“Στα τυφλά” η φαρμακευτική δαπάνη – “Στα ύψη” το clawback

Με “βήμα σημειωτόν” μοιάζει να κινείται η Αριστοτέλους στον αγωνά δρόμου για τον έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης. Η αρμόδια ομάδα εργασίας φαίνεται να βρίσκεται ακόμα στην αφετηρία, παρά τον ξέφρενο ρυθμό clawback και rebate και τη δέσμευση για περιορισμό του ποσού της υπέρβασης της δαπάνης το 2017 κατά 30%, ένα ποσό που οι εκτιμήσεις υπολογίζουν ότι θα κλείσει στα 441 εκατ. ευρώ, μόνο για την εξωνοσοκομειακή αγορά…

Το τελευταίο διάστημα στο χώρο του Φαρμάκου φαίνεται να γίνονται πολλά και ταυτοχρόνως τίποτα. Το Δελτίο Τιμών Νέων Φαρμάκων αγνοείται, πολλοί εκφράζουν αμφιβολίες αν θα υπάρξει δεύτερη γενική ανατιμολόγηση φέτος, η Διαπραγμάτευση στην αρμόδια Επιτροπή του ΕΟΠΥΥ για την ηπατίτιδα C φέρεται να έχει παγώσει, ενώ η Ομάδα Εργασίας για τον έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης πασχίζει να βρει άμεσες λύσεις.

Clawback και Rebate

Το clawback της εξωνοσοκομειακής δαπάνης για το πρώτο εξάμηνο του έτους έκλεισε σε πάνω απο 216 εκατ. ευρώ και εκτιμάται ότι το δεύτερο εξάμηνο θα κλείσει ακόμα υψηλότερα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με έγγραφο του ΕΟΠΥΥ, η Διεύθυνση Φαρμάκου εκτιμά ότι το γ’ και το δ΄τρίμηνο του έτους το ποσό της υπέρβασης της δαπάνης που θα κληθούν να καλυψουν οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις θα ανέλθει σε 225 εκατ. ευρώ, ανεβάζοντας το τελικό ποσό για το τρέχον έτος σε περίπου 441 εκατ. ευρώ.

Αν σε αυτό υπολογίσουμε και τις εκτιμήσεις για το νοσοκομειακό clawback, που θέλουν να κλείνει περίπου στα 230 εκατ. ευρώ το 2016, τότε η φαρμακοβιομηχανία θα κληθεί να καταβάλλει συνολικά περί τα 660 με 670 εκατ. ευρώ!

Εδώ, όμως, αρχίζουν τα δύσκολα… Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι το 2017 θα περιορίσει το ποσό του clawback κατά 30%. Εν ολίγοις, θα πρέπει να “κουρευτούν” περίπου 200 εκατ. ευρώ και για να επιτευχθεί αυτός ο άθλος θα πρέπει να θεσμοθετηθούν άμεσα σχετικές διαδικασίες.

Ο “λογαριασμός” για τις εταιρίες βέβαια δεν θα μείνει μόνο στα 660 εκατ. ευρώ, καθώς υπάρχει και ο “πονοκέφαλος” του rebate, το οποίο ανήλθε πάνω από 150 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο και εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 153 εκατ. ευρώ το δεύτερο εξάμηνο. Οι εταιρίες, λοιπόν, θα κληθούν να καταβάλλουν κοντά στο 1 δισ. ευρώ σε clawback και rebate.

Βέβαια, το νοσοκομειακό clawback από μόνου του αποτελεί ένα από τα σημεία καθυστέρησης και ασάφειας. Κυρίως γιατί δεν έχει ανακοινωθεί επισήμως, δεν έχει αποσταλλεί στις εταιρίες, οι οποίες κατ’ επέκταση δεν γνωρίζουν πότε θα το κατάβαλλουν ή θα το συμψηφίσουν.

Ομάδα Εργασίας

Σε αυτό το σημείο εισέρχεται ο ρόλος της Ομάδας Εργασίας, η οποία καλείται να παραδώσει σχετικό πόρισμα στις αρχές του Νοεμβρίου για τον έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης. Ανησυχίες εκφράζονται για το αν θα το καταφέρει. Στις δύο πρώτες συναντήσεις των μελών της η συζήτηση ήταν γενική. Κατέστη, όμως, σαφές ότι η διαδικασία πρέπει να αποκτήσει συγκεκριμένη ατζέντα και έτσι αποφασίστηκε να συζητείται διαφορετικός τομέας κάθε φορά. Στις επόμενες δύο συναντήσεις, λοιπόν, συζητήθηκαν θεραπευτικά πρωτόκολλα και ηλεκτρονικη συνταγογραφηση εκεί όπου φαινεται να πέφτει το βαρος. Στην πορεία, δε, αποφασίστηκε και “αλλαγή πλεύσης”. Η πρόταση των 10 σημείων του ΕΟΠΥΥ, την οποία -σύμφωνα με πληροφορίες του Virus- πρότεινε ως βάση διαλόγου της Ομάδας ο Αναπληρωτής Υπουργός Υγείας, κατά την πρώτη συνεδρίαση στην οποία και παρέστη, μάλλον μπαίνει σε δεύτερη μοίρα. Ο λόγος είναι πως απαιτούνται άμεσες λύσεις, αν είναι να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης του 30%. Έτσι, η συζήτηση στρέφεται στην εισαγωγή νέων “κοφτών” στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση.

Σε πρόσφατη επιστολή των εκπροσώπων των φαρμακευτικών επιχειρήσεων στον Πρωθυπουργό προτάθηκε, μεταξύ άλλων, η μεταφορά της δαπάνης για τα εμβόλια στην πρόληψη και η εξεύρεση άλλων πηγών χρηματοδότησης για τους ανασφάλιστους και άπορους, για παράδειγμα από τα κοινοτικά ταμεία (εδώ).

Επιτροπή Διαπραγμάτευσης

Ως γνωστόν, Αριστοτέλους και ΕΟΠΥΥ στηρίζουν σε μεγάλο βαθμό το ρόλο της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης στον έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης. Παρά, όμως, τη σημασία που της αποδίδουν οι εργασίες για τη διαπράγματευση των τιμών για τα φάρμακά της Ηπατίτιδας C, που θα αποτελέσει και τον οδηγό για αντίστοιχες διαπραγματεύσεις σε άλλες ακριβές θεραπείες, φέρονται να έχουν παγώσει. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Virus, μετά το καλοκαίρι έχει πέσει “σιωπή ασυρμάτου”, καθώς υπάρχει νομοθετικό κενό, κυρίως γύρω από τον τρόπο  διεξαγωγής της διαπραγματευσης, ενώ διαπιστώθηκε ότι απαιτείται η ανάπτυξη ρήτρας εμπιστευτικότητας, αλλά και μια σειρά άλλες προσθήκες για την επιτάχυνση του έργου της Επιτροπής.

Τέθηκε, μάλιστα, άλλο ένα πρακτικό πρόβλημα. ΕΟΠΥΥ και Υπουργείο μιλούν για διαπραγμάτευση με τις 5 εταιρίες που υπέβαλλαν φάκελο, αλλά, σύμφωνα με πληροφορίες, νομοθετικά φέρεται να προβλέπεται η διαπραγμάτευση μόνο με όσες εταιρίες έχουν σκευάσματα στη θετική λίστα, δηλαδή τις 4 εξ αυτών.

Βέβαια, δέσμιοι αυτής της ιστορίας είναι επί της ουσίας οι χιλιάδες ασθενείς με Ηπατίτιδα C, οι οποίοι αναμένουν την ολοκλήρωση της διαδικασίας για να αποκτήσουν πρόσβαση σε σωτήριες θεραπείες (εδώ).

Δελτίο Τιμών και Θετική Λίστα

Στην αναμονή, μαζί με αρκετές φαρμακευτικές επιχειρήσεις, βρίσκονται εδώ και περίπου 2 μήνες και ασθενείς που περιμένουν νέες θεραπείες που περιλαμβάνονται στο Δελτίο Τιμών Νέων Φαρμάκων (εδώ). Βέβαια, με τη διαδικασία της 2ης γενικής ανατιμολόγησης να έχει ξεκινήσει (εδώ), κάποιοι δεν αποκλείουν το Υπουργείο να περιμένει, μια και φθάσαμε ως εδώ, να συμπεριλάβει τα νέα φάρμακα στο γενικό δελτίο τιμών. Άλλοι, πιο απαισιόδοξοι, αμφισβητούν πως θα ολοκληρωθεί εντός του 2016 η δεύτερη γενική ανακοστολόγηση.

Με καθυστέρηση ξεκίνησε και τις εργασίες της η Δευτεροβάθμια Επιτροπή Θετικής Λίστας, αν αναλογιστεί κανείς ότι ο κατάλογος με τα σκευάσματα που αποζημιώνονται απο την κοινωνική ασφάλιση έχει δημοσιευθεί από τα τέλη Ιουλίου (εδώ). Πρόκειται για την επιτροπή του ΕΟΦ που εξετάζει τις ενστάσεις των εταιριών επί της αρχικής θετικής λίστας και η οποία σήμερα πρόκειται να εξετάσει 17 ενστάσεις 15 εταιριών, πραγματοποιώντας σειρά συναντήσεων με εκπροσώπους τους.

Με την ασάφεια και την αβεβαιότητα φέρεται να διατρέχει τις περισσότερες διαδικασίες της φαρμακευτικής πολιτικής, είναι σαφές πως στη ρίζα, όλων, των προβλημάτων βρίσκεται, με τη μία μορφή ή την άλλη, η απουσία επίσημης ενημέρωσης. Είτε πρόκειται για το νοσοκομειακό clawback ή την τύχη του Δελτίου Τιμών νέων φαρμάκων, ή γενικά τις προθέσεις της Αριστοτέλους.

Τουλάχιστον, γίνεται σοβαρή συζήτηση και πρόθεση να βρεθούν λύσεις, αναφέρουν στελέχη της αγοράς στο Virus, με καλοπροαίρετη διάθεση. Ο χρόνος, βέβαια, πιέζει όλο και περισσότερο…