Πώς θα ήταν τα Χριστούγεννα χωρίς τον Άγιο Βασίλη;

Από την Αφροδίτη Μαμίδη

BSc. Applied Psychology, εκπαιδευόμενη παιγνιοθεραπεύτρια, σύμβουλο ψυχικής υγείας, ψυχοθεραπεύτρια παιδιών, εφήβων και ενηλίκων, ιδιοκτήτρια του Χώρου Ψυχοθεραπείας & Τέχνης «Ξέφωτο»

Σκεφτόμαστε πώς θα πούμε στο παιδί μας ότι δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης; Τελικά, είναι τόσο μεγάλη ανάγκη ή εμείς το έχουμε έτσι στο μυαλό μας; Ο Άγιος Βασίλης και η έννοια που του αποδίδεται αποτελεί ένα φαινόμενο που απλώνεται σε δύο ηπείρους, αλλά στην πραγματικότητα η αρχετυπική μορφή του μπορεί να θεωρηθεί πανανθρώπινη. Στην Αφρική εμφανίζεται ως Sinterklaas ή Kersvader και στην Ινδία είναι ο Πατέρας των Χριστουγέννων (Christmas Baba), που μοιράζει δώρα με άλογο αντί για τάρανδο.

Ο Άγιος Βασίλης συνοδεύει μια σημαντική χριστιανική γιορτή, η οποία ενσαρκώνει την ιδέα του θαύματος, της ανιδιοτέλειας, αλλά και της τελετουργίας. Αρκετές έρευνες της σύγχρονης επιστημονικής κοινότητας έχουν εστιάσει στον αντίκτυπό του στην παιδική ψυχολογία. Τα ερευνητικά δεδομένα δεν καταλήγουν σε κάποιο συμπέρασμα αναφορικά με το φαντασιακό κομμάτι, καθώς η φαντασία είναι σημαντικό μέρος της γνωστικής ανάπτυξης, αλλά και βιολογική πραγματικότητα του εγκεφάλου μας. Είναι απτή και βρίσκεται φωλιασμένη βαθιά πίσω από τους κροτάφους μας.

Από την άλλη μεριά, η ταμπέλα του «καλού παιδιού» φαίνεται να αποτελεί «όρο αξίας». Αφορά μια συμπεριφορική προϋπόθεση αποδοχής που τείνει να εγκλωβίζει τα παιδιά, αλλά και τους μελλοντικούς ενήλικες, σε ψευδείς, μη αυθεντικούς εαυτούς, ώστε να εισπράττουν την αναγκαία συναισθηματική επιβεβαίωση από τους σημαντικούς ανθρώπους της ζωής τους.

Το πρώτο χρήσιμο μάθημα που μας δίνει ο Άγιος Βασίλης είναι να έχουμε «θέλω» και να τα διεκδικούμε. Παιδικές ζωγραφιές χωμένες σε κάλτσες, αξιαγάπητα ανορθόγραφα γράμματα που στέλνονται στο ταχυδρομείο και, επιτέλους, δεν διορθώνει καμία δασκάλα.

Η ανιδιοτέλεια του Άγιου Βασίλη, ιστορικά, ποτέ δεν ήταν συνυφασμένη με τα «τέλεια παιδιά» και τις αψεγάδιαστες συμπεριφορές. Αυτό προέκυψε ως παιδαγωγικό μέσο δυσκολεμένων γονιών, που πάλευαν να ξεφύγουν από τα δικά τους πονεμένα βιώματα.

Στη σύγχρονη παιδοκεντρική κοινωνία, αρκετοί γονείς δεν το κάνουν πια, όμως οι περισσότεροι κρύβουν δώρα κάτω από το δέντρο και δαγκώνουν μπισκότα, για να δείξουν ότι ο ασπροκόκκινος Άγιος δέχθηκε το κέρασμα. Άλλοι, που δεν ενστερνίζονται αυτό το έθιμο, δημιουργούν μορφές όπως η νεράιδα των δοντιών ή η μάγισσα που παίρνει τις πιπίλες. Άλλοι, πάλι, ντύνονται Πήτερ Παν ή κρατούν ασπίδες του Κάπτεν Αμέρικα, και έτσι δημιουργούν μια «αγαπησιάρικη» θεατρική σύμβαση για το παιδί τους.

Πώς και πότε όμως λέμε την αλήθεια στα παιδιά;

Πρώτο βήμα: Ακούμε και αφουγκραζόμαστε. Το παιδί δείχνει μπερδεμένο; Μας ρωτάει; Τι θέλει να μάθει;

Δεύτερο βήμα: Ακούμε προσεκτικά το πιο πολύτιμο μέρος του εαυτού μας, το εσωτερικό μας παιδί. Τι πιστεύουμε εμείς για τον Άγιο Βασίλη; Πιστεύουμε στη μαγεία της καθημερινής ζωής; Όταν βάζουμε ενέργεια και παρουσία στα πράγματα, ζούμε μικρά θαύματα; Αγαπάμε τα Χριστούγεννα;

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου στο περιοδικό Pharma PLUS Link ΕΔΩ