ΣτΕ: Απόφαση υπερ του διορισμού του Δ.Σ. του ΚΕΘΕΑ από τον υπουργό Υγείας

Απόφαση του ΣτΕ κρίνει ότι η κίνηση για τον διορισμό του Δ.Σ. του ΚΕΘΕΑ από τον πρώην υπουργό Υγείας είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα της χώρας. Ζήτημα με σφοδρές αντιδράσεις είχε ανακύψει με την αλλαγή του τρόπου ορισμού του Δ.Σ. και τον σύλλογο εργαζομένων να εκφράζει τους φόβους του ότι θα πληγεί το αυτοδιοίκητο του οργανισμού.

Αναλυτικά, το ΣτΕ με  την απόφαση 1402/2022 επιβεβαιώνει την δικαιοδοσία του Υπουργού Υγείας να διορίζει την ηγεσία του οργανισμού ως σύννομη υποχρέωση του Κράτους να μεριμνά για την υγεία των πολιτών . Συγκεκραμένα στην απόφαση αναφέρεται πως το γεγονός ότι «ο Υπουργός Υγείας διορίζει με απόφαση του τον Πρόεδρο, τον Αντιπρόεδρο και πέντε  τακτικά μέλη του επταμελούς Δ.Σ. του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕ.Θ.Ε.Α.), δεν αντίκειται στο άρθρο 21 παρ. 3 του Συντάγματος». 

Στο σκεπτικό της απόφασης λήφθηκε υπόψη το  αυτοδιοικούμενο ΝΠΙΔ «αποτέλεσε την έμπρακτη εκδήλωση της μέριμνας του Κράτους για την προστασία της υγείας και την κοινωνική επανένταξη των εξαρτημένων από εξαρτησιογόνες ουσίες ατόμων, εντάσσεται δε στις δομές του Κράτους και εξυπηρετεί σκοπό δημοσίου συμφέροντος».  Το δικαστήριο αναγνώρισε ότι το αυτοδιοίκητο του ΚΕ.Θ.Ε.Α.,  « προστατεύεται από τη διάταξη του άρθρου 21 παρ. 3 του Συντάγματος, αφορά αποκλειστικώς αφενός την αδέσμευτη και ελεύθερη από κάθε επέμβαση της Διοικήσεως επιλογή και διαμόρφωση των θεραπευτικών μεθόδων και διαδικασιών, που εφαρμόζονται, σύμφωνα με τα πορίσματα της επιστήμης, στις θεραπευτικές κοινότητες που αυτό ιδρύει, αφετέρου τον τρόπο της εσωτερικής λειτουργίας των εν λόγω κοινοτήτων».

Ωστόσο, αυτό δεν φθάνει στο σημείο να απαγορεύει στον «κοινό νομοθέτη να θεσπίζει ρυθμίσεις, με τις οποίες παρέχεται η εξουσία στον Υπουργό Υγείας, στο πλαίσιο της εποπτείας που ασκεί επί του ΚΕ.Θ.Ε.Α., να διορίζει τα μέλη που συγκροτούν το Δ.Σ. του νομικού αυτού προσώπου». Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, στόχος είναι ο έλεγχος, η πρόληψη καταστάσεων αντίθετων προς το δημόσιο συμφέρον, η τήρηση της αρχής της νομιμότητος κατά τη διαχείριση των κονδυλίων, με τα οποία χρηματοδοτείται το ΚΕ.Θ.Ε.Α. από τον κρατικό προϋπολογισμό (ενόψει των διαπιστωθεισών δυσλειτουργιών και παρανόμων ενεργειών κατά τη λειτουργία προγράμματός του).

Η πλειονότητας της ολομέλειας  έκρινε για την προαναφερόμενη διάταξη «δεν αντίκειται στο άρθρο 21 παρ. 3 του Συντάγματος. Τούτο διότι, με αυτήν δεν καταργείται η ελευθερία και η αυτοδιαχείριση του ΚΕ.Θ.Ε.Α. σχετικώς με την επιλογή των εφαρμοζομένων στις θεραπευτικές κοινότητες θεραπευτικών διαδικασιών». Προϋπόθεση αποτελεί ότι η Γενική Συνέλευση του εν λόγω νομικού προσώπου (στην οποία εξακολουθούν να μετέχουν οι εργαζόμενοι στο ΚΕ.Θ.Ε.Α. με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου, τα μέλη των θεραπευτικών προγραμμάτων που βρίσκονται στο στάδιο της κοινωνικής επανένταξης, τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των συλλόγων γονέων και φίλων των θεραπευτικών προγραμμάτων του ΚΕ.Θ.Ε.Α. και τα επίτιμα μέλη του Δ.Σ. του ΚΕ.Θ.Ε.Α.) ορίζεται ως το αρμόδιο όργανο, το οποίο χαράσσει και διαμορφώνει την στρατηγική του ΚΕ.Θ.Ε.Α. επί των ζητημάτων που αφορούν την επιλογή των κατάλληλων θεραπευτικών μεθόδων και την εφαρμοστέα θεραπευτική διαδικασία στις θεραπευτικές κοινότητες για την αποτελεσματικότερη απεξάρτηση των χρηστών από τις εξαρτησιογόνες ουσίες, έχουσα την θεραπευτική και επιστημονική σχετική ευθύνη.

Από την πλευρά του ο σύλλογος εργαζομένων υποστηρίζει ότι μπορεί η δικαστική απόφαση να αναγνωρίζει  το θεραπευτικό και επιστημονικό αυτοδιοίκητο του ΚΕΘΕΑ μέσω της Γενικής Συνέλευσης, αλλά κατηγορεί την διοίκηση ότι αυθαίρετα και αυταρχικά επιχειρεί  να το τροποποιήσει. Ερωτήματα θέτει με ποιες διαδικασίας και πως θα διασφαλίζονται οι δικαιοδοσίες της Γενικής Συνέλευσης  όπως είναι η ίδρυση και λειτουργία μονάδων ή οι οργανογραμματικές αλλαγές. Μάλιστα, τονίζουν ότι  εδώ και τρία χρόνια «δεν έχει συγκληθεί η Γενική του Συνέλευση, τα επιστημονικά συλλογικά του όργανα παραμένουν αδρανή και δεν έχει ρυθμιστεί απολύτως τίποτα από αυτά που ο νόμος προβλέπει ότι θα πρέπει να ρυθμιστούν». Πέρα από την λειτουργία των οργάνων, οι εργαζόμενοι ζητούν να αρχίσει ο διάλογος για να μην επακολουθήσει μια συνεχή προσφυγή στην δικαιοσύνη σε βάρος των επωφελούμενων των προγραμμάτων του ΚΕΘΕΑ.