Το πρώτο βήμα για τη διακρατική «Συμμαχία του Νότου»

Συνέχεια θα έχει, όπως όλα δείχνουν, το εγχείρημα δημιουργίας μια συμμαχίας των κρατών ευρωπαϊκού νότου σε θέματα αξιολόγησης τεχνολογιών υγείας και διαπραγμάτευσης τιμών καινοτόμων φαρμάκων.

Μάλιστα, στη σημερινή συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο της Ακρόπολης αποφασίστηκε η συγκρότηση επιτροπής εμπειρογνωμόνων, που θα προετοιμάσει το χρονοδιάγραμμα των εργασιών. Θα συλλέξει τις απαραίτητες πληροφορίες, την απαραίτητη τεχνογνωσία και να θέσει τις προτεραιότητες για κάθε χώρα. Δεν αποκλείεται, δε, το φθινόπωρο να γίνει και η επόμενη ουσιαστική συνάντηση, ίσως και με τη συμμετοχή μεγάλων φαρμακευτικών εταιριών.

Τόσο ο Έλληνας Υπουργός Υγείας όσο και ο ομόλογός του από την Κύπρο χαρακτήρισαν απαραίτητη τη διακρατική συνένωση των δυνάμεων προκειμένου να ενισχυθούν οι διαπραγματευτικές ικανότητες, ειδικά χωρών που παρουσιάζουν έλλειμμα σε αυτό τον τομέα.

«Υπάρχει απόλυτη συμφωνία σχετικά με την αναγκαιότητα για διακρατική συνεργασία ώστε να ενισχυθεί η διαπραγματευτική δύναμη ειδικά των χωρών με μικρούς πληθυσμούς. Έγινε μια εκτεταμένη συζήτηση και παρουσιάστηκαν πολλές τεχνικές πλευρές, μέσα από εμπειρίες κυρίως από την Πορτογαλία και την Ισπανία, αλλά και με τη συμμετοχή του κ. Καναβού ο οποίος διαθέτει ευρωπαϊκή εμπειρία», ανέφερε ο κ. Ξανθός.

Η σημερινή συνάντηση αποτέλεσε το πρώτο ουσιαστικό βήμα της υλοποίησης μιας ουσιαστικής συνεργασίας μεταξύ των χωρών του Νότου, αφού υπήρξε εκπροσώπηση από Κύπρο και Πορτογαλία, με τους Υπουργούς Υγείας, από Μάλτα με το Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου και από την Ιταλία η Dr. Simona Montilla, Σύμβουλος Φαρμακευτικής Πολιτικής, ενώ συμμετέχει και στην Αξιολόγηση Τεχνολογίας Υγείας στον ιταλικό ΕΟΦ.
Η Ισπανία δεν μπόρεσε να αποστείλει εκπροσώπους, καθώς διαθέτει προσωρινή Κυβέρνηση.

«Είμαστε στην αφετηρία. Η προσπάθεια θα έχει μέλλον κοινής διαπραγμάτευσης και συνεργασίας», ανέφερε ο Έλληνας Υπουργός. «Θα συγκροτήσουμε μία επιτροπή τεχνικού χαρακτήρα, με 2-3 εμπειρογνώμονες από κάθε χώρα που θα αναλάβει να προετοιμάσει, εφεξής, τα επόμενα βήματα. Να αρχίσει να συλλέγει και να ανταλλάσσει πληροφορίες, τεχνογνωσία, να βάζει τις προτεραιότητες που έχει κάθε χώρα, με βάση τις ανάγκες και τα επιδημιολογικά της δεδομένα», ανέφερε και προανήγγειλε πως «μέσα στο φθινόπωρο πιστεύουμε ότι θα είμαστε έτοιμη να κάνουμε ένα ακόμη βήμα, που ενδεχομένως να είναι η αρχή μιας πρόσκλησης προς μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες ώστε να ξεκινήσει μια διαπραγμάτευση».

Δεν είναι, όμως, η μοναδική συνάντηση για το Φάρμακο που θα πραγματοποιηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σύμφωνα με τον κ. Ξανθό, υπάρχει μια πρόσκληση τον Οκτώβριο για συνάντηση στην Πορτογαλία, στην οποία θα συμμετέχουν μάλιστα και φαρμακευτικές εταιρείες.
«Θα επιδιώξουμε να είμαστε και εμείς», ανέφερε ο κ. Ξανθός και επεσήμανε πως αντίστοιχη συνάντηση είχε πραγματοποιηθεί στη Χάγη υπό ολλανδική προεδρία.

Ιδιαίτερα εποικοδομητική χαρακτήρισε τη συνάντηση ο Υπουργός Υγείας της Κύπρου, Γιώργος Παμπορίδης, καθώς προσφέρει τη δυνατότητα συντονισμού και θεσμοθέτησης νέων διαδικασιών και μεθόδων προσέγγισης. Με αυτές τις μεθόδους θα «μπορούμε δια της ενώσεως και αύξησης της ισχύος μας να αντιμετωπίσουμε καλύτερα τις φαρμακοβιομηχανίες, που βεβαίως ενδιαφέρονται για το κέρδος αλλά εμείς πρέπει να ενδιαφερόμαστε για την υγεία των πολιτών», σημείωσε

«Αυτή είναι η αφετηρία», ανέφερε και ο κ. Παμπορίδης.
«Επειδή το σύστημα της φαρμακοβιομηχανίας αντιμετωπίζει τις εθνικές αγορές των κρατών – μελών κατακερματισμένες αντί ενιαίες, έχει την ευκαιρία να το εκμεταλλεύεται καλύτερα, με αποτέλεσμα οι ζημιωθέντες να είναι πάντα οι πολίτες που παίρνουν διάφορες τιμές ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της χώρας», εξήγησε.
Σύμφωνα με τον Υπουργό Υγείας της Κύπρου, το παραπάνω δεν σχετίζεται τόσο με το εκάστοτε εθνικό σύστημα υγείας, όσο με το ότι η αγορά αντιμετωπίζεται ως ξεχωριστή σε κάθε χώρα.
«Μια χώρα με πληθυσμό 800 ή 900 χιλιάδων έχει διαπραγματευτική ισχύ έναντι μιας φαρμακοβιομηχανίας ισχνότερη από ότι η διαπραγματευτικής ισχύς που έχει μια Ιταλία. Αυτό το έλλειμμα πρέπει το εξισορροπήσουμε εμείς τα μικρότερα κράτη, συνεργαζόμενα με τα μεγαλύτερα, λαμβάνοντας και τεχνογνωσία και επιστημοσύνη, όπως θα έπρεπε να κάνει και μια ενιαία αγορά στο πλαίσιο της ΕΕ», εκτίμησε.
«Δεδομένου ότι η ΕΕ δεν πληροί ή δεν διαδραματίζει αυτό το ρόλο, ερχόμαστε εμείς, με πρωτοβουλίες όπως του κ. Ξανθού για να καλύψουμε αυτό το κενό, δια εθελούσιας δέσμευσης ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε ένα πρώτο βήμα εν αναμονή της ανάληψης πρωτοβουλιών από την ΕΕ.», συμπλήρωσε.

«Προφανώς υπάρχουν οι ιδιαιτερότητες κάθε χώρας , προφανώς δεν έχουμε όλοι ούτε την ίδια τεχνογνωσία, ούτε τους ίδιους μηχανισμούς ελέγχου , ούτε το ίδιο επίπεδο κοινωνικής συνείδησης και συμμόρφωσης των γιατρών στις διεθνώς αποδεκτές κατευθυντήριες οδηγίες συνταγογράφησης», ανέφερε στην εισήγηση του ο Ανδρέας Ξανθός. Προσέθεσε, όμως, πως «είναι ευκαιρία να μοιραστούμε τις εθνικές εμπειρίες από την ανάπτυξη συστημάτων Αξιολόγησης Τεχνολογίας Υγείας (ΗΤΑ), συστημάτων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που μπορούν να «φιλτράρουν» αποτελεσματικά την προκλητή ζήτηση , διαδικασιών τιμολόγησης και αποζημίωσης των φαρμάκων. Κυρίως όμως είναι ευκαιρία να δημιουργήσουμε διαύλους επικοινωνίας και ανταλλαγής πληροφοριών, κλινικών δεδομένων, καλών πρακτικών, να συμφωνήσουμε πάνω σε κοινούς ορισμούς για την πραγματική καινοτομικότητα κάθε νέου φαρμάκου και σε κοινές προσεγγίσεις στο θέμα της αξιολόγησης τεχνολογιών υγείας (ΗΤΑ), που θα μας επιτρέψουν να αναβαθμίσουμε την εθνική φαρμακευτική πολιτική κάθε κράτους-μέλους και να αυξήσουμε τη «χωρητικότητα» του δημόσιου Συστήματος Υγείας και του Ασφαλιστικού Συστήματος απέναντι στη φαρμακευτική καινοτομία».

Όπως εξήγησε ο κ. Ξανθός, « μπορεί η φαρμακευτική πολιτική να είναι εθνική αρμοδιότητα , όμως η δίκαιη πολιτική τιμών και η σχέση καινοτομίας-διαθεσιμότητας-προσβασιμότητας στο φάρμακο δεν μπορούν να είναι μόνο εθνική υπόθεση. Είναι σημαντικό ζήτημα πολιτικής συνοχής για την ΕΕ να ενισχυθούν μηχανισμοί συνεργασίας και αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών σ’ αυτόν τον τομέα, περιορίζοντας τη δυνατότητα της φαρμακοβιομηχανίας να εκμεταλλεύεται τη δεσπόζουσα ή μονοπωλιακή θέση της στην αγορά και να ασκεί πιέσεις, να απειλεί με αποσύρσεις, να θέτει σε μειονεκτική θέση τους ασθενείς και τα Συστήματα Υγείας ολόκληρων χωρών».

«Είναι επίσης σημαντική η υιοθέτηση της έννοιας της «προστιθέμενης αξίας» της φαρμακευτικής καινοτομίας , που εμπεριέχει , πέραν των κλινικών και οικονομικών δεδομένων, διαστάσεις κοινωνικές, βιοηθικές και ανθρωπιστικές», κατέληξε.