Την λήψη μέτρων ζητά ο ΠΟΥ από τα κράτη για την αντιμετώπιση των υψηλών ποσοστών κατανάλωσης αλκοόλ και ηλεκτρονικών τσιγάρων από εφήβους ηλικίας μόλις 11 έως 15 ετών. Η ανάγκη ανάπτυξης πολιτικών υπέρ των πιο ευάλωτων προκύπτει από έκθεση για το διάστημα 2018-2022.
Ειδικότερα, μέτρα που θα περιορίζουν την πρόσβαση των εφήβων σε αλκοόλ και ηλεκτρονικά τσιγάρα ζητά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καθώς οι καταχρήσεις είναι βλαπτικές για την υγεία όλων και ιδιαίτερα των παιδιών και εφήβων. Για παράδειγμα η κατανάλωση αλκοόλ σε αυτή την ηλικία εκτιμάται ότι μπορεί να βλάψει την ανάπτυξη του εγκεφάλου τους και να ευνοήσει τον εθισμό τους.
Η έκθεση
Η έρευνα που κατατίθεται στην έκθεση Health Behaviour in school-aged children (HBSC) εξέτασε στοιχεία από περίπου 4.500 παιδιά σχολικής ηλικίας από κάθε χώρα της Ευρώπης, της κεντρικής Ασίας και του Καναδά το 2021-22 σχετικά με τις συνήθειες των εφήβων όσον αφορά το κάπνισμα τσιγάρων, το άτμισμα, το αλκοόλ και την κάνναβη.
Για «ανησυχητικά» στοιχεία έναρξης καταχρήσεων των παιδιών που πειραματίζονται γίνεται λόγος στην έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την Ευρώπη. Η έρευνα δείχνει ότι η επιτάχυνση της κλιματικής αλλαγής, η μετανάστευση και η οικονομική και πολιτική αστάθεια ακόμη και ο πόλεμος εντός της Ευρώπης έχουν βαθιές επιπτώσεις στην υγεία και την ευημερία των παιδιών, όπως τονίζεται στην εισαγωγή της έκθεσης ο Regional Director του ΠΟΥ στην Ευρώπη Hans Henri P. Kluge . Η πανδημία Covid-19 και τα μέτρα μετριασμού της εξάπλωσης άλλαξαν τον τρόπο διαβίωσης παιδιών και νέων. Η καθημερινή ζωή, οι σχέσεις , οι εμπειρίες καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τη συνολική αίσθηση της ψυχικής και σωματικής υγείας και ευημερίας τους.
Ευρήματα
Είναι δαπανηρές για τα ίδια τα παιδιά και την κοινωνία, καθώς μπορεί να οδηγήσουν σε σωματικές και ψυχικές ασθένειες, εκπαιδευτικά σε υπο-επίδοση και μειωμένες ευκαιρίες ζωής στην ενήλικη ζωή, σύμφωναμε όσα υποστηρίζει ο κ. Kluge. Από την ηλικία των 13 ετών, τα κορίτσια κάνουν πλέον χρήση ουσιών σε παρόμοια ή και υψηλότερα επίπεδα από ό,τι τα αγόρια. Η κάνναβη είναι η μόνη ουσία για την οποία τόσο η διάρκεια ζωής όσο και η τρέχουσα χρήση είναι σταθερά υψηλότερη στα αγόρια.
Τα ευρήματα τονίζουν την ανάγκη να ενισχυθούν τεκμηριωμένες καθολικές και στοχευμένες πρωτοβουλίες. Στόχος είναι η πρόληψη και η υποστήριξη των νέων που ήδη κάνουν χρήση ουσιών, με μεγαλύτερες προσπάθειες για τη μείωση της ελκυστικότητας της χρήσης ουσιών για τους έφηβους.
- Η χρήση ουσιών ήταν γενικά υψηλότερη στα αγόρια από ό,τι στα κορίτσια στην ηλικία των 11 ετών, ενώ το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων έτεινε να μειωθεί ή να εξαφανιστεί από την ηλικία των 13 ετών.
- Το 25% των 15χρονων είχε καπνίσει κατά τη διάρκεια της ζωής του και το 15% είχε καπνίσει τουλάχιστον μία φορά κατά τα τελευταία 30 ημέρες.
- Περισσότερο από το 30% των 15χρονων είχαν χρησιμοποιήσει ηλεκτρονικά τσιγάρα (ηλεκτρονικά τσιγάρα) κατά τη διάρκεια της ζωής τους και 20% τα είχαν χρησιμοποιήσει τις τελευταίες 30 ημέρες.
- Χρήση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της ζωής τους ανέφερε το 57% των 15χρονων και χρήση κατά τις τελευταίες 30 ημέρες το 40%, με υψηλότερη επικράτηση στα κορίτσια.
- Ένας στους πέντε 15χρονους είχε μεθύσει τουλάχιστον δύο φορές κατά τη διάρκεια της ζωής του, χωρίς σημαντικό φύλο διαφορές στις περισσότερες χώρες και περιοχές.
- Ο επιπολασμός τόσο της ισόβιας όσο και της τρέχουσας χρήσης κάνναβης ήταν υψηλότερος στα αγόρια από ό,τι στα κορίτσια στην ηλικία των 15 ετών (13% έναντι 11% για τη χρήση κατά τη διάρκεια της ζωής και 8% έναντι 5% για την τρέχουσα χρήση).
- Μεταξύ του 2018 και του 2022, υπήρξε συνολική αύξηση της τρέχουσας χρήσης αλκοόλ και της μέθης μεταξύ των κορίτσια μεγαλύτερης ηλικίας. Αντίθετα, παρατηρήθηκε μείωση της χρήσης αλκοόλ μεταξύ των αγοριών ηλικίας 15 ετών.
- Μεταξύ των 15χρονων αγοριών παρατηρήθηκε επίσης μείωση του τρέχοντος καπνίσματος από το 2018.
- Οι κοινωνικοοικονομικές διαφορές στη χρήση ουσιών διέφεραν ανάλογα με το είδος της ουσίας. Το κάπνισμα τσιγάρων παρουσίασε υψηλότερη επικράτηση μεταξύ των εφήβων από οικογένειες με χαμηλό εισόδημα, ενώ η χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου, αλκοόλ και η μέθη ήταν πιο διαδεδομένες μεταξύ των εφήβων με υψηλή ευημερία.
Τα δεδομένα από την έρευνα του 2022 επιβεβαιώνουν τη μεγάλη διακύμανση της χρήσης ουσιών μεταξύ χωρών και περιφερειών
