Πως θα φθάσουμε στην συνταγογράφηση ψηφιακών εφαρμογών υγείας

Παρά τα βήματα προς την ψηφιοποίηση της υγειονομικής περίθαλψης που έχουν σημειωθεί τη τελευταία τετραετία οι Έλληνες γιατροί εξακολουθούν να μη μπορούν να συνταγογραφήσουν ψηφιακές και άλλες εφαρμογές για τους ασθενείς τους. Προώθηση χρειάζεται ο τομέας της τηλε-ιατρικής, ενώ μπορεί να συμβάλλει και η υλοποίηση προγράμματος ανάπτυξης ικανοτήτων από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης.

Εμπόδια δημιουργεί αυτή η πραγματικότητα καθώς στην χώρα μας αφού έως και το 80% των νεοφυών επιχειρήσεων στον τομέα των επιστημών υγείας στην Ελλάδα εστιάζουν στην ψηφιακή υγεία και την ιατρική τεχνολογία, (τεχνητή νοημοσύνη (AI),  ανάλυση δεδομένων,  διαδικτυακών ή κινητών εφαρμογών κ.ά.). Τα στοιχεία αυτά αναδείχθηκαν σε συζήτηση την οποία διοργάνωσε το EIT Health, κατά την οποία τονίστηκε ότι υλοποιείται ένα πιλοτικό έργο που υλοποιεί το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου θα μπορούσε να οδηγήσει στην υιοθέτηση του γερμανικού μοντέλου. Συγκεκριμένα, το μοντέλο της Γερμανίας από το 2019 η νομοθεσία διευκόλυνε «την πρόσβαση στην αγορά αξιόπιστων και ασφαλών εφαρμογών ψηφιακής υγείας». Στόχος ήταν η εφαρμογή ψηφιακών λύσεων με αποδεδειγμένα κλινικά οφέλη από τις 400.000 και πλέον εφαρμογές υγείας και ευεξίας. Το διάστημα αυτό υλοποιήθηκε η ψηφιακή θεραπευτική (DTx), με συνταγογράφηση από τους Γερμανούς γιατρούς και να καλύπτονται από τους δημόσιους φορείς, όπως συμβαίνει με τη χορήγηση παραδοσιακών φαρμάκων και θεραπειών. Κατά τη διαδικασία, προηγείται η ενδελεχή έρευνα για την έγκριση «ψηφιακών εφαρμογών υγείας» (Digitale Gesundheitsanwendungen, DiGA). Κριτήρια αποτελούν η ασφάλεια, η λειτουργικότητα, η ποιότητα, η προστασία και η ασφάλεια των δεδομένων και η διαλειτουργικότητα,   ώστε αυτές να καταχωρηθούν στον κατάλογο DiGA που τηρείται από τον Γερμανικό Ομοσπονδιακό Οργανισμό Φαρμάκων και Ιατροτεχνολογικών Προϊόντων. Η αξιολόγηση γίνεται μέσα από μια 12μηνη «fast–track» διαδικασία και με την προσκόμιση των απαραίτητων αποδεικτικών ιατρικών στοιχείων από την ομάδα των προγραμματιστών της εφαρμογής. Εφόσον πληρούνται όλα τα κριτήρια, η ψηφιακή λύση εισέρχεται στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και μπορεί να αποζημιωθεί από όλους τους νόμιμους ασφαλιστικούς φορείς υγείας της Γερμανίας.

Στον εν λόγω κατάλογο έχουν ενταχθεί περίπου 30 DTx,  συμπεριλαμβανομένων ορισμένων καινοτομιών που υποστηρίζονται από το EIT Health από την Κεντρική, Ανατολική και Νότια Ευρώπη. Όμως, οι γιατροί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, δεν μπορούν ακόμη να συνταγογραφήσουν αυτές και παρόμοιες εφαρμογές για τους ασθενείς τους.

Λύσεις για την Ελλάδα

Σημαντικές εξελίξεις σημειώθηκαν στην χώρα μας με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, αλλά και στην  εφαρμογή του ηλεκτρονικού φακέλου ασθενούς (ΗΦΥ). Ωστόσο, η ίδια ορμή απαιτείται για την εφαρμογή της τηλεϊατρικής, με εξ αποστάσεως διαγνώσεις/εισηγήσεις εφαρμόζονται ευρέως ήδη στα ελληνικά νησιά, αλλά ακόμη συνολικά οι ψηφιακές λύσεις δεν έχουν ενσωματωθεί ακόμα στο ελληνικό σύστημα υγείας. Εξαίρεση αποτελούν οι τηλε-συμβουλές, όπως βοήθησαν στην διαχειριση πανδημίας COVID-19. Σημειώνεται πως το σύστημα αξιολόγησης τεχνολογιών υγείας, που τέθηκε σε εφαρμογή το 2018, δεν αφορά επί του παρόντος στις καινοτομίες ψηφιακής υγείας.

Για να μπούμε στη «τροχιά» της συνταγογράφησης  DTx, το EIT Heal άρχισε  διάλογο για τις αποζημιούμενες ψηφιακές θεραπείες. Συγκεκριμένα, πριν ένα χρόνο, το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το Υπουργείο Υγείας δημιούργησαν μια ειδική επιτροπή για τη διερεύνηση εφαρμογών ψηφιακής υγείας που θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο για την ανάπτυξη του ρυθμιστικού τοπίου.

Σε αυτή την κατεύθυνση θα μπορούσε να συμβάλλει ο επιταχυντής SymbIASIS – το πρόγραμμα ανάπτυξης ικανοτήτων που υλοποιείται από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), τον τοπικό κόμβο του EIT Health. Στόχος του είναι να συνδέσει νοσοκομεία και νεοφυείς επιχειρήσεις και θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε πιλοτικές δοκιμές και επικύρωση καινοτόμων λύσεων στο πραγματικό τους περιβάλλον (νοσοκομεία/κλινικές).

Αναφερόμενος στην προσπάθεια ο Γιώργος Μέγας, σύμβουλος καινοτομίας και συντονιστής του τοπικού κόμβου RIS Health του EIT στο ΕΚΤ επεσήμανε ότι «μέσω των δραστηριοτήτων του κόμβου μας, οι βασικοί ενδιαφερόμενοι γνωρίζουν τις βέλτιστες πρακτικές, τις νέες τάσεις και τα μοντέλα στον τομέα της ψηφιακής υγείας, όπως το DiGA. Με τη φιλόδοξη πρωτοβουλία μας SymbIASIS θέλουμε να βοηθήσουμε τα νοσοκομεία να αγκαλιάσουν την καινοτομία και τις νεοφυείς επιχειρήσεις να δημιουργήσουν προϊόντα που προσθέτουν πραγματική αξία στην υγειονομική περίθαλψη».

Η έκθεση του EIT Health «Digital Medical Devices: Paths to European Harmonisation» περιλαμβάνει μια επισκόπηση της κατάστασης του ψηφιακού μετασχηματισμού της υγείας και της περίθαλψης στην ΕΕ. Διαβάστε την εδώ