“Ταξίδι” στα μυστικά της φαρμακευτικής μας ιστορίας

10 χρόνια λειτουργίας συμπληρώνει φέτος το πρώτο και μοναδικό Ελληνικό Φαρμακευτικό Μουσείο, που λειτουργεί στη Θεσσαλονίκη, προσφέροντας σε ντόπιους και επισκέπτες την ευκαιρία για ένα ξεχωριστό ταξίδι στα μυστικά της φαρμακευτικής μας ιστορίας.

Μέσα από τουλάχιστον 3.000 αντικείμενα, όπως φαρμακευτικά έπιπλα, βιβλία συνταγών, επιστολόχαρτα φαρμακείων, φιαλιδίων με φαρμακευτικές δραστικές ουσίες που χρονολογούνται από το 1900 κι ακόμη παλαιότερα, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να ξεναγηθούν στο παρελθόν, τότε που το φαρμακείο αποτελούσε έναν σημαντικό τόπο συνάντησης των ανώτερων αρχών των κωμοπόλεων κι όπου, εκτός από την παρασκευή φαρμάκων, γίνονταν και εξετάσεις αίματος, καρδιάς, ακόμη και ακτινογραφίες.

Το πιο παλιό αντικείμενο της συλλογής του μουσείου είναι ένα βιβλίο με τα άπαντα του Διοσκουρίδη, ο οποίος υπήρξε ο διασημότερος φαρμακογνώστης-φαρμακολόγος της αρχαιότητος. Το βιβλίο χρονολογείται από το 1598 και στις 650 σελίδες του, που είναι φτιαγμένες από χειροποίητο χαρτί, ανακαλύπτει κάποιος παλιές συνταγές και πληροφορίες για χιλιάδες φάρμακα. Επίσης, ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί ένα φαρμακείο πολεμικού πλοίου από το 1800, βιβλία φαρμακευτικής από την εποχή του Όθωνα και χειρόγραφα επιστολόχαρτων από διάφορα φαρμακεία, από την Κωνσταντινούπολη μέχρι την Θεσσαλονίκη, με σπάνιες πληροφορίες που δίνουν και το στίγμα της εκάστοτε εποχής. Ιστορικής, όμως, αξίας είναι τα επιβλητικά φαρμακευτικά έπιπλα που φιλοξενούνται στο μουσείο. Προέρχονται από το φαρμακείο ‘Η Έλαφος’ του Ζαφειρίου Σφύρα στον Βόλο, το οποίο διέθετε μία περίτεχνη κρυστάλλινη βιτρίνα σχεδιασμένη στο Παρίσι και κατασκευασμένη το 1889 στη Βιέννη. Ξεχωρίζει, επίσης, μία μεγάλη σύνθεση με δρύινες βιτρίνες, κατασκευασμένη στην Βιέννη, με ύψος 4,90 μέτρα και πλάτος 6,40. Μετά από πολλά χρόνια, το φαρμακείο και τα έπιπλα κατέληξαν στον φαρμακοποιό Δημήτρη Πάνου, του οποίου ο γιος Μιχαήλ τα δώρισε στο μουσείο.

«Πρόκειται για ένα μουσείο που έγινε με μεράκι και εθελοντική εργασία. Εκτίθενται σπάνια αντικείμενα, κατόπιν δωρεάς από πολλές ιδιωτικές συλλογές, ενώ στόχος της προσπάθειάς μας είναι να διασωθεί η κληρονομιά της φαρμακευτικής επιστήμης στην Ελλάδα», τονίζει ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΦΣΘ), Κυριάκος Θεοδοσιάδης.

Όπως εξηγεί ο διευθυντής του Ελληνικού Φαρμακευτικού Μουσείου και του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, συνταγματάρχης ε.α. φαρμακοποιός Βασίλειος Νικόλτσιος, μππορεί κάποιος να προσφέρει κειμήλιο ή κειμήλια με παραχώρηση μακράς διάρκειας, που σημαίνει ότι μπορεί να τα πάρει πίσω όποτε θελήσει, αφού προηγουμένως έχει δώσει τη δυνατότητα σε χιλιάδες επισκέπτες να τα θαυμάσουν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το τελευταίο δίμηνο είναι σε εξέλιξη η ψηφιακή αποτύπωση όλων των βιβλίων του Μουσείου, η ανάρτηση των οποίων θα γίνει στην ιστοσελίδα που υπάρχει στον ιστότοπο του ΦΣΘ (www.fsth.gr), δίνοτας τη δυνατότητα σε όσους ενδιαφέρονται να μελετήσουν αυτά τα βιβλία.

Το Ελληνικό Φαρμακευτικό Μουσείο στεγάζεται  στο κτίριο όπου βρίσκονται τα νέα γραφεία του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (Εθνικής Αντιστάσεως 173-175, Φοίνικας), είναι ανοιχτό από Δευτέρα έως Παρασκευή, 8 π.μ. με  3 μ.μ. και η είσοδος είναι δωρεάν. Σε περίπτωση οργανωμένων ομαδικών επισκέψεων, υπάρχει η δυνατότητα λειτουργίας του και άλλες ημέρες έπειτα από συνεννόηση και με δωρεάν ξενάγηση. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να καλούν στα τηλέφωνα 2310-471776 και 6944505120.