Που οφείλονται οι αλλεργικές αντιδράσεις στο εμβόλιο των Pfizer/BioNTech 

Στο μικροσκόπιο των επιστημόνων έχουν τεθεί οι  σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις που αναφέρθηκαν σε τουλάχιστον 12 άτομα που έλαβαν το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech. Ωστόσο, εκτιμάται ότι οι αναφυλακτικές αντιδράσεις μπορεί να παρατηρηθούν με οποιοδήποτε εμβόλιο, είναι πολύ σπάνιες  και υπολογίζονται σε περίπου 1 ανά 1 εκατομμύριο.

Με το συγκεκριμένο θέμα καταπιάνεται  το περιοδικό Science σε άρθρο του δημοσιογράφου επιστήμης  Jop de Vrieze που δημοσιεύτηκε την 1^η Ιανουαρίου 2021 (Vol. 371, Issue 6524). Την ανάλυση συνοψίζουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Ιωάννης Ντάνασης, Μαρία Γαβριατοπούλου και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ).

Αναλυτικά, οι αλλεργικές αντιδράσεις πιθανότητα προκλήθηκαν από ένα συστατικό που χρησιμοποιείται ως μέσο μεταφοράς του αγγελιαφόρου RNA (mRNA) και στο εμβόλιο της Moderna. Πρόκειται για την πολυ-αιθυλενογλυκόλη (PEG), η οποία προστίθεται στην εξωτερική επιφάνεια των λιπιδικών νανοσωματιδίων που περιέχουν το mRNA για να αυξάνεται η διάρκεια ζωής τους.

Άξιο λόγου είναι η πολυ-αιθυλενογλυκόλη δεν έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν ως συστατικό εμβολίων, αλλά  σε αρκετά φάρμακα που βρίσκονται σε κυκλοφορία και σε προϊόντα καθημερινής χρήσης όπως οδοντόκρεμες και σαπούνια.

Αναφυλακτικές αντιδράσεις

Η αναφυλαξία ενδεχομένως να εμφανιστεί με:

• εξάνθημα,
• πτώση της αρτηριακής πίεσης,
• δύσπνοια,
• ταχυκαρδία.

Ωστόσο, είναι δυνατόν άτομα που έχουν εκτεθεί προηγουμένως στην πολυ-αιθυλενογλυκόλη να έχουν αντισώματα εναντίον αυτού του συστατικού και να βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο αναφυλακτικής αντίδρασης κατά τον εμβολιασμό.

Υπολογίζεται ότι έως και το 72% των ανθρώπων εμφανίζουν κάποιου βαθμού αντισωματική απάντηση ως αποτέλεσμα έκθεσης σε καλλυντικά, προϊόντα καθημερινής χρήσης και φάρμακα που περιέχουν πολυ-αιθυλενογλυκόλη. Το 7%   μόνοεμφανίζει αρκετά υψηλούς τίτλους αντισωμάτων που θεωρητικά μπορεί να οδηγήσουν σε αναφυλακτικές αντιδράσεις σε περίπτωση επανέκθεσης σε πολυ-αιθυλενογλυκόλη.

Ωστόσο, διαφορετικοί παθογενετικοί μηχανισμοί μπορεί να εμπλέκονται στην εμφάνιση αλλεργικής αντίδρασης έναντι στην πολυ-αιθυλενογλυκόλη και περιλαμβάνουν είτε την ανοσολογική αντίδραση που διαμεσολαβείται μέσω της παραγωγής IgE ανοσοσφαιρινών είτε μέσω της ενεργοποίησης του συμπληρώματος που διαμεσολαβείται μέσω της παραγωγής IgM και IgG ανοσοσφαιρινών (ψευδοαλλεργία που σχετίζεται με την ενεργοποίηση του συμπληρώματος – CARPA).

Βέβαια, ο κίνδυνος αλλεργικής αντίδρασης έναντι της πολυ-αιθυλενογλυκόλης θεωρείται από κάποιους ότι είναι σε μεγάλο βαθμό θεωρητικός.

Εμβόλια mRNA :

• Περιέχουν πολύ μικρές ποσότητες πολυ-αιθυλενογλυκόλης
• χορηγούνται ενδομυϊκά,
• Εισχωρούν πολύ μικρές συγκεντρώσεις πολυ-αιθυλενογλυκόλης στη συστηματική κυκλοφορία του αίματος όπου κυρίως μπορεί να βρίσκονται αντισώματα έναντι της πολυ-αιθυλενογλυκόλης.

Το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ (NIAID) και ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ερευνούν τη σοβαρή αλλεργική αντίδραση με βάση προηγούμενη αλλεργική αντίδραση σε φάρμακα ή εμβόλια και ανάλογα με τα επίπεδα αντισωμάτων έναντι της πολυ-αιθυλενογλυκόλης.

Σημειώνεται ότι 10 περιστατικά αναφυλαξίας εντοπίστηκαν σε ένα σύνολο 614.117 χορηγηθέντων δόσεων του εμβολίου των Pfizer/BioNTech  έως τις 23 Δεκεμβρίου 2020 στις ΗΠΑ.