Προφανώς δεν ήταν ο Αλέξης Τσίπρας, το μεγάλο θέμα στο Νταβός. Ένα από τα πιο σημαντικά αφορούσε την υγεία, αλλά στα ελληνικά ΜΜΕ πέρασε στα ψιλά. Πάνω από 80 μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες απεύθυναν έκκληση προς τις κυβερνήσεις για οικονομική ενίσχυση στην έρευνα για την ανάπτυξη νέων αντιβιοτικών. Ξέρετε ποια χώρα είναι πρωταθλήτρια στα ανθεκτικά μικρόβια; Η Ελλάδα…
Ανάμεσα στις εταιρείες είναι κολοσσοί όπως GSK, Merck, Pfizer και Johnson & Johnson. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα ανθεκτικά μικρόβια θα σκοτώνουν 10 εκατ. ανθρώπους το χρόνο μέσα στα επόμενα 30 χρόνια. Δηλαδή, σε ετήσια βάση θα «χάνεται» άδικα μία χώρα σαν την Ελλάδα!
Παρά το γεγονός ότι στο εξωτερικό έχει δοθεί έμφαση στο πρόβλημα και παρά τις επενδύσεις, που έχουν γίνει από μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, τα αποτελέσματα είναι πενιχρά. Είναι ενδεικτικό ότι δεν έχουμε καμία ανάπτυξη αντιβιοτικού έναντι στα ανθεκτικά Gram αρνητικά βακτήρια εδώ και 4 δεκαετίες!
Στην έκκληση που απεύθυναν οι φαρμακοβιομηχανίες (Νταβός: Διακήρυξη Καταπολέμησης της Μικροβιακής Αντοχής) επισημαίνουν ότι «χρειάζεται να αλλάξει το μοντέλο χρηματοδότησης στην ανάπτυξη νέων αντιβιοτικών», ώστε να δημιουργηθούν κίνητρα για τις εταιρείες. Να μην ξεχνάμε ότι τα τελευταία 20 χρόνια, πολλές μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες σταμάτησαν τελείως τις έρευνες…
Τι υποστηρίζουν με απλά λόγια οι εταιρείες: ότι το ισχύον μοντέλο, στο οποίο οι εταιρείες αμείβονται μόνο για τα σκευάσματα, που πουλάνε, δεν μπορεί να λειτουργήσει στην περίπτωση αυτή. Άλλωστε, όποιο αντιβιοτικό ανακαλυφθεί θα χρησιμοποιείται μόνο ως τελευταία γραμμή άμυνας. Έτσι, αν μία φαρμακοβιομηχανία αμείβεται μόνο όταν αυτό καταναλωθεί, τότε η επένδυση είναι ασύμφορη…
Ποιο μπορεί να είναι το αναγκαίο κόστος; Μία ανάλυση του οικονομολόγου Jim O’Neill εκτίμησε ότι οι κυβερνήσεις θα χρειαστεί να ενισχύσουν οικονομικά την έρευνα με 16-37 δις δολάρια μέσα στην επόμενη δεκαετία – αν θέλουμε να έχουμε αποτελέσματα.
Στην Ελλάδα, η κατάσταση είναι δραματική. Η πλειονότητα των μικροβίων, που απομονώνονται στα ελληνικά νοσοκομεία, είναι ανθεκτικά στα περισσότερα αντιβιοτικά και συνεπώς οι αντίστοιχες λοιμώξεις δύσκολα θεραπεύονται. Στοιχεία που έχουν ανακοινωθεί δείχνουν ότι το 80% των μικροβιακών λοιμώξεων στις μονάδες εντατικής στη χώρα μας είναι ανθεκτικά σε όλα τα υπάρχοντα αντιβιοτικά!
Διαθέσιμα στοιχεία για θανάτους από ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, που οφείλονται σε πολυανθεκτικά στελέχη δεν υπάρχουν. Είναι σίγουρο όμως ότι υπάρχουν και πρέπει να είναι πολλοί. Απλώς το πρόβλημα «θάβεται» ανάμεσα στα άλλα και οι αρμόδιες υπηρεσίες τηρούν ένοχη σιωπή…
Ωστόσο, το πρόβλημα μας έχει ήδη δυσφημίσει εκτός συνόρων. Η χώρα μας έχει βρεθεί τα τελευταία χρόνια στο στόχαστρο διεθνών οργανισμών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μάλιστα, στο πρόσφατο παρελθόν, οι ασθενείς από την Ελλάδα, που επρόκειτο να νοσηλευτούν στο εξωτερικό, υποβάλλονταν σε έλεγχο πριν εισαχθούν σε νοσοκομεία της Ολλανδίας, Γερμανίας, των Σκανδιναβικών χωρών!
Είναι να αναρωτιέται κανείς έπειτα από όλα αυτά πως είναι δυνατόν κάποιοι στην Ελλάδα να μιλούν για ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού, όταν δεν έχει αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων στα ελληνικά δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία και κατά κύριο λόγο στις μονάδες εντατικής.
Οι αιτίες είναι πολυσύνθετες. Αφενός η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών στην κοινότητα, αλλά και αφετέρου η ελλιπής εφαρμογή μέτρων εντός των νοσοκομείων, καθώς και η απουσία ενός στρατηγικού σχεδίου για πολλά χρόνια.
Την προηγούμενη εβδομάδα, έγινε μία σύσκεψη στο υπουργείο υγείας υπό την προεδρία του γ.γ. δημόσιας υγείας Γ. Μπασκόζου με ειδικούς από το ΚΕΕΛΠΝΟ και αποφασίστηκαν να γίνουν λίγο ως πολύ τα προφανή:
Όλα αυτά είναι ορθά. Αρκεί να γίνουν. Τα ακούω όμως εδώ και 20 χρόνια και στην πράξη, έχουν γίνει ελάχιστα. Θα σταθώ λίγο στο τελευταίο μέτρο που θεωρώ κομβικής σημασίας. Δηλαδή, να γίνεται έλεγχος και να χορηγούνται αντιβιοτικά από τα φαρμακεία μόνο με ιατρική συνταγή. Βέβαια, νομικά αυτό ισχύει ήδη εδώ και χρόνια.
Το θέμα είναι οι υγειονομικές αρχές να ελέγχουν αν πράγματι οι φαρμακοποιοί δεν χορηγούν αντιβιοτικά χωρίς ιατρική συνταγή και να έχουν αυστηρές ποινές αν δεν το τηρούν. Αν η σημερινή κυβέρνηση καταφέρει αυτό, ίσως θα αποτελέσει ένα από τα μεγαλύτερα κατορθώματα μίας κυβέρνησης στον τομέα της υγείας τα τελευταία 20 χρόνια!
Όμως, ας έχουμε υπόψη μας, ότι τα προβλήματα δεν λύνονται με φιρμάνια και φετφάδες. Χρειάζεται ενημερωτική εκστρατεία και μάλιστα σε βάθος χρόνου για να αλλάξει η νοοτροπία του κοινού και να μην παίρνει αντιβίωση για ψύλλου πήδημα.
Κλείνοντας θα σας μεταφέρω μία προσωπική εμπειρία μου για να δούμε πως έχουν τα πράγματα στην πράξη. Φέτος, το καλοκαίρι, έκανα διακοπές για πρώτη φορά σε βουνό. Επέλεξα τη γραφική, ορεινή Ναυπακτία. Τη δεύτερη ημέρα, ο μικρός μου γιος, ηλικίας 9 ετών, ήταν φανερά αδιάθετος και μου παραπονέθηκε ότι τον πονούσε έντονα το ένα του αυτί.
Επικοινώνησα με τον παιδίατρό του στην Αθήνα, τον ομότιμο καθηγητή Παναγιώτη Σπυρίδη, ο οποίος παρακολουθεί και τους δυο μου γιούς από τότε που γεννήθηκαν. Μου είπε λοιπόν πως αφού ο πόνος είναι μόνο στο ένα αυτί, το πιο πιθανό είναι να πρόκειται για ιογενή ωτίτδα και να δώσω στο μικρό μόνο αντιπυρετικά.
Όμως, μου είπε πως καλό θα ήταν να του κάνω ένα strep test το οποίο δείχνει μέσα σε 10 λεπτά αν η μόλυνση οφείλεται σε στρεπτόκοκκο και άρα χρειάζεται αντιβίωση. Του εξήγησα δυστυχώς ότι το πλησιέστερο νοσοκομείο ήταν στη Ναύπακτο, που απείχε περίπου 1,5 ώρα!
Μοιράστηκα την ανησυχία μου με τον υπεύθυνο του ξενοδοχείου, ο οποίος με ενημέρωσε ότι στα 500 μέτρα υπήρχε κέντρο υγείας του ΕΣΥ. Απευθύνθηκα λοιπόν εκεί όπου μία κατά τα άλλα πολύ ευγενική γιατρός, αφού εξέτασε το μικρό και επιβεβαίωσε ότι πρόκειται για ωτίτιδα στο ένα αυτί, μου είπε επί λέξει ότι «αν ήταν δικό μου παιδί, εγώ θα του άρχιζα αντιβίωση»!
Κάνοντας ρεπορτάζ υγείας 24 χρόνια και έχοντας εμπιστοσύνη στον παιδίατρο του μικρού, επέλεξα να μην του δώσω αντιβίωση αλλά μόνο αντιπυρετικό σιρόπι. Το παιδί μέχρι το βράδυ είχε βελτιωθεί πολύ. Την επόμενη ημέρα, δε, είχε αναρρώσει πλήρως.
Τι θα έκανε όμως κάποιος άλλος στη θέση μου; Θεωρώ πως ήταν πολύ πιθανό να είχε ακούσει τη γιατρό του κέντρου υγείας, την οποία δεν κατηγορώ. Πιστεύω πως με πενιχρά μέσα υποχρεώνεται να ασκεί αμυντική ιατρική.
Σημειώνω μάλιστα ότι το κέντρο υγείας δεν είχε strep test, ούτε αντιπυρετικό σιρόπι για παιδιά. Είχε όμως αντιβίωση! Με άλλα λόγια, δεν ήταν κέντρο υγείας, αλλά κέντρο αντιβίωσης…
Δευθυντής Σύνταξης, virus.com.gr & Pharma Health Business magazine
Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *
Δ