Richard Bergström: Χρειάζεται ευθυγράμμιση των προτεραιοτήτων

Ο πρώην επικεφαλής της EFPIA, του ευρωπαϊκού οργάνου της φαρμακοβιομηχανίας, εκφράζει στο PhB τις απόψεις του γύρω από τις διαφαινόμενες αλλαγές στη φαρμακευτική πολιτική διεθνώς, ενόψει της συζήτησης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Υγείας του Gastein.

Το παρόν και το μέλλον της φαρμακευτικής πολιτικής στην Ευρώπη θα συζητηθεί και φέτος στο Φόρουμ Υγείας του Gastein. Στο επίκεντρο αναμένεται να βρεθούν, μεταξύ άλλων, οι τάσεις αυξανόμενης συνεργασίας σε κοινοτικό και διακρατικό επίπεδο στο επίπεδο της αξιολόγησης, της διαπραγμάτευσης και της προμήθειας φαρμάκων, αλλά και τα μελλοντικά επιχειρηματικά μοντέλα.

Στο Gastein θα βρεθεί και ο πρώην γενικός διευθυντής της EFPIA, Richard Bergström, ο οποίος περιέγραψε στο PhB τη δική του –μάλλον επιφυλακτική– οπτική γύρω από τις πανευρωπαϊκές εξελίξεις στο Φάρμακο, αλλά και τις επιπτώσεις των μνημονιακών πολιτικών στη χώρα μας.

ΕΡ_Κύριε Bergström, είναι πλέον σαφές ότι υπάρχει μια αυξανόμενη πίεση στα συστήματα υγείας σε όλη την Ευρώπη, αλλά και παγκοσμίως, να βρουν την ισορροπία μεταξύ της βιωσιμότητάς τους και της διασφάλισης της πρόσβασης στα καινοτόμα φάρμακα για τους πολίτες τους. Αν και η τιμολόγηση και η αποζημίωση, η φαρμακευτική πολιτική εν γένει, είναι ευθύνη των κρατών, υπάρχουν διάφορες προσπάθειες δημιουργίας μιας κεντρικής διαδικασίας. Είτε πρόκειται για κλινική αξιολόγηση σε κοινοτικό επίπεδο είτε για διακρατικές συνεργασίες για κοινές προμήθειες φαρμάκων (Διακήρυξη της Βαλέτας, BENELUXA). Πιστεύετε πως τέτοιες προσπάθειες είναι βιώσιμες;

ΑΠ_Όλα εξαρτώνται από την πρόθεση εκείνων που χαράσσουν την πολιτική και αυτούς που χαρακτηρίζω «πληρωτές». Εάν το σχέδιο είναι η βελτίωση της πρόσβασης στα φάρμακα, πιέζοντας τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις να προσφέρουν εκπτώσεις όπου υπάρχει περιθώριο για ανταγωνισμό τιμών, είμαι σύμφωνος. Και πιστεύω ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες θα ακολουθήσουν. Αλλά εάν η ιδέα είναι να επιδιωχθούν οι χαμηλότερες δυνατές τιμές μέσω της ομαδοποίησης διαφόρων φαρμάκων χωρίς να ληφθεί υπόψη ότι οι ασθενείς μπορεί να χρειάζονται διαφορετικές επιλογές, είμαι πιο επιφυλακτικός. Η συνεργασία της BENELUXA ίσως καταφέρει να αλλάξει τα δεδομένα εάν γίνει με έναν τρόπο φιλικό στον ασθενή και την καινοτομία.

ΕΡ_Πώς μπορούν οι επενδύσεις στην Έρευνα & Ανάπτυξη να συμβαδίσουν με τις κλιμακούμενες προκλήσεις; Χρειαζόμαστε αλλαγή του επιχειρηματικού μοντέλου; Πώς μπορεί ο δημόσιος τομές να συμβαδίσει;

ΑΠ_Το υπάρχον μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο ο ιδιωτικός τομέας αποφασίζει το πεδίο στο οποίο θέλει να εργαστεί και λαμβάνει το οικονομικό ρίσκο, έχει αποδειχθεί πολύ επιτυχές. Οι πρόοδοι στα φάρμακα για το καρδιαγγειακό, τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, τον HIV, την ηπατίτιδα C, και πιο πρόσφατα τον καρκίνο, έχουν προσθέσει χρόνια υγιούς ζωής σε εκατομμύρια Ευρωπαίους. Ωστόσο, πιστεύω ότι υπάρχει ανάγκη καλύτερης ευθυγράμμισης των προτεραιοτήτων αλλά και συμφωνίας επί συγκεκριμένων ορόσημων και κινήτρων σε πεδία που το υπάρχον μοντέλο δεν είναι αποτελεσματικό, όπως στην περίπτωση των νέων αντιβιοτικών. Και στο πεδίο της Νευρολογίας και της ψυχικής υγείας, όπου συνεχίζουμε να αποτυγχάνουμε, πιθανόν χρειαζόμαστε ακόμη περισσότερη συνεργασία μεταξύ των εταιρειών, όπως στην IMI (Innovative Medicines Initiative-Πρωτοβουλία Καινοτόμων Φαρμάκων).

ΕΡ_Υπάρχει ανάγκη αναβάθμισης του θεσμικού πλαισίου; Η ΕΕ συντάσσει πρόταση για τη χρηματοδότηση της έρευνας, αλλά μπορούν όλα τα κράτη-μέλη να ακολουθήσουν αυτόν τον βηματισμό;

ΑΠ_Νομίζω ότι το πρόγραμμα Horizon Europe (που διαδέχεται το Horizon 2020) θα πρέπει να είναι πιο φιλόδοξο στη συγκέντρωση χρημάτων και στον συντονισμό δημόσιων και ιδιωτικών προσπαθειών στην ιατρική έρευνα. Θα καλωσόριζα ένα εκτεταμένο πρόγραμμα δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, που επίσης ευθυγραμμίζεται καλύτερα με τις κοινωνικές ανάγκες.

ΕΡ_Τι ελπίζετε ότι θα προκύψει από τη φετινή συζήτηση στο πλαίσιο του Φόρουμ Υγείας του Gastein;

ΑΠ_Το Gastein είναι μία από τις σημαντικές στιγμές του έτους. Η συνάντηση με φίλους –μεταξύ αυτών και εκείνους που δεν συμφωνούν μαζί σου– είναι πάντα χρήσιμη. Όπως ο μοντέρνος φιλόσοφος και podcaster Sam Harris λέει: «Χρειαζόμαστε τη συζήτηση. Η ελευθερία του λόγου και ο διάλογος είναι οι μόνοι διορθωτικοί παράγοντες που έχουμε».

ΕΡ_Τέλος, οφείλω να σας θέσω ένα ερώτημα σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η φαρμακευτική αγορά στην Ελλάδα. Ήσασταν, άλλωστε, γενικός διευθυντής της EFPIA κατά τη διάρκεια των μνημονιακών χρόνων. Πώς αξιολογείτε τα μέτρα που ελήφθησαν και τις επιπτώσεις τους; Μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι;

ΑΠ_Ναι, επισκεπτόμουν την Ελλάδα συχνά το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (συχνά με μπέρδευαν για «Τροϊκανό», όταν φορούσα κοστούμι και γραβάτα…). Χαίρομαι που η Ελλάδα ξεπέρασε την «καταιγίδα», από οικονομική άποψη και που τα πράγματα φαίνεται να βελτιώνονται. Αλλά φοβάμαι ότι πολλοί ασθενείς υπέφεραν κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου. Αν αντιμετωπίσουμε παρόμοια κατάσταση στην Ελλάδα ή αλλού στο μέλλον, ελπίζω να έχουμε μάθει και να διαχειριζόμαστε την πρόσβαση στην περίθαλψη και τα φάρμακα διαφορετικά.

Πηγή: Ph.B