Τα 10 βήματα της Αριστοτέλους για την καταπολέμηση της διαφθοράς

Σε 10 πεδία επεκτείνεται η παρέμβαση του Υπουργείου Υγείας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των φαινομένων της διαφθοράς, τα οποία παρουσίασε σήμερα επισήμως ο Μ. Βορίδης, διευκρινίζοντας, όμως, πως πρόκειται για διαρθρωτικές μεταβολές.

Σύμφωνα με τον Υπουργό Υγείας, πριν από την καταφυγή σε ένα αυστηρότερο κατασταλτικό μηχανισμό έπρεπε να γίνουν βασικές διαρθρωτικές αλλαγές για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο στη ρίζα του. 

Έτσι, βάσει του σχεδίου (επισυνάπτεται) ετοιμάζεται ένα σύστημα προκρατήσεων χειρουργείων στο ΕΣΥ, με στόχο τη μείωση του χρόνου αναμονής, που παράλληλα θα καταστήσει διαφανή τη σχέση γιατρών- ασθενών. Επίσης, επιδίωξη είναι η βελτίωση της πρόσβασης στους ελεγκτικούς μηχανισμούς των ατόμων που έχουν πέσει θύματα εκβίασης. Προτεραιότητα, βέβαια, θα έχουν οι επώνυμες καταγγελίες, καθώς η ανώνυμη καταγγελία δεν δίνει τη δυνατότητα σωστής αξιοποίησης της. Αυτό που εξετάζει το Υπουργείο Υγείας, σύμφωνα με τον κ. Βορίδη, είναι η επιβάρυνση της ποινής. Ως, δηλαδή, επιβαρυντική περίσταση θα βαρύνει το αξιόποινο και την ποινική μεταχείριση, καθιστώντας κακούργημα περιπτώσεις διαφθοράς, που πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.  Σε πειθαρχικό επίπεδο επανεξετάζεται το πλαίσιο ποινών σε όλες τις κατευθύνσεις, με αύξηση της τυποποίησης και της επιβάρυνση ποινών, ενώ θα επιδιωχθεί η αποτελεσματικότερη λειτουργία των πειθαρχικών συμβουλίων, με βελτίωση των χρόνων αποφάσεων. Μια σκέψη είναι να ενισχυθούν τα συμβούλια με συνταξιούχους, αντί για εν ενεργεία δικαστικούς. Ακόμη, στη νομοθετική πρωτοβουλία έχει συμπεριληφθεί ο κώδικας διαφάνειας σχέσεων φαρμακευτικών εταιριών και γιατρών, που έχει ήδη θέσει σε εφαρμογή ο ΣΦΕΕ.

Μια από τις σημαντικότερες παρεμβάσεις είναι βέβαια, η διασύνδεση στοιχείων επιμέρους ελεγκτικών υπηρεσιών, όπως τα στοιχεία φοροδιαφυγής ή ξεπλύματος χρήματος.

Συγκεκριμένα, οι προτάσεις:

1. Μελέτη για δυνατότητα τροποποιήσεως του Ποινικού Κώδικα προκειμένου να θεσπισθεί είτε ένα ιδιώνυμο ποινικό αδίκημα, που θα περιλαμβάνει από πλευράς αντικειμενικής υποστάσεως τη διαφθορά είτε η πρόσθετη πρόβλεψη της διαφθοράς ως επιβαρυντικής περιπτώσεως σε προβλεπόμενα είδη αδικήματα που συνδέονται ή επικαλύπτουν διαφθορά.
2. Επιμήκυνση της παραγραφής σε όλες τις περιπτώσεις πειθαρχικών παραπτωμάτων ή ποινικών αδικημάτων που συνδέονται με διαφθορά
3. Θέσπιση αυστηροτέρων ποινικών και πειθαρχικών ποινών
4. Αναβάθμιση ποινικών αδικημάτων που συνδέονται με διαφθορά σε κακουργήματα.
5. Θέσπιση ταχυτέρων διαδικασιών για την πειθαρχική δίωξη και τη λειτουργία των πειθαρχικών συμβουλίων σε περιπτώσεις πειθαρχικών παραπτωμάτων που συνδέονται με διαφθορά.
6. Στελέχωση των πειθαρχικών συμβουλίων από δικαστικούς λειτουργούς εν ενεργεία ή επί τιμή ή από μέλη του Ν.Σ.Κ. εν ενεργεία ή επί τιμή ή από καθηγητές Νομικών Σχολών εν ενεργεία ή ομότιμους.
7. Ανταλλαγή πληροφοριών των διαφόρων ελεγκτικών μηχανισμών και άμεση ενημέρωση της υπηρεσίας στην οποία υπηρετεί ο υπάλληλος ή ο λειτουργός ο οποίος έχει επιδείξει συμπεριφορά που εντάσσεται στην έννοια της διαφθοράς.
8. Θέσπιση ειδικής διαδικασίας ελέγχου των χρηματοδοτήσεων και χορηγιών των φαρμακευτικών εταιρειών.
9. Η φοροαποφυγή ή φοροδιαφυγή ανεξαρτήτως της τυχόν συμπληρωματικής δηλώσεως του υποχρέου να συνιστά βαρύτατο πειθαρχικό παράπτωμα (στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα).
10. Ενίσχυση των ελεγκτικών οργανισμών και μηχανισμών.

Ειδικότερα, 4 είναι τα σημεία  που αναδεικνύει το Υπουργείο στον αγώνα κατά της διαφθοράς:

1. Ενίσχυση του εσωτερικού και εξωτερικού συντονισμού και της  ανταλλαγής της πληροφόρησης

Το υπουργείο σχεδιάζει να καθιερώσει σύστημα εσωτερικής συνεργασίας μεταξύ των ελεγκτικών υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας (Σ.Ε.Υ.Υ.Π., ΥΠ.Ε.Δ.Υ.Φ.ΚΑ.), αλλά και να ενισχύσει τη συνεργασία τους με τις ελεγκτικές υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών και άλλων Υπουργείων (Σ.Δ.Ο.Ε., Οικονομική Αστυνομία, Σ.Ε.Ε.Δ., κ.α.).

Παράλληλα, στόχος είναι να αξιοποιηθούν οι ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων του Υπουργείου Οικονομικών και να ανταλλάσσονται πληροφορίες π.χ. κατά το πρότυπο ανταλλαγής πληροφοριών σε εσωτερικό επίπεδο (μεταξύ ελεγκτικών υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας). Επίσης, σχεδιάζεται η μόνιμη συνεργασία με τον Εθνικό Συντονιστή, την TaskForce και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την καταπολέμηση της απάτης και της διαφθοράς στον τομέας της Υγείας EHFCN (EuropeanHealthcareFraud & CorruptionNetwork).

2. Ενδυνάμωση του νομικού και θεσμικού πλαισίου

Το υπουργείο υγείας πρόκειται να καθιερώσει νομικό πλαίσιο και σειρά υποχρεώσεων των Ιδιωτικών Κλινικών, Διαγνωστικών Εργαστηρίων, Κέντρων Αποθεραπείας Αποκατάστασης, Φυσιοθεραπευτηρίων και λοιπών παρόχων υγείας, με αναφορά σε συγκεκριμένες παραβάσεις και αντίστοιχες ποινές.

Επιπλέον, θα ενισχυθεί ο Κώδικας Επαγγελματικής Ηθικής και Δεοντολογίας ιατρών και φαρμακοποιών με αυστηροποίηση πειθαρχικών ποινών, ενώ θα δοθεί προτεραιότητα και θα επιταχυνθεί η διεκπεραίωση δικαστικών και πειθαρχικών υποθέσεων σχετικών με περιπτώσεις διαφθοράς. Επιπροσθέτως, θα τροποποιηθεί το νομοθετικό πλαίσιο και θα εφαρμοστούν αυστηρότερες διοικητές ποινές σε περιπτώσεις συγκεκριμένων τύπων διαφθοράς, παράλληλα με δικαστική διερεύνηση των υποθέσεων από τον εισαγγελέα, ενώ θα θεσμοθετηθεί και θα εφαρμοστεί η πρακτικής της «αστυνομικής – ανακριτικής διείσδυσης» για τη διαλεύκανση υποθέσεων διαφθοράς.

3. Ενίσχυση της οικονομικής διερεύνησης και της δίωξης της διαφθοράς

Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του Υπουργείου Υγείας (ΣΕΥΥΠ, ΥΠΕΔΥΦΚΑ) θα ενισχυθούν σε ανθρώπινο δυναμικό υψηλών προσόντων, τεχνικά μέσα και υλικοτεχνική υποδομή, ενώ θα δοθούν οικονομικά κίνητρα στους υπαλλήλους τους και θα εκπαιδευθούν στον εντοπισμό διαφθοράς. Παράλληλα, θα υπάρξει στατιστική ανάλυση ελέγχων, δημιουργία σχετικών δεικτών ανά υπηρεσία και πραγματοποίηση στοχευμένων ελέγχων.

Η αποδοτικότητα των υπηρεσιών θα τεθεί υπό παρακολούθηση, βάσει μετρήσιμων δεδομένων. Έτσι, για την εκπόνηση κλινικών μελετών, ερευνών, δοκιμών προτείνεται η δημιουργία ) Κώδικα Δεοντολογίας με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων (ερευνητικοί-ακαδημαϊκοί φορείς, φαρμακευτική-ιατροτεχνολογική βιομηχανία, συλλογικοί φορείς γιατρών-επιστημόνων υγείας, μάνατζμεντ ΕΣΥ κοκ. Στο πλαίσιο αυτό καθιερώνεται η ιστοσελίδα καταγγελιών για περιστατικά διαφθοράς, αλλά και site του Υπουργείου Υγείας για ενημέρωση πολιτών. Παράλληλα, επιδιώκεται η μείωση του αριθμού των ευάλωτων σε διαφθορά συναλλαγών στο χώρο της υγείας με καθιέρωση ηλεκτρονικού φάκελου ασθενούς με άμεση ενημέρωσή του με τις προγενέστερες παροχές, καθιέρωση Κάρτας Υγείας ανά ασφαλισμένο για κάθε παροχή υγείας που χρεώνει τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., δυνατότητα πρόσβασης του ίδιου του ασφαλισμένου στα στοιχεία της ανωτέρω κάρτας, ώστε να ελέγχει μόνος του τις παροχές υγείας που του έχουν χρεωθεί, κ.α..

Το Σχέδιο Καταπολέμησης της Διαφθοράς