Του Τάκη Παναγιωτόπουλου,
Ομότιμου καθηγητή δημόσιας υγείας
Τις τελευταίες ημέρες τίθεται –συχνά με αμήχανο και καμιά φορά με διχαστικό τρόπο– το θέμα της δυνατότητας μετάδοσης του νέου κοροναϊού μέσω της Θείας Κοινωνίας.
Ας ξεκινήσουμε από τα επιστημονικά δεδομένα: Τόσο άλλοι κοροναϊοί (π.χ. ιός SARS) όσο και ο νέος κοροναϊός ανιχνεύονται συστηματικά στο σάλιο [1-2], ενώ είναι ευρύτερα δεκτό ότι ο νέος κοροναϊός μπορεί να μεταδοθεί με το σάλιο [3].
Από περιορισμένο αριθμό παλαιότερων πειραματικών ερευνών σε διαφορετικό πλαίσιο από αυτό της χώρας μας, υπάρχουν ενδείξεις ότι μικροοργανισμοί μπορούν να μεταδοθούν σε μικρό βαθμό μέσω ορισμένων μορφών μετάληψης [4]. Επίσης, πολλά νοσήματα που μεταδίδονται με σταγονίδια, όπως ο νέος κοροναϊός, μεταδίδονται μέσω των βλεννογόνων (που σχεδόν συνθηματολογικά συνιστάται η προστασία τους: μάτια, μύτη, στόμα!).
Η ακριβής εκτίμηση του κινδύνου από τη μετάληψη –με ποσοτικούς όρους– δεν είναι δυνατή, διότι δεν υπάρχουν ειδικές μελέτες που διαχωρίζουν την επίδραση αυτή από την επίδραση του συγχρωτισμού στην εκκλησία.
Ωστόσο, παρά αυτή την αβεβαιότητα (συνηθισμένη σε θέματα δημόσιας υγείας, ιδιαίτερα όταν έχουμε έναν νέο ιό) είναι ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΔΟΚΙΜΟ ΚΑΙ ΕΓΚΥΡΟ να διαμορφώνονται συστάσεις πρόληψης λαμβάνοντας υπόψη τα έμμεσα αλλά επαρκή δεδομένα που υπάρχουν (όπως αυτά που αναφέρονται παραπάνω). Η σύσταση για αποφυγή της κοινής χρήσης σκευών αποτελεί ΚΑΘΙΕΡΩΜΕΝΗ ΟΔΗΓΙΑ για την πρόληψη των λοιμωδών νοσημάτων γενικά, και για τον νέο κοροναϊό ειδικότερα [5]. Το ουσιαστικό μήνυμα που περιέχει η οδηγία αυτή δεν μπορεί να αγνοείται ούτε να σχετικοποιείται.
Η προβολή επιστημονικά αστήρικτων θέσεων από επιστήμονες ή η υιοθέτηση στάσης «επιστημονικού αγνωστικισμού» ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΒΛΑΒΕΡΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ. Είναι σημαντικό η επιστημονική κοινότητα να εκθέτει με ακρίβεια τα επιστημονικά δεδομένα προς κάθε κατεύθυνση (προφανώς ανεξάρτητα από τη θρησκευτική πίστη, τις φιλοσοφικές ή ιδεολογικές πεποιθήσεις των επιστημόνων).
Ταυτόχρονα, τα ζητήματα πρόληψης και γενικότερα οι ιατρικές συμβουλές –ιδιαίτερα σε δύσκολες καταστάσεις όπως η τωρινή επιδημία–, εκτός από ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΚΡΙΒΕΙΑ, απαιτούν ΜΕΤΡΟ και ΣΕΒΑΣΜΟ στις βαθύτερες αξίες ατόμων και κοινωνικών ομάδων. Το τεντωμένο (ιατρικό) δάκτυλο του διδακτισμού, του πατερναλισμού και της ενοχοποίησης είναι όχι μόνο απεχθές αλλά και αναποτελεσματικό. Το ίδιο και οι εκτός του μέτρου τους απολυτοποιήσεις ιατρικών συμβουλών.
Αυτό αφορά και το υπό συζήτηση θέμα: οι ιεραρχήσεις αξιών των ανθρώπων, ιδιαίτερα σε σχέση με βαθιά υπαρξιακά ζητήματα όπως η εκδήλωση της θρησκευτικότητάς τους, είναι απολύτως σεβαστές – όμως αυτό είναι κάτι τελείως διαφορετικό από το «στρογγύλεμα» των δεδομένων, την απόκρυψη ή υποβάθμιση των καθιερωμένων συστάσεων και τη συσκότιση των κινδύνων.
Ο σεβασμός στη θρησκευτική πίστη των συμπολιτών μας και στις βαθύτερες προσωπικές ευαισθησίες κοινωνικών ομάδων έχει κεφαλαιώδη σημασία. Οι διχαστικές θέσεις, που υπονομεύουν την τόσο απαραίτητη συναίνεση για την αντιμετώπιση της επιδημίας από τον κοροναϊό, πρέπει να αποκρούονται αποφασιστικά, πολύ περισσότερο που μπαίνουμε σε μια φάση που ενδέχεται η κοινωνία μας να δοκιμαστεί σοβαρά.
Οι τρόποι προσαρμογής της άσκησης των θρησκευτικών καθηκόντων στην πραγματικότητα της επιδημίας δεν είναι δουλειά της επιστήμης. Είναι δουλειά της Εκκλησίας. Ρόλος της επιστήμης είναι να θέτει με ακρίβεια τα δεδομένα. Όμως, κατά τη λήψη αποφάσεων για τις αναγκαίες προσαρμογές των θρησκευτικών τελετουργικών, η Εκκλησία και οι ηγεσίες άλλων δογμάτων και πίστεων στη χώρα μας πρέπει να έχουν πρόσβαση σε έγκυρη επιστημονική γνωμοδότηση (με καίρια ευθύνη των επιστημόνων που τους συμβουλεύουν), καθώς και πλήρη επίγνωση των ενδεχόμενων συνεπειών των ρυθμίσεων που θα σχεδιαστούν, ιδιαίτερα στη σημερινή φάση.
Σήμερα υπάρχει μεγάλη ανάγκη, Πρώτον, να προστατευθούν όσο είναι δυνατόν τα ηλικιωμένα άτομα γύρω μας και όσοι είναι ευπαθείς λόγω προβλημάτων υγείας (με βασικό μέσο την αποφυγή κοινωνικών επαφών και συναθροίσεων) και δεύτερον, να ελαχιστοποιηθεί κατά το δυνατόν η διασπορά του ιού (με σημαντικό μέτρο την αποφυγή του στενού συγχρωτισμού και των μεγάλων συναθροίσεων).
Παραπομπές:
Δευθυντής Σύνταξης, virus.com.gr & Pharma Health Business magazine
Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *
Δ
