Στη Βουλή το 3ο Μνημόνιο – Τι αλλάζει στην Υγεία

Με μια έκταση που καλύπτει πάνω από 350 σελίδες η κυβέρνηση κατέθεσε τα ξημερώματα στη Βουλή το Σχέδιο Νόμου της Συμφωνίας με το «κουαρτέτο» των δανειστών. Μεταξύ των Υπουργείων που «αγγίζει» η νέα συμφωνία είναι και το Υπ. Υγείας και ιδιαίτερα ο τομέας του Φαρμάκου. «Πύρρειος νίκη» η αποφυγή επαναφοράς του εισιτηρίου των 5 ευρώ στα νοσοκομεία, «παράταση» πήρε η αλλαγή διορισμού των Διοικητών.

Στην προσπάθεια αποκωδικοποίησης του νομοσχεδίου αξίζει να επαναλάβουμε πως δεν περιλαμβάνει περαιτέρω μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης, αίτημα που είχε διατυπωθεί αρχικά. Η διατήρηση της, λοιπόν, στα δύο δισ. ευρώ κρίνεται μάλλον θετικά από τη φαρμακοβιομηχανία, στη λογική του «μη χείρον βέλτιστον», αφού για τις Φαρμακευτικές Επιχειρήσεις απαραίτητη θα ήταν μια αύξηση, έστω και κατά 300 εκατ. ευρώ, του ποσού αυτού.

Κατά τα άλλα, «θα μπορούσε να ήταν και χειρότερα» σημειώνουν, μάλλον διστακτικά, στο Virus παράγοντες της αγοράς και αναμένουν τις εξειδικεύσεις και διευκρινίσεις των υπουργικών αποφάσεων.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, του Σχεδίου Νόμου «Κύρωση του Σχεδίου Σύμβασης Οικονομικής Ενίσχυσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και ρυθμίσεις για την υλοποίηση της Συμφωνίας Χρηματοδότησης», «οι προτεινόμενες διατάξεις αποσκοπούν στην μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης και στον εξορθολογισμό των κανόνων τιμολόγησης φαρμάκων».

Καταρχάς, ήδη από την αιτιολογική έκθεση, γίνεται ειδική αναφορά στην εισαγωγή του έκτακτου τέλους 15% για τα φαρμακευτικά προϊόντα που συμπεριλαμβάνονται στο «θετικό» κατάλογο συνταγογραφούμενων φαρμάκων, που αποζημιώνονται δηλαδή από τα ασφαλιστικά ταμεία. Μάλιστα, αυτό το τέλος για το 2013 μπορεί να συμψηφισθεί με το καταβληθέν ή συμψηφισθέν ποσό του claw back του 2012. Σε περίπτωση, δε, που το τέλος υπερβαίνει το claw back του 2012, “δύναται μετά τον ανωτέρω συμψηφισμό το υπολειπόμενο ποσό να συμψηφιστεί με το claw back του 2013 ή το rebate”.

Οι ρυθμίσεις προβλέπουν ετήσιο πλαφόν στις δαπάνες υγείας στο 1,402 δισ. ευρώ για τα έτη 2016-2018, αλλά και εισαγωγή των συμψηφισμών, αφού προηγουμένως αφαιρεθεί ο ΦΠΑ.

Τιμολόγηση

Μειώσεις τιμών προβλέπει νομοσχέδιο του Μνημονίου ΙΙΙ. Συγκεκριμένα, οι τιμές των φαρμακευτικών προϊόντων “αναφοράς”, μετά την λήξη της “περιόδου προστασίας των δεδομένων” (data protection period) θα μειώνονται στο 50% της τιμής που είχε το προϊόν όταν ήταν εντός της περιόδου προστασίας των δεδομένων. Από την άλλη, οι τιμές των γενόσημων φαρμάκων, ανεξαρτήτως της ημερομηνίας έγκρισής τους, μειώνονται στο 32,5% της τιμής των αντίστοιχων προϊόντων όταν αυτά βρίσκονταν εντός προστασίας δεδομένων.

Claw Back

Η εφαρμογή μηχανισμού αυτόματων επιστροφών (claw back) σε όλες τις δαπάνες του ΕΟΠΥΥ και άρα και στο φάρμακο θα συνεχίσει να ισχύει έως και το 2018.

Διοικητές

Στην αιτιολογική έκθεση του Νομοσχεδίου χαρακτηρίζεται πρόδηλη η ανάγκη ανασυγκρότησης της Διοίκηση; των Δημοσίων Νοσοκομείων «και ιδιαιτέρως να επαναπροσδιοριστεί η θέση του Διοικητή και των λοιπών αποφασιστικών οργάνων».

Ωστόσο, έως τη θέσπιση ενός νέου συστήματος αξιολόγησης, αποφασίστηκε να εξουσιοδοτηθεί ο Υπουργός Υγείας να αναθέτει προσωρινά διοικητικά καθήκοντα σε Διοικητές και Αναπληρωτές Διοικητές. Αυτή η δυνατότητα παρέχεται στον Υπουργό Υγείας για χρονικό διάστημα τριών μηνών ή το αργότερο έως 31.12.2015.

«Μνημόνιο Συνεννόησης για τριετές πρόγραμμα του ΕΜΣ»

Στο κομμάτι του Νομοσχεδίου που αναφέρεται σαφώς στο μνήμονιο και φέρει τον αντίστοιχο τίτλο, γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στο «αγκάθι στα πλευρά» της χρηματοδότησης της Υγείας. Ο λόγος για τις εισφορές υγείας που σπάνια ή με δυσκολία καταλήγουν στα ταμεία του ΕΟΠΥΥ, αλλά συνήθως χρησιμεύουν για την αποπληρωμή συντάξεων.

«Η κυβέρνηση θα εξασφαλίσει τη μεταφορά των εγγεγραμμένων στον προϋπολογισμό εισφορών κοινωνικής ασφάλισης από τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης προς τα ταμεία προνοίας και τα νοσοκομεία, ώστε να εκκαθαριστεί το σύνολο των σχετικών με την υγεία καθυστερούμενων οφειλών», σημειώνεται χαρακτηριστικά. Μάλιστα, αναφέρεται πως «έως τον Ιανουάριο του 2016, οι αρχές θα ολοκληρώσουν εξωτερικό έλεγχο των λογαριασμών πληρωτέων του ΕΟΠΠΥ και θα εξορθολογίσουν τη διαδικασία πληρωμών στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και υγείας έως τον Ιούνιο του 2016».

Σας παραθέτουμε αυτούσιο το κομμάτι που σχετίζεται άμεσα με τον τομέα αρμοδιοτητας του Υπ. Υγείας και τις κινήσεις που καλείται να λάβει το επόμενο χρονικό διάστημα, στο πλαίσιο των συμφωνηθέντων με τους δανειστές.

2.5.2    Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη

Οι αρχές έχουν δεσμευτεί να συνεχίσουν τη μεταρρύθμιση του τομέα της υγείας, τον έλεγχο των δημοσίων δαπανών, τη διαχείριση των τιμών των φαρμακευτικών προϊόντων, να βελτιώσουν τη διαχείριση των νοσοκομείων, να αυξήσουν τις νοσοκομειακές προμήθειες που διενεργούνται συγκεντρωτικά, να διαχειριστούν τη ζήτηση φαρμακευτικών προϊόντων και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης μέσω τεκμηριωμένων πρωτοκόλλων ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, να προβαίνουν σε αναθέσεις προς ιδιώτες παρόχους ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης με οικονομικά αποδοτικό τρόπο, να εκσυγχρονίσουν τα συστήματα μηχανοργάνωσης, να αναπτύξουν νέο σύστημα ηλεκτρονικού παραπεμπτικού για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια περίθαλψη που θα επιτρέπει τη διατύπωση εναλλακτικών οδών περίθαλψης για τους ασθενείς.

Ως προαπαιτούμενο, οι αρχές δεσμεύτηκαν να επαναφέρουν προηγούμενα βασικά στοιχεία των μεταρρυθμίσεων στο σύστημα υγείας. Ειδικότερα, α) θα τροποποιήσουν τον Νόμο 4332/2015 για την κατάργηση μέρους του Νόμου 4052/2012 (αναδιοργάνωση και αναδιάρθρωση του τομέα της υγείας στο πλαίσιο του ΜΣ) για τον διορισμό ανώτατων διευθυντικών στελεχών στα νοσοκομεία· β) θα καταργήσουν την υπουργική απόφαση ΦΕΚ 1117/2015, με σκοπό την εκ νέου επιβολή κυρώσεων και ποινών κατόπιν αξιολόγησης και καταγγελίας για ανάρμοστη συμπεριφορά και σύγκρουση συμφερόντων κατά τη συνταγογράφηση και για μη συμμόρφωση με τις οδηγίες του ΕΟΦ περί συνταγογράφησης (επαναφορά προηγούμενης δέσμευσης στο πλαίσιο του ΜΣ)· γ) θα επαναφέρουν την πλήρη συνταγογράφηση φαρμάκων κατά διεθνή κοινόχρηστη ονομασία (ΔΚΟ), μεταξύ άλλων με την κατάργηση της εγκυκλίου 26225/08.04.2015, με τις εξαιρέσεις που παρατίθενται στα άρθρα 6.4 έως 6.6 της υπουργικής απόφασης ΦΕΚ 3057/2012· δ) θα μειώσουν κατά 50% τις τιμές όλων των φαρμάκων μετά τη λήξη ισχύος του διπλώματος ευρεσιτεχνίας και κατά 32,5% όλων των γενόσημων φαρμάκων, με την κατάργηση της ρήτρας κεκτημένων δικαιωμάτων για τα φάρμακα που βρίσκονταν ήδη στην αγορά το 2012· ε) θα εφαρμόσουν την είσπραξη των επιστροφών για το 2015 για τις διαγνωστικές εξετάσεις και τις ιδιωτικές κλινικές και θα αποσυνδέσουν τις εισπράξεις επιστροφών του 2014 για τις ιδιωτικές κλινικές από τις εισπράξεις επιστροφών του 2013.

Έως τον Σεπτέμβριο του 2015, θα επεκτείνουν τα ανώτατα όρια είσπραξης επιστροφών του 2015 για τις διαγνωστικές εξετάσεις, τις ιδιωτικές κλινικές και τα φαρμακευτικά προϊόντα στα επόμενα τρία χρόνια και, έως τον Οκτώβριο του 2015, οι αρχές α) θα εφαρμόσουν εκκρεμείς εισπράξεις επιστροφών μέχρι το H1-2015 για τα φαρμακευτικά προϊόντα, τις διαγνωστικές εξετάσεις και τις ιδιωτικές κλινικές· β) θα δημοσιεύουν ανά εξάμηνο ενημερωτικό δελτίο τιμών προκειμένου να μειωθούν οι τιμές των φαρμακευτικών προϊόντων· και γ) θα επανεξετάσουν και θα περιορίσουν τις τιμές των διαγνωστικών εξετάσεων ώστε να ευθυγραμμιστούν οι διαρθρωτικές δαπάνες με τους στόχους για τις εισπράξεις επιστροφών (βασικά παραδοτέα). Θα εκτελούν τις εισπράξεις επιστροφών ανά εξάμηνο. Έως τον Οκτώβριο του 2015, οι αρχές θα αποφασίσουν αν θα επαναφέρουν το τέλος των 5 ευρώ βάσει ελέγχου των πόρων για τις επισκέψεις στα νοσοκομεία ή αν θα λάβουν ισοδύναμα δημοσιονομικά μέτρα και μέτρα διαχείρισης της ζήτησης.

Έως τον Δεκέμβριο του 2015, οι αρχές θα λάβουν περαιτέρω μέτρα διαρθρωτικού χαρακτήρα (βασικό παραδοτέο), όπως απαιτείται για να εξασφαλιστεί ότι οι δαπάνες για το 2016 είναι σύμφωνες με τα ανώτατα όρια εισπράξεων επιστροφών, μεταξύ άλλων μέσω της κατάρτισης νέων πρωτοκόλλων για τις πιο ακριβές φαρμακευτικές δραστικές ουσίες και διαγνωστικές διαδικασίες. Οι αρχές θα μειώσουν περαιτέρω τις τιμές των γενόσημων, μεταξύ άλλων, με τη μεγαλύτερη χρήση συμφωνιών συσχέτισης τιμής και ποσότητας, όπου κριθεί αναγκαίο. Κατά τα επόμενα τρία χρόνια, θα εκπονήσουν πρόσθετες οδηγίες συνταγογράφησης δίνοντας προτεραιότητα στα φαρμακευτικά προϊόντα με το μεγαλύτερο κόστος και στη θεραπευτική δράση τους. Φιλόδοξα αλλά εφικτά χρονοδιαγράμματα θα πρέπει να καθοριστούν από τις αρχές.

Έως τον Δεκέμβριο του 2015 (και έως τον Δεκέμβριο του 2016 αντιστοίχως), οι αρχές θα λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για την αύξηση του ποσοστού των προμηθειών που διενεργούνται συγκεντρωτικά στο 60 τοις εκατό (και στο 80 τοις εκατό), του μεριδίου των γενόσημων φαρμάκων για εξωτερικούς ασθενείς κατά όγκο στο 40 τοις εκατό (και στο 60 τοις εκατό), των γενόσημων φαρμάκων για ενδονοσοκομειακούς ασθενείς στο 50 τοις εκατό (και στο 60 τοις εκατό) και του μεριδίου των προμηθειών φαρμακευτικών προϊόντων ανά δραστική ουσία από τα νοσοκομεία στα 2/3 (και στα ¾) του συνόλου, σύμφωνα με τους συμφωνηθέντες στόχους. Η διείσδυση των γενόσημων θα πρέπει να υποστηριχθεί με περαιτέρω δράσεις για τη βελτίωση της διάρθρωσης των κινήτρων των φαρμακοποιών, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη διάρθρωση του κέρδους, έως τον Αύγουστο του 2016.

Οι αρχές θα εντάξουν νέα φάρμακα στον θετικό κατάλογο βάσει των κριτηρίων που προβλέπονται στην υπουργική απόφαση 2912/B/30.10.2012 και στις σχετικές κανονιστικές ρυθμίσεις, υπό την αίρεση των οδηγιών συνταγογράφησης, και με τιμές που καθορίζονται στο επίπεδο των χαμηλότερων τριών στην ΕΕ ή χαμηλότερα εάν οι αρχές δυνηθούν να διαπραγματευτούν έκπτωση. Έως τον Δεκέμβριο του 2017, οι αρχές θα συγκροτήσουν κέντρο αξιολόγησης της τεχνολογίας υγείας (ΑΤΥ) που θα συμβάλλει στην ένταξη των φαρμάκων σε θετικό κατάλογο.

Για τη βελτίωση της δημοσιονομικής διαχείρισης των νοσοκομείων, μέχρι τον Δεκέμβριο του 2015 (βασικό παραδοτέο) οι αρχές θα καταρτίσουν σχέδιο για να εφαρμόσουν στα νοσοκομεία το σύστημα κλειστών ενοποιημένων νοσηλίων (ΚΕΝ-DRG) ή άλλης διεθνούς τυποποιημένης μεθοδολογίας κοστολόγησης με βάση τις δραστηριότητες μέσα στα επόμενα τρία χρόνια έως τον Δεκέμβριο του 2017, θα εφαρμόσουν το νέο ΚΕΝ ή το εναλλακτικό σύστημα κοστολόγησης βάσει δραστηριοτήτων· έως τον Ιούνιο του 2016, θα καταρτίσουν σχέδιο για τη διενέργεια ετήσιου ανεξάρτητου οικονομολογιστικού ελέγχου των λογαριασμών των νοσοκομείων. Το σχέδιο θα αρχίσει να εφαρμόζεται το 2017, με κάλυψη όλων των νοσοκομείων έως το 2018. Για τον σκοπό αυτό, θα κάνουν χρήση της διαθέσιμης τεχνικής βοήθειας.

Για την αξιολόγηση των επιδόσεων των παρόχων ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, τόσο των δημόσιων όσο και των ιδιωτικών, ο ΕΟΠΥΥ θα συνεχίσει να συλλέγει και να δημοσιεύει τα σχετικά στοιχεία σε μηνιαία/τριμηνιαία βάση. Μέχρι τον Ιούνιο του 2016, οι αρχές θα εκπονήσουν εκτίμηση της ικανότητας του δημόσιου τομέα ανά περιφέρεια και ανά ειδικότητα και θα την χρησιμοποιήσουν για να επανεξετάσουν την ανάγκη για ανάθεση σε ιδιωτικούς παρόχους ανά περιφέρεια· θα αναπτύξουν επίσης ένα νέο ηλεκτρονικό μητρώο για τους ασθενείς. Έως τον Αύγουστο του 2016, θα αναπτύξουν νέο σύστημα ηλεκτρονικών παραπεμπτικών στη δευτεροβάθμια περίθαλψη με βάση την ηλεκτρονική συνταγογράφηση και το ηλεκτρονικό μητρώο, το οποίο θα παρέχει τη δυνατότητα παρακολούθησης του χρόνου αναμονής. Έως τον Ιούνιο του 2017, οι αρχές θα καταρτίσουν σχέδιο προ-έγκρισης των παραπομπών σε ιδιώτες παρόχους με βάση το ηλεκτρονικό μητρώο ασθενών, το σύστημα των ηλεκτρονικών παραπεμπτικών και την χαρτογράφηση των ικανοτήτων του δημόσιου τομέα. Κατά τα επόμενα τρία χρόνια, οι αρχές θα αναπτύξουν θεραπευτικά πρωτόκολλα για τις οδούς εξωνοσοκομειακής περίθαλψης (πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια περίθαλψη) για τις οδούς περίθαλψης που έχουν τις μεγαλύτερες συνέπειες ως προς τη θεραπεία και το κόστος. Τα εν λόγω πρωτόκολλα θα πρέπει να εφαρμοστούν μέσω του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.

Οι αρχές θα παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς και θα εφαρμόσουν πλήρως την καθολική κάλυψη του συστήματος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Στο πλαίσιο αυτό, θα ενημερώνουν τους πολίτες για τα δικαιώματά τους, και θα προχωρήσουν με τη σταδιακή εφαρμογή του νέου συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και την έκδοση υπουργικής απόφασης, όπως προβλέπεται στον νόμο 4238 μέχρι τον Δεκέμβριο τον 2015. Για τον σκοπό αυτό, θα κάνουν χρήση της διαθέσιμης τεχνικής βοήθειας.