Στα σκουπίδια καταλήγουν 40 εκατ. αχρησιμοποίητα κουτιά φαρμάκων κάθε χρόνο!

Περισσότερα από 40.000.000 κουτιά φαρμάκων λήγουν αχρησιμοποίητα και πετιούνται, ετησίως, από ιδιώτες, σύμφωνα με νέα έρευνα του GIVMED, που πραγματοποιήθηκε με την επιστημονική επιμέλεια της διαΝΕΟσις και του Ινστιτούτου Πολιτικής Υγείας και με την υποστήριξη της Thenamaris. Την ίδια στιγμή το 16% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι αντιμετώπισαν εμπόδια πρόσβασης στο φάρμακο.

Η έρευνα που στόχο είχε την ενημέρωση και τον σχεδιασμό δράσεων, κατέδειξε ότι το 22% των ερωτηθέντων δήλωσε πως τον τελευταίο χρόνο υπήρξαν φορές που, λόγω του κόστους, δεν έκανε χρήση υπηρεσιών υγείας τις οποίες χρειάζονταν. Οι γυναίκες είχαν κατά 43% μεγαλύτερη πιθανότητα να μην μπορούν να κάνουν χρήση υπηρεσιών υγείας λόγω κόστους, σε σύγκριση με τους άντρες, καταδεικνύοντας την ανισότητα πρόσβασης σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη βάσει φύλου.

Άξονας της έρευνας ήταν τα εμπόδια, οι συνήθειες και οι συμπεριφορές των ατόμων στην Ελλάδα σε σχέση με τη χρήση και τη δωρεά των μη ληγμένων φαρμάκων καθώς και τη διαχείριση των ληγμένων φαρμάκων που έχουν στη διάθεσή τους και πώς αυτό επηρεάζει το περιβάλλον.

Το 46% των ανθρώπων που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν πως τους περίσσεψαν φάρμακα τους τελευταίους 12 μήνες, αλλά σχεδόν το σχεδόν 50% των συμμετεχόντων δεν γνώριζε την παρούσα, σωστή διαδικασία δωρεάς φαρμάκων.

Κατά μέσο όρο οι ιδιώτες βρήκαν 2,9 ληγμένα κουτιά φαρμάκων και προϊόντων υγείας κοιτάζοντας το οικιακό τους φαρμακείο και το 55% δήλωσε πως πετάει τα ληγμένα φάρμακα στα σκουπίδια, πρακτική η οποία είναι επιβλαβής για το περιβάλλον και τον υδροφόρο ορίζοντα.

Πρόσβαση

Στην έκθεση αποτελεσμάτων ο καθηγητή Πολιτικής Υγείας, Κυριάκο Σουλιώτη καταλήγει ότι η πρόσβαση στο φάρμακο αντιμετωπίζει εμπόδια σε μικρότερο ποσοστό, σε σχέση με την πρόσβαση στο σύνολο των δημόσιων υπηρεσιών υγείας (16, έναντι 21% αντίστοιχα), με βασικότερο το πρόβλημα της εύρεσης ή της χορήγησης του φαρμακευτικού προϊόντος (88%). Βελτίωση στην πρόσβαση στο φάρμακο παρουσιάζεται και συγκριτικά με το 2022, αφού εμπόδια στην πρόσβαση είχε δηλώσει ότι αντιμετώπισε το 28% των συμμετεχόντων στην έρευνα, με κυρίαρχο πάλι το ζήτημα της εύρεσης του φαρμάκου (το αντίστοιχο ποσοστό είναι 15,6% για το 2023).

Διαχείριση  των φαρμάκων

Το  επίπεδο γνώσης για τα φάρμακα που είναι αποθηκευμένα στο σπίτι των συμμετεχόντων κρίνεται ικανοποιητικό και μάλιστα είναι αυξημένο, σε σχέση με την έρευνα που είχε διενεργηθεί το 2017. Από την άλλη πλευρά, η συχνότητα των σχετικών ελέγχων έχει ατονήσει σε σχέση με το 2017, αφού ο έλεγχος σε μηνιαία βάση έχει υποχωρήσει κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες. Ωστόσο, το ποσοστό όσων βρήκαν ληγμένα φάρμακα, κατόπιν σχετικού ελέγχου, έχει μειωθεί από 62% το 2017 σε 52% το 2023. Αυτό, ενδεχομένως, να οφείλεται στις πρωτοβουλίες για την ανάδειξη της χρησιμότητας της δωρεάς φαρμάκων.

Αξίζει, από την άλλη, να αναφέρουμε την αύξηση που παρουσιάζει το ποσοστό όσων απορρίπτουν τα ληγμένα φάρμακα (π.χ. στα σκουπίδια): από 37% σε 55%. Πρόκειται για στάση που καταδεικνύει την ανάγκη ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, όσον αφορά τις πιο δόκιμες επιλογές και τις ορθές πρακτικές διαχείρισης. Πάντως, το ποσοστό εκείνων που δεν γνωρίζουν την ύπαρξη των πράσινων κάδων στα φαρμακεία βαίνει αυξανόμενο, γεγονός που, ενδεχομένως, σχετίζεται και με την αύξηση του ποσοστού όσων δεν δώρισαν μη ληγμένα φάρμακα τους τελευταίους 12 μήνες (από 58% το 2017 σε 71% το 2023).

Αξίζει να αναφερθεί ότι την έρευνα συμμετείχαν 514 γυναίκες (51%) και 486 άνδρες (49%). Οι συμμετέχοντες ανήκουν σε έξι ηλικιακές ομάδες: 1-24 ετών, 25-34 ετών, 35-44 ετών, 45-54 ετών, 55-64 ετών και άνω των 65. Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της ημερίδας «Δωρεά και Διαχείριση Φαρμάκων», από την κ. Φαίη Μακαντάση, Διευθύντρια Ερευνών της διαΝΕΟσις και τον κ. Κυριάκο Σουλιώτη, Καθηγητή Πολιτικής Υγείας, Κοσμήτορα της Σχολής Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Πρόεδρο του Ινστιτούτου Πολιτικής Υγείας (HPI).

.

Η έρευνα αποτελεί την συνέχεια αντίστοιχης έρευνας που είχε λάβει χώρα το 2017, και προσφέρει μία απτή σύγκριση του πώς εξελίσσεται το κρίσιμο ζήτημα της πρόσβασης στην υγεία, το φάρμακο και τα προϊόντα υγείας, αλλά και το κατά πόσο ο πληθυσμός ενημερώνεται επαρκώς σε θέματα διαχείρισης, δωρεάς και σωστής απόρριψης των φαρμάκων.