Πρωτεΐνη – «κλειδί» στο αίμα συνδέεται με την απώλεια ακοής

Η απώλεια ακοής (ή βαρηκοΐα) είναι το αποτέλεσμα βλάβης στο μέσο ή έσω ους. Νέα μελέτη αποκαλύπτει τον ρόλο – κλειδί μιας πρωτεΐνης στην απώλεια της ακοής.

Όπως διαπιστώθηκε, μετά από έκθεση σε δυνατό θόρυβο τα επίπεδα μιας ειδικής πρωτεΐνης στο αίμα ανιχνεύονται στον έσω ους. Η απώλεια ακοής μπορεί να ξεκινήσει αργά και σταδιακά, αλλά να γίνει αισθητή, αφού έχει γίνει η βλάβη. Κι αυτό, όπως ανέφεραν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί, ώστε να γίνονται εξετάσεις αίματος, που θα μπορούσαν να προειδοποιούν τα άτομα, που κινδυνεύουν να χάσουν την ακοή τους, πριν υποστούν σοβαρές βλάβες.

«Υπάρχουν δύο τύποι βαρηκοΐας, η νευροαισθητήριος και η βαρηκοΐα αγωγιμότητας», μας λέει η Δρ. Ανατολή Παταρίδου, MD, χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος κεφαλής & τραχήλου, παιδο-ΩΡΛ, επιστημονική συνεργάτης του Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ-ΜΗΤΕΡΑ.

Και συνεχίζει: «Τα πιο συχνά αίτια της νευροαισθητηρίου βαρηκοΐας είναι η γήρανση, ο τραυματισμός του αυτιού, η έκθεση σε δυνατούς θορύβους, οι ιογενείς λοιμώξεις, τα ωτοτοξικά φάρμακα, η μηνιγγίτιδα, ο διαβήτης, τα εγκεφαλικά επεισόδια, η νόσος Meniere, όγκοι του ακουστικού νεύρου, η κληρονομικότητα, η παχυσαρκία, το κάπνισμα και η υπέρταση.

Τα πιο συνήθη αίτια της βαρηκοΐας αγωγιμότητας είναι οι λοιμώξεις του μέσου ωτός, ο τραυματισμός του τυμπάνου, η συσσώρευση βύσματος, η απεξάρθρωση των ακουστικών οσταρίων, η ωτοσκλήρυνση και οι ανατομικές ανωμαλίες, καθώς και οι όγκοι».

Η χρόνια έκθεση σε δυνατούς θορύβους μπορεί να προκαλέσει βαρηκοΐα, όπως και ορισμένα φάρμακα. Η σισπλατίνη, ένα αντικαρκινικό φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία συμπαγών όγκων, και η γενταμικίνη, ένα αντιβιοτικό αποτελεσματικό για την αντιμετώπιση ευρέος φάσματος βακτηριακών λοιμώξεων, είναι γνωστό ότι είναι ωτοτοξικά φάρμακα.

Όμως, δεν θα χάσουν την ακοή τους όλοι οι ασθενείς, που υποβάλλονται σε θεραπεία με αυτά τα φάρμακα. Επιπλέον και τα δύο αυτά φάρμακα και άλλα γνωστά για την πρόκληση βλάβης στην ακοή εξακολουθούν να συνταγογραφούνται, όταν οι γιατροί κρίνουν ότι τα πιθανά οφέλη τους υπερτερούν του κινδύνου. Εννοείται ότι διακόπτονται, εάν παρουσιαστεί πρόβλημα στην ακοή.

Ο καθηγητής ωτορινολαρυγγολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κοννέκτικατ Kourosh Parham δήλωσε σχετικά: «Επί του παρόντος, μπορείτε να αναγνωρίσετε την απώλεια ακοής μόνο μετά την εμφάνισή της. Επειδή δεν υπάρχει καμία θεραπεία, αυτό είναι ένας καταστροφικός περιορισμός».

Ο Dr Parham και οι συνεργάτες του συνεργάζονται με γαλλική φαρμακευτική εταιρία, για να αναπτύξουν μια εξέταση αίματος, που μπορεί να προειδοποιήσει τους ασθενείς και τους γιατρούς τους για πρόωρη βλάβη στο εσωτερικό αυτί, πριν η απώλεια ακοής γίνει αισθητή.

Όπως αναφέρεται στο επιστημονικό περιοδικό Hearing Research, τα επίπεδα prestin, μιας πρωτεΐνης που βρίσκεται μόνο στα κύτταρα του έσω ωτός, αυξάνονται έντονα, όταν τα κύτταρα αυτά καταστραφούν και αρχίσουν να πεθαίνουν.

«Η διάγνωση πραγματοποιείται με έναν πλήρη ακοολογικό έλεγχο, που περιλαμβάνει ακοόγραμμα, τυμπανομετρία και σε κάποιες περιπτώσεις ακουστικά προκλητά δυναμικά εγκεφαλικού στελέχους. Αρκετές φορές είναι απαραίτητη και κάποια απεικονιστική εξέταση, αξονική ή μαγνητική, για την ολοκληρωμένη διαγνωστική αξιολόγηση του ασθενούς», εξηγεί η κα Παταρίδου.

Η πρωτεΐνη prestin βρίσκεται στα έξω τριχωτά κύτταρα του κοχλία. Τα έξω τριχωτά κύτταρα χρησιμεύουν ως ενισχυτές. Η εν λόγω πρωτεΐνη ανταποκρίνεται στα ηχητικά κύματα και λειτουργεί σαν μικρός μυς και κάνει τα κύτταρα να φαίνονται σαν να «χορεύουν». Ο «χορός» των έξω τριχωτών κυττάρων του κοχλία αλλάζει το σχήμα της μεμβράνης στο εσωτερικό αυτί, ενισχύοντας τον ήχο.

Επειδή η prestin δεν βρίσκεται σε κανένα άλλο μέρος του σώματος, τα αυξημένα επίπεδά της στο αίμα θα μπορούσαν να υποδηλώνουν βλάβη στα έξω τριχωτά κύτταρα στο αυτί. Και αυτό ακριβώς διαπίστωσε η ερευνητική ομάδα, όταν εξέθεσε τα τρωκτικά σε πολύ δυνατούς θορύβους και στη συνέχεια μέτρησε τα επίπεδα της prestin στο αίμα. Ένα παρόμοιο εύρημα αναφέρθηκε πέρυσι μετά την έκθεση των ποντικών σε σισπλατίνη.

Το επόμενο βήμα στην έρευνα είναι να δουν οι επιστήμονες, αν αυτό συμβαίνει και στους ανθρώπους. Θέλουν να συνεργαστούν με ογκολόγους, που θεραπεύουν πολλούς ασθενείς με σισπλατίνη.

Οι ασθενείς μπορούν να δοκιμάσουν τα επίπεδα της ακοής τους πριν ξεκινήσουν να λαμβάνουν το φάρμακο και στη συνέχεια περιοδικά κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους. Οποιοσδήποτε, του οποίου τα επίπεδα της prestin στο αίμα εντοπίζονται στην ακίδα του έσω ωτός, θα μπορούσε να εξεταστεί για πρώιμα συμπτώματα απώλειας ακοής και να μεταπηδήσει σε άλλο αντικαρκινικό φάρμακο.

Η συνεργασία με στρατιωτικούς, οι οποίοι συχνά εκτίθενται σε δυνατούς θορύβους, θα μπορούσε, επίσης, να συμβάλει στην έρευνα. «Είναι σημαντικό ότι η έρευνα προχωράει και οι επιστήμονες ασχολούνται με αυτά τα θέματα, που είναι μείζονα για την ποιότητα της καθημερινής ζωής των ανθρώπων», καταλήγει η κυρία Ανατολή Παταρίδου.