Πρόστιμα 146 εκ. ευρώ σε φαρμακοβιομηχανίες

Απαντώντας σε ερώτηση του Ευρωβουλευτή Ιωάννη Τσουκαλά σχετικά με την τήρηση των κανόνων υγιούς ανταγωνισμού και διαφανούς λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς στον τομέα των φαρμάκων, ο Χοακίν Αλμούνια αναφέρει χαρακτηριστικά πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επίγνωση της πρακτικής αυτής («pay-for-delay») και έχει θέσει ως προτεραιότητά της την επιβολή του νόμου και την αμφισβήτηση τέτοιων περιπτώσεων όταν αυτές συνιστούν παράβαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Σύμφωνα με την πρακτική «pay-for-delay», οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες πληρώνουν – κάτω από το τραπέζι – τις μικρότερες, με σκοπό να εξασφαλίσουν την καθυστέρηση της παραγωγής και κυκλοφορίας γενόσημων, και κατ’ επέκταση φθηνότερων, φαρμάκων. Το αποτέλεσμα είναι ότι όλες οι φαρμακοβιομηχανίες έχουν όφελος (οι μεγάλες γιατί εξακολουθούν να πουλούν τα ακριβά φάρμακά τους και οι μικρές γιατί λαμβάνουν χρήματα από τις μεγαλύτερες για να καθυστερήσουν την παραγωγή γενοσήμων), ενώ οι καταναλωτές (κράτη, ασφαλιστικά ταμεία, ασθενείς) ζημιώνονται.
Την τελευταία δεκαετία, η χρήση γενόσημων φαρμάκων έχει συμβάλει στην εξοικονόμηση 1 τρισ. δολ. μόνο στις ΗΠΑ, ενώ υπολογίζεται ότι ο αριθμός αυτός θα ήταν μεγαλύτερος αν η συγκεκριμένη πρακτική είχε απαγορευθεί, όπως έπραξαν οι ΗΠΑ με πρόσφατη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου (Ιούνιος 2013).

Τα πρόστιμα
Ο αρμόδιος για θέματα Ανταγωνισμού Αντιπρόεδρος τόνισε ότι η Επιτροπή έχει επιβάλει πρόστιμο ύψους 93,8 εκατ. ευρώ στη φαρμακευτική εταιρεία Lundbeck και πρόστιμα συνολικού ύψους 52,2 εκατ. ευρώ στους παραγωγούς γενόσημων φαρμάκων Alpharma (τώρα τμήμα της Zoetis), Merck KGaA/Generics UK (η Generics UK είναι τώρα τμήμα της Μylan), Arrow (τώρα τμήμα της Αctavis) και Ranbaxy. Οι εταιρείες αυτές διαπιστώθηκε ότι παρέβησαν την ευρωπαϊκή συνθήκη καθυστερώντας την είσοδο στην αγορά γενόσημης κιταλοπράμης μέσω αυτών των συμφωνιών. Τρεις επιπλέον έρευνες βρίσκονται σε εξέλιξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την παρεμπόδιση κυκλοφορίας φαρμάκων που περιέχουν τις δραστικές ουσίες Fentanyl, Perindopril και Modafinil.
Ο κος Αλμούνια υπογραμμίζει στην απάντησή του ότι σύμφωνα με την τελική έκθεση της έρευνας για τον φαρμακευτικό κλάδο του 2009, συμφωνίες διακανονισμού που αφορούν διπλώματα ευρεσιτεχνίας ενδέχεται να περιλαμβάνουν περιορισμό του ανταγωνισμού. Κάτι τέτοιο παραβιάζει τους ευρωπαϊκούς κανόνες ανταγωνισμού εφόσον η γενόσημη εταιρεία δέχεται να παραμείνει εκτός αγοράς, με αντάλλαγμα κάποιο όφελος εκ μέρους της εταιρείας παραγωγής αρχέτυπων φαρμάκων.

Καθυστέρηση παραγωγής γενόσημων
«Οι παράνομες πληρωμές από τις μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες προς τις μικρότερες με μόνο σκοπό την καθυστέρηση της παραγωγής γενόσημων – και συνεπώς φθηνότερων – φαρμάκων, είναι μια απαράδεκτη πρακτική, έναντι της οποίας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να φανεί αμείλικτη. Με τέτοιες πρακτικές, μόνο οι φαρμακοβιομηχανίες βγαίνουν κερδισμένες: οι μεγάλες γιατί εξακολουθούν να πωλούν τα ακριβά αρχέτυπα φάρμακα και οι μικρές γιατί έχουν κέρδη χωρίς να παράγουν ή να πωλούν κανένα απολύτως προϊόν, απλά και μόνο επειδή στερούν τους ασθενείς από φθηνά γενόσημα φάρμακα» όπως επισημαίνει ο κ. Τσουκαλάς σχολιάζοντας την απάντηση του Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τονίζοντας πως «Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ποια είναι τα περιθώρια κέρδους στα αρχέτυπα φάρμακα ώστε οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες να υποκύπτουν εύκολα σε αυτόν τον ιδιότυπο εκβιασμό. Οι πρακτικές αυτές είναι ανήθικες και προκλητικές και αναδεικνύουν τα μεγάλα συμφέροντα και τα τεράστια ποσά που κρύβονται – σε παγκόσμιο επίπεδο – στον χώρο των φαρμάκων.
Είναι προφανές ότι ειδικά σε μια περίοδο όπου η φαρμακευτική δαπάνη έχει εκτοξευτεί στα ύψη και όπου σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη, και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, οι πολίτες δυσκολεύονται να πληρώσουν για τα φάρμακα που έχουν ανάγκη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει με μεγάλη αυστηρότητα και συντονισμένους ελέγχους να διασφαλίζει, όπως οφείλει, την ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και τη διατήρηση του υγιούς ανταγωνισμού στον κλάδο των φαρμάκων, προς όφελος των Ευρωπαίων πολιτών».