Πόσο πρέπει να ανησυχούμε για τις νέες παραλλαγές του κορωνοϊου

Η εμφάνιση τριών νέων υποστελεχών, BQ.1, BQ1.1 και XBB, προβληματίζουν τη διεθνή επιστημονική κοινότητα καθώς υπάρχει η πιθανότητα ένα ή περισσότερα υποστελέχη να παρακάμπτουν την ανοσολογική προστασία. Οι ειδικοί δεν αποκλείουν την διασπορά νέων υποστελεχών δεδομένου ότι λόγω των εποχικών συνθηκών οι ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού ακμάζουν.

Τα δεδομένα πρόσφατης δημοσίευσης του Damian McNamara στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση WebMD συνοψίζουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Ροδάνθη Ελένη Συρίγου, Γιάννης Ντάνασης, και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ).

Στις ΗΠΑ, σύμφωνα με δεδομένα του CDC,  τα υποστελέχη BQ.1 και BQ1.1 έχουν αυξηθεί, ενώ η υπομετάλλαξη XBB κυριαρχεί αυτή την στιγμή στην Σιγκαπούρη. Όπως ανακοίνωσε το ECDC πριν λίγες ημέρες τουλάχιστον πέντε χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ εντόπισαν την κυκλοφορία της παραλλαγής SARS–CoV-2 της  BQ.1. Οι προβλέψεις μοντελοποίησης του ECDC προβλέπουν ότι το BQ1 και η υπο-οικογένειά του BQ1.1 θα γίνουν τα κυρίαρχα στελέχη SARS-CoV2 στην ΕΕ/ΕΟΧ από τα μέσα Νοεμβρίου έως τις αρχές Δεκεμβρίου 2022. Αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες ή μήνες.

Προκαταρκτικές εργαστηριακές μελέτες στην Ασία δείχνουν, όπως ανακοίνωσε το ECDC, ότι ο BQ.1 έχει την ικανότητα να αποφεύγει σημαντικά την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Ωστόσο, σύμφωνα με τα περιορισμένα δεδομένα που είναι επί του παρόντος διαθέσιμα, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο BQ.1 σχετίζεται με αυξημένη σοβαρότητα της λοίμωξης σε σύγκριση με τις κυκλοφορούσες παραλλαγές Omicron BA.4/BA.5.

Ωστόσο, σχετικά με την γραμμή άμυνας μας, παραμένει άγνωστο μέχρι στιγμές εάν το νέο ενισχυμένο εμβόλιο, θα είναι αποτελεσματικό  έναντι των καινούργιων υποστελεχών. Όσον αφορά στις αντιικές θεραπείες, το αντιικό φάρμακο Paxlovid  θεωρείται ότι θα συνεχίζει να παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη πιο σοβαρής νόσησης,  με βάση το γεγονός ότι δρα σε μία εντελώς διαφορετική περιοχή του ιού, διαφορετική από αυτές που αφορούν μεταλλάξεις που περιβάλλουν την ανοσία. Επιφύλαξη υπάρχει για τα μονοκλωνικά αντισώματα, καθώς εάν τα στελέχη είναι σε θέση να ξεφύγουν από την ανοσία των αντισωμάτων και τα μονοκλωνικά αντισώματα δεν είναι αποτελεσματικά, έτσι τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα μπορεί να εκδηλώσουν σοβαρή συμπτωματολογία παρά τη λήψη των μονοκλνωνικών αντισωμάτων.

Σύμφωνα με επιστημονικές εκτιμήσεις όσοι νόσησαν τους τελευταίους 3 με 6 μήνες θα έχουν αρκετά υψηλή προστασία έναντι σοβαρής νόσησης. Μετά τη μείωση της φυσικής ανοσίας, οι νέες υπομεταλλάξεις είναι πιθανό να επαναμολύνουν τον ίδιο πληθυσμό αλλά με πιο ήπια συμπτωματολογία.  Συνολικά «σύννεφα» ασάφειας υπάρχουν σχετικά με τις προβλέψεις για το νέο πανδημικό κύμα καθώς εξαρτάται από ποιο στέλεχος θα επικρατήσει και την εφαρμογή των μέτρων προστασίας.