γεννητική γραμμή και προδιάθεση για επιθετικούς όγκους, όπως  είναι ο  καρκίνος του μαστού πρώιμης έναρξης, σαρκώματα μαλακών μορίων ή οστών και όγκους του εγκεφάλου.