COVID-19: Νέα μελέτη με συνδυασμούς remdesivir

Σε νέα φάση προχωρά η κλινική μελέτη Adaptive COVID-19 (ACTT-4) με την ένταξη νοσηλευόμενων ασθενών που χρειάζονται συμπληρωματικό οξυγόνο, όπως ανακοίνωσε το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων (NIAID) των ΗΠΑ.

Συγκεκριμένα, ο τέταρτος βραχίονας της μελέτης εκτιμάται ότι θα συμπεριλάβει έως 1.500 ασθενείς σε περίπου 100 κέντρα στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε άλλες χώρες.

Κατά τη διαδικασία ο πληθυσμός της τίμηνης μελέτης  θα χωριστεί σε αναλογία 1:1, οπότε μία ομάδα θα λάβει δεξαμεθαζόνη (είδος κορτιζόνης) μαζί με το αντιιϊκό φάρμακο remdesivir, ενώ η δεύτερη ομάδα θα λάβει remdesivir και baricitinib.

Μέχρι σήμερα, η δεξαμεθαζόνη και το baricitinib είναι οι μόνες δύο θεραπείες που μειώνουν τη φλεγμονή και που έχουν δείξει αποτελεσματικότητα για τη θεραπεία της COVID-19 σε ασθενείς που έχουν ανάγκη νοσηλείας  σε μεγάλες, τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές.

Οι καθηγητές της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευστάθιος Καστρίτης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ), παρουσιάζουν το σχεδιασμό της μελέτης.

Υπενθυμίζεται ότι το baricitinib είναι ένα αντιφλεγμονώδες φάρμακο (αναστολέας των JAK κινασών) που έχει εγκριθεί για τη θεραπεία ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Το remdesivir έχει εγκριθεί από την Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων για τη θεραπεία της COVID-19 σε ασθενείς που χρειάζονται νοσηλεία.

Πριν λίγες μέρες, η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων χορήγησε άδεια χρήσης έκτακτης ανάγκης (EUA) για τον συνδυασμό του  baricitinib με remdesivir για τη θεραπεία ασθενών με  COVID-19 που χρειάζονται νοσηλεία . Ακόμη, ο εν λόγω συνδυασμός χορηγείται σε όσους χρειάζονται συμπληρωματικό οξυγόνο, επεμβατικό μηχανικό αερισμό ή οξυγόνωση με εξωσωματικής μεμβράνη.

 Κλινικές δομικές

Πρόκειται για τυφλή μελέτη κατά την οποία η δεξαμεθαζόνη χορηγείται με ενδοφλέβια έγχυση και το baricitinib είναι ένα δισκίο που λαμβάνεται από το στόμα.

Η χορήγηση της αγωγής θα γίνεται ως εξής: Μια ομάδα θα λάβει από του στόματος δισκία baricitinib και εικονικό φάρμακο ενδοφλέβια και η άλλη ομάδα θα λάβει ενδοφλέβια δεξαμεθαζόνη και από του στόματος δισκία εικονικού φαρμάκου. Όλοι οι συμμετέχοντες θα λάβουν ενδοφλέβιο remdesivir.

Κατά τη κλινική δοκιμή ACTT-1 (Φεβρουάριο 2020), τα προσωρινά αποτελέσματα, (Μάιο) έδειξαν ότι το remdesivir μείωσε τον χρόνο έως την ανάρρωση. Τα  τελικά αποτελέσματα της μελέτης ACTT-1  δημοσιεύθηκαν στο New England Journal of Medicine στις 5 Νοεμβρίου.

Στην κλινική δοκιμή ACTT-2  τέθηκε σε αξιολόγηση ο συνδυασμός Baricitinib με remdesivir, σε 1.033 ενήλικες που νοσηλεύτηκαν με COVID-19. Τα ευρήματα  που δεν έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικό περιοδικό, έδειξαν ελάττωση του χρόνου μέχρι την κλινική  ανάκαμψη σε σχέση με τη θεραπεία με εικονικό φάρμακο και remdesivir.

Σημειώνεται ότι και η δεξαμεθαζόνη αξιολογήθηκε στην παγκόσμια κλινική δοκιμή Randomized Evaluation of COVID-19 Therapy (RECOVERY), η οποία κατέδειξε χαμηλότερη θνησιμότητα σε σύγκριση με τους ασθενείς που έλαβαν την τότε συνήθη φροντίδα.

Οι επιστήμονες δεν μπορούν να καταλήξουν σχετικά με την αξία των παρεμβάσεων λόγω των διαφορών στους πληθυσμούς των μελετών, στα ποσοστά θνησιμότητας και στα καταληκτικά σημεία στις δοκιμές ACTT-2 και RECOVERY.

ACTT-4

Επιδίωξη της ACTT-4 είναι η σύγκριση του baricitinib και της δεξαμεθαζόνη, όταν χορηγούνται μαζί με remdesivir σε νοσηλευόμενους ασθενείς που χρειάζονται συμπληρωματικό οξυγόνο,  αποσκοπώντας στην  αποτροπή της εξέλιξης της COVID-19 σε βαθμό που να απαιτείται μηχανικός αερισμός ή σε θάνατο, ή εάν είναι παρόμοια.

Ειδικότερα, θα εξετάζεται η κλινική κατάσταση των συμμετεχόντων καθημερινά χρησιμοποιώντας μια κλίμακα οκτώ βαθμίδων που κυμαίνεται από την πλήρη ανάρρωση χωρίς ανάγκη νοσηλείας έως το θάνατο.

Εφόσον οι συμμετέχοντες λάβουν εξιτήριο  από το νοσοκομείο, τα δεδομένα σχετικά με την κλινική κατάσταση θα συλλέγονται κατά τη διάρκεια επισκέψεων σε εξωτερική βάση στις ημέρες 15, 22, 29 και 60.

Στόχος είναι η αξιολόγηση της διαφοράς στο ποσοστό των συμμετεχόντων που επιβιώνουν χωρίς να απαιτείται επεμβατικός μηχανικός αερισμός μεταξύ των δύο σκελών θεραπείας. Δευτερεύων στόχος είναι η σύγκριση της συνολικής κλινικής κατάστασης την ημέρα 15 σε κάθε ομάδα συγκρίνοντας τις διαφορές στην κατανομή της οκταβάθμιας κλίμακας σε κάθε ομάδα.