Στην Ακαδημία Αθηνών ο καθηγητής Φ.Τσιχλής

Τον διεθνώς αναγνωρισμένο καθητή για τις πρωτοποριακές του μελέτες και την συμβολή του στην κατανόηση των δικτύων σηματοδότησης που ρυθμίζουν τη βιολογία των φυσιολογικών και καρκινικών κυττάρων, Φίλιππο Τσίχλη υποδέχεται η Ακαδημία Αθηνών ως νέο αντεπιστέλλον μέλος της, την προσεχή Τρίτη, 28 Μαΐου 2019 και ώρα 7 μ.μ..

Τον ιατρό και καθηγητή Βιολογίας και Γενετικής του καρκίνου του πολιτειακού πανεπιστημίου του Οχάιο θα προσφωνήσει ο Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, Στέφανος Δ. Ήμελλος. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, ο ακαδημαϊκός Χαράλαμπος Μουτσόπουλος θα παρουσιάσει το επιστημονικό του έργο.

Θα ακολουθήσει ομιλία του κ. Φίλιππου Τσίχλη με θέμα: «Τα πάντα ρει: Βιολογία και Ιατρική σε ένα περιβάλλον που συνεχώς αλλάζει».

Ο βίος και οι σπουδές του

Γεννημένος το 1944 στα Χανιά της Κρήτης, ο κ.Τσίχλης αρίστευσε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και  εργάστηκε στον Ελληνικό Στρατό μεταξύ των ετών 1968-1970. Επίσης, μετεκπαιδεύτηκε στην Παθολογία στο Baylor College of Medicine στο Houston του Texas (1971-1974) και στη συνέχεια στην Αιματολογία στο Tufts-New England Medical Center (σήμερά Tufts Medical Center), στη Βοστώνη των ΗΠΑ (1975-1977).

Αξίζει να σημειωθεί ότι υπήρξε  συνεργάτης/ερευνητής στην Αιματολογία του πολιτειακού πανεπιστημίου του Οχάιο και στη συνέχεια εργάστηκε στο πανεπιστήμιο ως επίκουρος καθηγητής. Από το 1980 έως το 1983 εργάσθηκε στο Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου (National Cancer Institute) στη Bethesda των ΗΠΑ, στο εργαστήριο γενετικής των ογκογόνων ιών (Laboratory of Tumor Virus Genetics) και ακολούθως από το 1983 έως το 1988 ως ιατρός ερευνητής στο Αντι-καρκινικό Κέντρο Fox Chase (Fox Chase Cancer Center) στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ.

Η σταδιοδρομία 

Για μια δεκαετία υπηρέτησε ως ανώτερο ερευνητικό στέλεχος (Senior Member) στο ίδιο κέντρο, ενώ το 1992 αναγορεύτηκε σε Διευθυντή ερευνών στο Τμήμα Ιατρικών Επιστημών (Director of Research, Division of Medical Science). Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα ήταν Εξωτερικός Καθηγητής Μικροβιολογίας (Adjunct Professor of Microbiology) στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνιας (University of Pennsylvania).

 Κατά την ακαδημαϊκή του καριέρα εκλέχθηκε καθηγητής Μικροβιολογίας-Ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο Thomas Jefferson στην Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνιας, ενώ μεταξύ των ετών 2000 και 2002 διετέλσε διευθυντής Βασικών Επιστημών στο Αντι-καρκινικό Κέντρο Kimmel (Kimmel Cancer Center) του ιδίου Πανεπιστημίου. Από το 2002 ως 2018 ήταν Καθηγητής Αιματολογίας και Ογκολογίας (the Jane F. Desforges MD Professor of Hematology and Oncology) στο Tufts University School of Medicine.

Άξιο λόγου είναι ότι υπήρξε ιδρυτής του Ινστιτούτου Μοριακής Ογκολογίας (Molecular Oncology Research Institute) του ιδίου Πανεπιστημίου και διετέλεσε Διευθυντής του από το 2002 μέχρι το 2018.

 Προσφάτως (2018), εξελέγη καθηγητής της Βιολογίας και της Γενετικής του καρκίνου (Professor of Cancer Biology and Genetics) στο Ohio State University και συν-διευθυντής του προγράμματος Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής (co-leader of the Program of Molecular Biology and Genetics) στο Πλήρες Αντι-καρκινικό Κέντρο του ιδίου Πανεπιστημίου (Comprehensive Cancer Center of the Ohio State University), που είναι ένα από τα κορυφαία Αντικαρκινικά Κέντρα της Αμερικής.

Αξιομνημόνευτα τα επιτεύγματά του

Ο καθηγητής Φ. Τσίχλης χαρτογράφησε το ογκογονικό δυναμικό των ρετροϊών στην γενετική περιοχή LTR (Long Terminal Repeat) και πρότεινε το πρότυπο ογκογένεσης διά “των εισαγωγικών μεταλλάξεων” (Insertional mutagenesis).

 Είναι πρωτοπόρος στην χρήση μεταλλάξεων διά εισαγωγής ως εργαλείου για την ανακάλυψη και τον χαρακτηρισμό ογκογονιδίων.

Μεταξύ άλλων,  ανακάλυψε μια σειρά ογκογονιδίων που παίζουν σημαντικό ρόλο στη γενετική και επιγενετική ρύθμιση της έμφυτης και επίκτητης ανοσίας, της φλεγμονής, της αιμοποίησης και του καρκίνου. Μερικά από τα ογκογονίδια αυτά όπως τα GFI1 και GFI1B, MAP3K8 (TPL2) και KDM2B, έχουν εκτενώς μελετηθεί από τον Δρα Τσίχλη και άλλους, και έχουν βρεθεί να παίζουν κεντρικό ρόλο στην ρύθμιση της κυτταρικής λειτουργίας. Συγκεκριμένα, τα GFI1 και GFI1B κωδικοποιούν τους μεταγραφικούς καταστολείς GFI1 και GFI1B οι οποίοι παίζουν σημαντικό ρόλο στην αυτό-ανανέωση και διαφοροποίηση των αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων, καθώς και σε άλλες αναπτυξιακές και νεοπλασματικές διεργασίες. Η MAP3K8 (TPL2), κωδικοποιεί την κινάση TPL2, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στην έμφυτη και επίκτητη ανοσία, την φλεγμονή και τον καρκίνο, και η  KDM2B κωδικοποιεί την απομεθυλάση KDM2B, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στην αυτο-ανανέωση βλαστοκυττάρων, στην κυτταρική διαφοροποίηση και στον καρκίνο. 

Ως λαμπρό μυαλό αναγνωρίζεται από την διεθνή κοινότητα και για την ανακάλυψη του ογκογονίδιου AKT και απέδειξε ότι η ενζυματική λειτουργία της κινάσης που κωδικοποιεί, ρυθμίζεται από την ΡΙ-3 κινάση, μέσω της αλληλεπίδρασης φωσφοινοσιτιδίων που παράγονται από την PI-3 Κινάση, με την περιοχή ΡΗ του AKT.

Επισημαίνεται ότι η ΑΚΤ κινάση έχει τρεις ισομορφές (AKT1, AKT2 and AKT3). Μάλιστα ο Δρ Τσίχλης επιβεβαίωσε ότι οι τρεις ισομορφές διαφέρουν λειτουργικά και απέδειξε ότι οι λειτουργικές διαφορές τους οφείλονται σε σηματοδοτικές διαφορές.

Στο σύνολο τους τα ευρήματα των ερευνών του καθηγητή Φ. Τσίχλη είχαν και εξακολουθούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην κατανόηση της παθογένειας και τη θεραπευτική στόχευση του καρκίνου και άλλων ανθρώπινων ασθενειών.