Tα πιο δυνατά χαρτιά για την πρόληψη του καρκίνου

Ο Ευρωπαϊκός Κώδικας κατά του Καρκίνου, ένα σύνολο συστάσεων με στόχο την παροχή έγκυρων συμβουλών για την πρόληψη του καρκίνου, κλείνει φέτος 30 χρόνια από τη δημιουργία του. Η Wendy Yared, από τον Σύνδεσμο Ευρωπαϊκών Αντικαρκινικών Ενώσεων (ECL), έναν πανευρωπαϊκό οργανισμό εθνικών και περιφερειακών αντικαρκινικών ενώσεων, μιλά για την πρόοδο που έχει σημειωθεί στον τομέα της πρόληψης του καρκίνου.

Έχει βελτιωθεί η πρόληψη του καρκίνου από τη δημοσίευση του Ευρωπαϊκού Κώδικα κατά του Καρκίνου πριν από 30 χρόνια;

Είναι ευρύτερα γνωστό ότι ο καρκίνος μπορεί να προληφθεί, αφενός, χάρη στην ευκολία διάδοσης πληροφοριών σχετικών με την υγεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το διαδίκτυο και, αφετέρου, χάρη στον Ευρωπαϊκό Κώδικα κατά του Καρκίνου και τις προσπάθειες διάδοσης των συστάσεών του για έναν υγιεινότερο τρόπο ζωής. Έχουν επίσης αναπτυχθεί καλύτερες μέθοδοι προσυμπτωματικού ελέγχου και αποτελεσματικότερες θεραπείες.

Αυξήθηκε ο αριθμός των ατόμων που υιοθετούν υγιεινές συνήθειες, όπως είναι η διακοπή του καπνίσματος και η συμμετοχή σε προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου;

Σίγουρα!  Για παράδειγμα, το ποσοστό των ενήλικων Ευρωπαίων που καπνίζουν καθημερινά ήταν 25 % το 2000, ενώ το 2014 ήταν σχεδόν 20 %. Αυτό σημαίνει μείωση κατά 20 %. Τεράστια πρόοδος έχει επίσης σημειωθεί όσον αφορά τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του παχέος εντέρου και του ορθού, ο οποίος πλέον προσφέρεται σε 20 κράτη μέλη και σύντομα θα προσφερθεί και σε άλλα.

Έχουν συμβάλει σε αυτό τα προγράμματα και οι πολιτικές της ΕΕ; Μπορείτε να αναφέρετε συγκεκριμένα προγράμματα ή πολιτικές που συνέβαλαν ιδιαίτερα;

Η ΕΕ έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο με πολλούς τρόπους, από τη θέσπιση νομοθεσίας έως τη χρηματοδότηση έρευνας ζωτικής σημασίας. Δεν είναι τυχαίο ότι η μείωση των ποσοστών καπνίσματος συμπίπτει με την εφαρμογή της οδηγίας για τα προϊόντα καπνού από το 2001 και έπειτα.
Στηρίζοντας άμεσα τις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές για τη διασφάλιση της ποιότητας όσον αφορά τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του μαστού, του τραχήλου της μήτρας, του παχέος εντέρου και του ορθού, η ΕΕ έχει συνεισφέρει σε μεγάλο βαθμό στην πρόληψη του καρκίνου βάσει στοιχείων. Η δράση της ΕΕ στον τομέα της πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης έχει θετικό αντίκτυπο. Για παράδειγμα, 25 κράτη μέλη προσφέρουν πλέον προγράμματα συστηματικού προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του μαστού. Φυσικά, πρέπει επίσης να αναφέρω την κοινή δράση CANCON, η οποία ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο. Αυτή η πρωτοβουλία παρέχει στα κράτη μέλη έναν οδηγό τον οποίο μπορούν να ακολουθήσουν για να προωθήσουν τα σχέδια και τις πολιτικές τους για την καταπολέμηση του καρκίνου.

Μπορείτε να αναφέρετε παραδείγματα όπου ο κώδικας οδήγησε τα κράτη μέλη σε συγκεκριμένες δράσεις;

Πολλά κράτη μέλη προσφέρουν πλέον υγιεινότερα σχολικά γεύματα και λιγότερα ζαχαρούχα ποτά, βοηθώντας έτσι τα παιδιά να αναπτύξουν υγιεινές συνήθειες από νεαρή ηλικία. Αισθητή αλλαγή έχουν επίσης φέρει η δωρεάν και εύκολη πρόσβαση σε προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου και η απαγόρευση του καπνίσματος στον χώρο εργασίας και σε εστιατόρια και μπαρ σχεδόν σε όλα τα κράτη μέλη. Παράδειγμα κράτους μέλους που έχει μετατρέψει τον κώδικα σε πράξη αποτελεί η Πολωνία η οποία, χάρη στο όραμα και την ηγετική δράση του καθηγητή Witold Zatonski, έχει καταβάλει τεράστιες προσπάθειες για τη λήψη εθνικών μέτρων με γνώμονα τον κώδικα.

Η εφαρμογή του κώδικα θα μπορούσε να συμβάλει στην πρόληψη και άλλων χρόνιων παθήσεων και προβλημάτων υγείας. Θα μπορούσε ο κώδικας να βρει μια πιο ευρεία εφαρμογή;

Σε εθνικό επίπεδο, οι αντικαρκινικές ενώσεις συνεργάζονται σε καθημερινή βάση με άλλες ΜΚΟ που ασχολούνται με συγκεκριμένες ασθένειες, με στόχο την προώθηση των μηνυμάτων του κώδικα. Επομένως, ο κώδικας βρίσκει ευρύτερη εφαρμογή πέρα από την πρόληψη του καρκίνου. Εμείς, από την πλευρά του ECL, υποστηρίζουμε την έμφαση που δίνει η Επιτροπή στην προώθηση υγιεινών συνηθειών σε όλη τη διάρκεια της ζωής, με στόχο την καταπολέμηση των μη μεταδοτικών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου. Ο κώδικας περιέχει εύκολα κατανοητές συμβουλές που ισχύουν για όλους. Συνεπώς, δεν πρόκειται για έναν κώδικα μόνο κατά του καρκίνου, αλλά για μια «συνταγή» για καλύτερη υγεία.

Ποια είναι η πρόβλεψη για τη μείωση της εμφάνισης του καρκίνου στο μέλλον;

Μπορούμε να μειώσουμε περαιτέρω τον καρκίνο, αν συνεργαστούμε για την προώθηση πολιτικών που καθιστούν τις υγιεινές επιλογές μια εύκολη και προφανή λύση. Ο κώδικας απευθύνει ξεκάθαρα μηνύματα προς τους πολίτες, οι κυβερνήσεις όμως οφείλουν να εξασφαλίζουν τις προϋποθέσεις ώστε τα μηνύματα αυτά να τεθούν σε εφαρμογή και να δημιουργηθούν υγιή περιβάλλοντα.