Τεστ για τον κοροναϊό SARS-CoV-2: Θετικά και δυσκολίες

Στο «μικροσκόπιο» έθεσαν αυτή τη φορά τις διαγνωστικές δοκιμασίες για τον ιό SARS-CoV-2  οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευάγγελος Τέρπος, Ευστάθιος Καστρίτης, Μαρία Γαβριατοπούλου, Ιωάννης Ντάνασης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ).

Μελετώντας συγκριτικά τα ορολογικά τεστ αντισωμάτων, εντοπίζεται ότι τα γρήγορα τεστ αντιγόνων (όχι με PCR) φαίνεται πως έχουν τη δυνατότητα «να ανιχνεύσουν τον ιό νωρίτερα, καθώς τα αντισώματα εμφανίζονται περίπου 7-14 μέρες μετά την αρχική λοίμωξη».

Στα πλεονεκτήματα τη συγκεκριμένης διαδικασίας εντάσσεται η ταχύτητα και η ευκολία χρήσης των δοκιμασιών αντιγόνων, τα οποία είναι δυνατόν να συμβάλλουν στην καθημερινή κλινική πράξη και ειδικά κατά την διαδικασία της επανένταξης στην κανονικότητα.

Όπως εξηγούν οι ειδικοί,  η ένδειξη θετικού στον έλεγχο σε λίγα λεπτά διευκολύνει και επιταχύνει την διαδικασία της απομόνωσης του ασθενούς.

Ωστόσο, ένα αρνητικό τεστ αντιγόνου, αναλόγως του βαθμού υποψίας (π.χ παρουσία συμπτωμάτων, έκθεση υψηλού κινδύνου) ενδεχομένως να απαιτεί και περαιτέρω επιβεβαίωση με μοριακές τεχνικές PCR.

«Οι ταχείες δοκιμασίες θα μπορούσαν να επιτρέψουν την πραγματοποίηση εκατομμύριων εξετάσεων ανά ημέρα» επισημαίνει οι επιστήμονες του ΕΚΠΑ.

Το «πράσινο φως» έχει δώσει ο FDA για τη γρήγορη δοκιμασία αντιγόνου και αναμένεται να χορηγήσει άδεια και για άλλες παρόμοιες δοκιμασίες στο εγγύς μέλλον.

Μελέτη

Άξια αναφοράς είναι  μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA εξετάσθηκαν 865 άτομα από την επαρχία του Λος Άντζελες με ορολογική δοκιμασία ανίχνευσης αντισωμάτων  (https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2766367). Το δείγμα επιλέχθηκε τυχαία και ανεξάρτητα από την ύπαρξη συμπτωμάτων για κοροναϊό.

Σημειώνεται ότι κανείς από τους εξετασθέντες δεν είχαν κάνει αντιγονικό τεστ για την ανίχνευση του ιού, παρά το γεγονός ότι το 13% είχαν πυρετό και βήχα, το 9% δύσπνοια και το 6% απώλεια γεύσης ή όσφρησης. Θετική δοκιμασία αντισωμάτων είχε το 4,06% των συμμετεχόντων και υπολογίσθηκε ότι ο επιπολασμός ύπαρξης αντισωμάτων στους κατοίκους της επαρχίας είναι 4,65%.

Δυσκολίες

Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Ιατρικό Σύλλογο (AMA) υπάρχουν τρεις κύριοι περιορισμοί κατά την ερμηνεία των αποτελεσμάτων ορολογικών δοκιμασιών αντισωμάτων για τον SARS-CoV-2 (https://www.ama-assn.org/delivering-care/public-health/serological-testing-sars-cov-2-antibodies).

• Ψευδώς θετικά αποτελέσματα. Οι ορολογικές δοκιμασίες για ασθένειες με χαμηλό επιπολασμό στον πληθυσμό μπορεί να δώσουν ψευδώς θετικά αποτελέσματα. Αυτό όμως αυτό θα εξαρτηθεί και από τον υπό εξέταση πληθυσμό και τον επιπολασμό της COVID-19.

• Διασταυρούμενη αντίδραση: δηλαδή εντοπίζει όχι μόνο τον συγκεκριμένο ιό, αλλά και άλλους κοροναϊούς, όπως αυτούς που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα, αλλά μπορεί να μην ισχύει για όλες τις ορολογικές δοκιμασίες για τον SARS-CoV-2.

• Ανοσιακή απόκριση. Ενώ τα άτομα αναπτύσσουν συνήθως κάποιου βαθμού ανοσοαπόκριση μετά από της έκθεση στους περισσότερους ιούς, δεν έχει καταστεί ακόμη σαφές πότε αναπτύσσεται ανοσοαπόκριση μετά την πάροδο της λοίμωξης COVID-19, πόσο ισχυρή είναι και πόσο διαρκεί. Αυτό αποτελεί κυρίως πρόβλημα για τις ορολογικές δοκιμασίες που ελέγχουν αντισώματα. Αντίθετα στις ορολογικές δοκιμασίες που ελέγχουν την παρουσία αντιγόνων (πρωτεϊνών) του ιού δεν θα είναι δυνατό να εκτιμηθεί η προηγηθείσα λοίμωξη , δηλαδή αν το υπό εξέταση άτομο  έχει περάσει την λοίμωξη και έχει αποκτήσει ανοσία.