Πως η θεραπεία της κύστης κόκκυγα κατέστη εντελώς ανώδυνη και ασφαλής!

Ο Δρ. Αλκιβιάδης Παππάς, Χειρουργός, Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής Εντέρου-Ορθού

Σήμερα η ενδοσκοπική, χωρίς τομές, αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγα με laser, αποτελεί την πρώτη επιλογή θεραπείας τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους χειρουργούς. Αυτή είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη, εάν σκεφτούμε ότι μέχρι το 2012 η θεραπεία της κύστης κόκκυγα ήταν αποκλειστικά η ριζική, χειρουργική εκτομή της κύστης που πραγματοποιούνταν με εκτεταμένες τομές και συνοδευόταν από πόνο, μακρά περίοδο αποθεραπείας και συχνές υποτροπές.

Τι είναι η κύστη κόκκυγα;

Η κύστη κόκκυγος  είναι ένα συρίγγιο, ή απόστημα στην περιοχή του κόκκυγα. Τα αιτία της  δημιουργίας του δεν είναι ξεκάθαρα, συνήθως αποδίδεται στην λανθάνουσα ανάπτυξη των τριχών προς το εσωτερικό των ιστών. Αν και αφορά όλες τις ηλικίες, εμφανίζεται συχνότερα από την εφηβεία μέχρι την ηλικία των 30, συνηθέστερα στους άνδρες. Το συρίγγιο της κύστης είναι επιφανειακό πάνω από τον κόκκυγα, μονήρες ή με διακλαδώσεις και φέρει συνήθως ένα εξωτερικό στόμιο (όχι πάντα ορατό) ακριβώς στη μέση γραμμή.

Τα συχνότερα συμπτώματά της κύστης κόκκυγα είναι:  η επώδυνη διόγκωση στην περιοχή, η δημιουργία αποστήματος, η εκροή δύσοσμου υγρού ακόμη και χωρίς προηγούμενη διόγκωση ή πόνο. Συχνά η κύστη κόκκυγος γίνεται αντιληπτή μόνο από τη ρύπανση του εσώρουχου, ενώ σε περιπτώσεις μεγάλων αποστημάτων μπορεί να προκαλέσει πυρετό, καταβολή και αυξημένους δείκτες φλεγμονής. Η χρόνια φλεγμονή οδηγεί στον σχηματισμό συριγγίου με το δέρμα («τριχοφωλεακό συρίγγιο»).

Η οριστική θεραπεία της κύστης ήταν πάντοτε χειρουργική αλλά και πολύ επώδυνη!

Η οριστική αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγα είναι πάντοτε χειρουργική: Στην περίπτωση του αποστήματος, αρχικά πραγματοποιείται διάνοιξη και παροχέτευσή του για την ανακούφιση του ασθενούς και σε δεύτερο χρόνο, αφότου η φλεγμονή υποχωρήσει, ακολουθεί χειρουργική επέμβαση για την οριστική αντιμετώπιση της πάθησης.

Η κλασική χειρουργική αντιμετώπιση επιδιώκει την πλήρη αφαίρεση της κύστης και των πιθανών προεκτάσεών της, με νυστέρι, διαθερμία, laser κοπής, ραδιοσυχνότητες, κα.. Στη συνέχεια ο χειρουργός μπορεί να αφήσει το τραύμα ανοιχτό (ανοιχτή μέθοδος), να το κλείσει μερικώς (ημίκλειστη μέθοδος) ή να προβεί στην πλήρη συρραφή του (κλειστή μέθοδος). Το εκτεταμένο τραύμα, η μακρά περίοδος αποθεραπείας (που μπορεί να φτάσει και τους τρεις μήνες), ο πόνος και οι συχνές, πολύ άσχημες επιπλοκές καθιστούσαν επιτακτική την ανάγκη για μια πιο σύγχρονη, αναίμακτη και αποτελεσματική θεραπεία της κύστης κόκκυγα.

Η ανάγκη για μια λιγότερο τραυματική και αποτελεσματική θεραπεία

Παρακινούμενοι από την ανάγκη για μια λιγότερο τραυματική, περισσότερο σύγχρονη θεραπεία, ξεκινήσαμε από τον Ιούνιο του 2012 με την υποστήριξη της εταιρείας Endotech, στο πλαίσιο ενός αυστηρά ερευνητικού – θεραπευτικού πρωτοκόλλου, μια νέα θεραπευτική προσέγγιση για την ελάχιστα επεμβατική αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγα με τη χρήση ενός καινοτομικού χειρουργικού laser (Leonardo Dual) και ειδικών καθετήρων οπτικών ινών (Radial), βάσει εξατομικευμένων πρωτόκολλων ενέργειας.

Η εμπειρία μας, από το Φεβρουάριο του 2008, στη θεραπεία της αιμορροϊδοπάθειας (HeLP) και των περιεδρικών συρριγγίων (FiLaC) με τη χρήση του χειρουργικού laser, σε συνδυασμό με την εμπειρία κορυφαίων χειρουργών σε εξειδικευμένα πρωκτολογικά κέντρα (Α. Wilhelm, Γερμανία, P. Giamundo, Ιταλία) αποτέλεσαν τη βάση για τη δημιουργία ασφαλών και αποτελεσματικών πρωτοκόλλων για την ενδοσκοπική, ελάχιστα επεμβατική θεραπεία της κύστης κόκκυγα με laser.

Η θεραπεία ξεκίνησε να πραγματοποιείται χωρίς τομές, από το ήδη υπάρχον στόμιο της κύστης, μέσω ειδικού καθετήρα οπτικής ίνας που εκπέμπει ενέργεια laser κυκλικά (radial) στα τοιχώματα της κύστεως, με εστιασμένο και ελεγχόμενο τρόπο. Η εστιασμένη εφαρμογή ενέργειας laser οδηγούσε στην εξάχνωση του τοιχώματος της κύστης, ενεργοποιώντας μια διαδικασία ήπιας, άσηπτης φλεγμονής που διαρκούσε λίγες μέρες και οδηγούσε στην πλήρη επούλωση της περιοχής. Η όλη επέμβαση διαρκούσε περίπου 15 λεπτά, πραγματοποιείτο υπό τοπική αναισθησία χωρίς να απαιτεί νοσηλεία, ενώ ο ασθενής μπορούσε να επιστρέψει στις δραστηριότητές του μετά από 2 ημέρες.

SiLaC: η κλινικά αποδεδειγμένη θεραπεία για την κύστη κόκκυγα με laser

Τα κλινικά αποτελέσματα της θεραπείας της κύστης του κόκκυγος με laser στους πρώτους 230 ασθενείς, παρουσιάστηκαν επισήμως στην Αθήνα, στα πλαίσια του 6^ου Πανελλήνιου Συνεδρίου της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Παχέος Εντέρου και Πρωκτού (Αθήνα, 31/3 – 2/4/2016) από τον Αλκιβιάδη Παππά, χειρουργό – ειδικό πρωκτολόγο.

Σύμφωνα με τη μελέτη, η χρήση ειδικών laser στη θεραπεία της κύστης του κόκκυγος ήταν άκρως επιτυχημένη, με σημαντικά πλεονεκτήματα για τους ασθενείς καθώς δεν χρειαζόταν γενική αναισθησία, απαιτούσε ελάχιστο χειρουργικό χρόνο (20 – 30 λεπτά), δεν δημιουργούσε τραύμα ή ουλές, δεν απαιτούσε ιδιαίτερη νοσηλεία, είχε ελάχιστο ή καθόλου μετεγχειρητικό πόνο, άριστο αισθητικό αποτέλεσμα και άμεση επιστροφή στην ενεργό ζωή, χωρίς ανάγκη καθημερινής φροντίδας του  τραύματος ή μακράς αποχής από τις συνήθεις δραστηριότητες.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης δεν υπήρχαν επιπλοκές ενώ τα ποσοστά υποτροπών ήταν εξαιρετικά περιορισμένα (4,6%). Προοδευτικά, η μέθοδος άρχισε να εφαρμόζεται με εξαιρετικά αποτελέσματα ακόμη και σε ασθενείς που είχαν αρχικά χειρουργηθεί με την κλασική μέθοδο και υποτροπίασαν.

Η τεχνολογική εξέλιξη στην υπηρεσία του ανθρώπου!

Δέκα χρόνια μετά την πρώτη επέμβαση θεραπείας της κύστης κόκκυγα με laser, τα ενθουσιώδη σχόλια των ασθενών και η ταχεία υιοθέτηση της μεθόδου (SiLaC – Sinus Laser Closure) από καταξιωμένους χειρουργούς σε όλο τον κόσμο, αποδεικνύει ότι η  χρήση ειδικού χειρουργικού λέιζερ για την αντιμετώπιση της κύστης του κόκκυγα υπήρξε μια πραγματική επανάσταση!

Η ενδοσκοπική εξάχνωση των τοιχωμάτων της κύστης με laser δείχνει να είναι η πλέον σύγχρονη, ανώδυνη, ασφαλής και αποτελεσματική θεραπεία και εντάσσεται στις πρώτες επιλογές για την αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγα, χρησιμοποιούμενη ευρύτατα σε Ευρώπη, Ασία, Αυστραλία, Λατινική Αμερική και Β. Αφρική, κ.α.

Λαμβάνοντας υπόψη τα βασικά κριτήρια αξιολόγησης των θεραπευτικών επιλογών (αναισθησία, μετεγχειρητικό πόνο, χρόνο επούλωσης, επάνοδο στην ενεργό ζωή, αισθητικό αποτέλεσμα, το πολύ προσιτό κόστος θεραπείας και αποκατάστασης, τα μικρά ποσοστά υποτροπής και τη δυνατότητα αντιμετώπισης υποτροπών, η μέθοδος SiLaC, στα χέρια εξειδικευμένων χειρουργών αποτελεί την ιδανική θεραπευτική επιλογή.