Τις δραστικές μεταβολές του χώρου της υγείας αντανακλούν τα μικτά οικονομικά αποτελέσματα που καταγράφει ο κλάδος της ιατρικής τεχνολογίας (medtech).

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα έσοδα εμφανίζονται μειωμένα κατά 1,2% το 2015, καθώς διαμορφώθηκαν στα 337 δις δολάρια, ενώ τα καθαρά κέρδη “βούλιαξαν” κατά 15,5% φθάνοντας τα 14 δις δολάρια. Ακόμη, η συνολική αξία της χρηματοδότησης του κλάδου “κατρακύλησε” κατά 60% στα 20,4 δις δολάρια στο 12μηνο που έληξε στις 30 Ιουνίου 2016, ενώ κατά 10% αυξήθηκε η χρηματοδότηση από κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών, αγγίζοντας τα 5,6 δις δολάρια. Επίσης, οι συγχωνεύσεις και οι εξαγορές (Σ&Ε) αυξήθηκαν κατά 27% φθάνοντας τα 80 δις δολάρια κατά το ίδιο διάστημα.

Σύμφωνα, πάντως, με την ετήσια έκθεση της Ernst&Young (EY) για τον κλάδο της ιατρικής τεχνολογίας – “Pulse of the Industry” – παρά την έντονη δραστηριότητα Σ&Ε και τις ισχυρές επιδόσεις της χρηματοδότησης μέσω κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών (venture capital), όλοι οι άλλοι χρηματοοικονομικοί δείκτες υποδηλώνουν ότι ο κλάδος της ιατρικής τεχνολογίας αγωνίζεται να αναπτυχθεί.

Όπως προκύπτει ειδικότερα, οι βασικοί οικονομικοί δείκτες φανερώνουν ότι ο κλάδος της ιατρικής τεχνολογίας βρίσκεται σε ένα μεταβατικό στάδιο. Καθώς τα όρια μεταξύ της ιατρικής τεχνολογίας (medtech), της βιοφαρμακευτικής (biopharma) και της πληροφορικής (infotech) παραμένουν συγκεχυμένα, πολλοί καθιερωμένοι φορείς στο χώρο αναγνωρίζουν ότι μια αλλαγή του επιχειρηματικού μοντέλου είναι αναγκαία. Οι οργανισμοί αυτοί δείχνουν να ανταποκρίνονται δημιουργικά, προσθέτοντας νέες τεχνολογικές δυνατότητες και εμπορικό χαρακτήρα στις δραστηριότητές τους, προκειμένου να παρέχουν καλύτερα μετρήσιμα, βελτιωμένα αποτελέσματα για την υγεία.

Σύμφωνα με την έρευνα, την περίοδο 2015-16 αυξήθηκαν οι ενδείξεις ότι οι επιχειρήσεις ιατρικής τεχνολογίας ευθυγραμμίζονται με μη παραδοσιακούς συνεργάτες, όπως οι εταιρείες πληροφορικής και οι πληρωτές. Αυτές οι συνεργασίες επέτρεψαν στις επιχειρήσεις ιατρικής τεχνολογίας να αποκτήσουν πρόσβαση σε νέες δυνατότητες των data analytics, της υπολογιστικής ισχύος (computational power) και των αισθητήρων, ώστε να καταστήσουν δυνατή την ανάπτυξη μελλοντικών προϊόντων και υπηρεσιών, κάνοντας ένα βήμα μπροστά για τη φροντίδα των ασθενών.

Εξαιρετικά ενδιαφέροντα χαρακτηρίζει τα στοιχεία της έρευνας ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Ιατρικών & Βιοτεχνολογικών Προϊόντων (ΣΕΙΒ), Παύλος Αρνούτης. Δηλώνει, ωστόσο, απαισιόδοξος για τη δυνατότητα των ελληνικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε αυτό τον τομέα να ακολουθήσουν την προαναφερόμενη πορεία ανάπτυξης, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά ότι η εγχώρια αγορά μαστίζεται από οιονεί προβλήματα που επιδεινώνουν την κρίση χρηματοδότησης.“Πολύ φοβάμαι ότι δεν θα μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε την καινοτομία στην υγεία. Τα νοσοκομεία έχουν τόσο περιορισμένες πιστώσεις που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στην καθημερινότητα. Πόσο, μάλιστα, να κάνουν επενδύσεις” αναφέρει χαρακτηριστικά. Ο κος Αρναούτης εκτιμά, παράλληλα, πως οι συνέργειες είναι αδύνατες. “Οι ελληνικές επιχειρήσεις είναι μικρές σε μέγεθος και δεν έχουν γραμμή παραγωγής. Επιπλέον δεν υπάρχει κουλτούρα συγχωνεύσεων στη χώρα μας” σημειώνει.

Ακολουθούν αναλυτικά, τα βασικότερα ευρήματα της έρευνας της EY :

• Περιορίζονται τα έσοδα, λόγω αντίξοων συνθηκών ως προς τις νομισματικές ισοτιμίες και εκποιήσεων: Τα έσοδα των δημόσιων επιχειρήσεων ιατρικής τεχνολογίας στις ΗΠΑ και την Ευρώπη διαμορφώθηκαν στα 337 δις δολάρια το ημερολογιακό έτος 2015, μειωμένα κατά 1,2% έναντι του προηγούμενου έτους. Οι διακυμάνσεις των ισοτιμιών, οι οποίες «κούρεψαν» τα έσοδα κατά 3% παγκοσμίως το 2015, και οι πωλήσεις ομίλων από δευτερεύουσες επιχειρηματικές δραστηριότητες, συνέβαλαν στη μείωση.
• Η κεφαλαιοποίηση του κλάδου κατέγραψε καλύτερες επιδόσεις: Η κεφαλαιοποίηση του κλάδου της ιατρικής τεχνολογίας επικράτησε στους περισσότερους βασικούς δείκτες, καθώς αυξήθηκε κατά 14,7% στο διάστημα μεταξύ 1^ης Ιανουαρίου 2016 και 30^ης Σεπτεμβρίου 2016, αγγίζοντας τα 822 δις δολάρια. Το θετικό κλίμα για τις Σ&Ε, η υιοθέτηση στρατηγικών κατανομής κεφαλαίων φιλικών προς τους μετόχους και η αντίληψη του κλάδου ως ένα ασφαλέστερο καταφύγιο, συγκριτικά με μετοχές άλλων κλάδων της υγείας, συνέβαλαν στη διαμόρφωση αυτών των επιδόσεων.
• Η συνολική χρηματοδότηση «κατρακύλησε»: Η χρηματοδότηση της ιατρικής τεχνολογίας στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, κατά το δωδεκάμηνο που έληξε στις 30 Ιουνίου 2016, διαμορφώθηκε στα 20,4 δις δολάρια, το χαμηλότερο ποσό που έχει καταγραφεί από την περίοδο 2010-11. Τα συνολικά αντληθέντα κεφάλαια από δημόσιες εγγραφές (IPOs) μειώθηκαν κατά 74%, αγγίζοντας τα 590 εκατ. δολάρια. Χαρακτηριστικό της σταδιακής αποδυνάμωσης της δημόσιας αγοράς, αποτελεί το γεγονός ότι μόλις το 20% των συνολικών κεφαλαίων του δωδεκαμήνου, συγκεντρώθηκε κατά το ημερολογιακό έτος 2016.
• Ξεχωρίζει η χρηματοδότηση μέσω κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών: Η χρηματοδότηση μέσω κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών το 2015-16, έφτασε στα υψηλότερα επίπεδα από το 2004, καταγράφοντας αύξηση πάνω από 10%, φθάνοντας τα 5,6 δις δολάρια. Σε αυτό συνέβαλε το αυξανόμενο ενδιαφέρον για την ιατρική ακρίβεια: περίπου το 25% των συνολικών χρηματοδοτήσεων από κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών των ΗΠΑ το 2015-16, κατευθύνθηκε σε εταιρείες που αναπτύσσουν εργαλεία και υπηρεσίες που προάγουν τη χρήση στοχευμένων θεραπειών.
• Συνεχίζεται το θετικό κλίμα για συμφωνίες: Οι εταιρείες ιατρικής τεχνολογίας ανακοίνωσαν Σ&Ε αξίας σχεδόν 80 δις δολαρίων, καθώς οι επιχειρήσεις αναζήτησαν εξαγορές για να αυξήσουν τα μεγέθη και τη δύναμή τους το 2015-16. Οι ροές κεφαλαίων από την Κίνα, αποτέλεσαν ακόμη έναν καθοριστικό παράγοντα, καθώς οι εταιρείες με έδρα την Κίνα εξαγόρασαν εταιρείες ιατρικής τεχνολογίας συνολικής δηλωθείσας αξίας άνω των 2 δις δολαρίων, καταγράφοντας μία ετήσια αύξηση της τάξης του 10%.