Θα έχουμε επάρκεια ποσοτήτων του remdesivir;

Στα ερωτήματα που αφορούν την παραγωγή του remdesivir για την κάλυψη της παγκόσμιας ζήτησης, εφόσον οι κλινικές μελέτες στεφθούν από επιτυχία επιχειρεί  να απαντήσει ο καθηγητής Οργανικής Χημείας-Φαρμακοχημείας του ΕΚΠΑ,
Κέντρο Αριστείας Σχεδιασμού και Ανακάλυψης Φαρμάκων του ΕΚΠΑ, Γιώργος Κόκοτος.

Εν αναμονή των αποτελεσμάτων των κλινικών μελετών εκδηλώνεται η ανησυχία για το κατά πόσο η εταιρεία Gilead μπορεί να παράγει τις απαιτούμενες ποσότητες του φαρμάκου και να ανταποκριθεί στην παγκόσμια ζήτηση.

Σε ενδεχόμενη έγκριση κυκλοφορίας από τις αρμόδιες αρχές, θα απαιτηθούν μεγάλες ποσότητες του νέου φαρμάκου και αυτές οι ποσότητες θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο σύντομα διαθέσιμες, σύμφωνα με τον κ. Κόκοτο.

«Όταν άρχισαν οι μελέτες του remdesivir για την αντιμετώπιση του Έμπολα οι ανάγκες αντιστοιχούσαν σε 29.000 προσβεβλημένους μέσα σε ένα διάστημα 2,5 ετών. Ο αριθμός των κρουσμάτων όμως της σημερινής πανδημίας βρίσκεται σε εντελώς διαφορετική κλίμακα, φτάνοντας τα 2,5 εκατομμύρια μέσα σε 5 μόνο μήνες» αναφέρει χαρακτηριστικά ο καθηγητής.

Όπως προκύπτει από το δημοσίευμα στο περιοδικό Chemical & Engineering News, η εταιρεία  δήλωσε στις αρχές Απριλίου ότι διαθέτει το δραστικό συστατικό για την αντιμετώπιση 140.000 περιπτώσεων για δεκαήμερη θεραπεία.

Επίσης, η ίδια «δραστηριοποιείται και δια μέσου συνεργασιών με άλλες  εταιρείες, ώστε να μπορεί να παράγει ποσότητες για την αντιμετώπιση 500.000 περιπτώσεων έως τον Οκτώβριο και 1 εκατομμύριο περιπτώσεων έως τέλους του έτους».

Ο καθηγητής υπενθυμίζει ότι η δυσκολία ή η ευκολία της χημικής σύνθεσης σε μεγάλη κλίμακα ενός νέου φαρμάκου εξαρτάται από την πολυπλοκότητα της χημικής δομής του.

«Το remdesivir είναι ένα προφάρμακο που χαρακτηρίζεται από σημαντική δυσκολία στη σύνθεση του (έξι χειρόμορφα κέντρα). Ήδη έχουν καταβληθεί προσπάθειες για τη συντόμευση του χρόνου σύνθεσης και έχει επιτευχθεί μείωση στα 2/3 περίπου του αρχικά απαιτούμενου χρόνου, οι προσπάθειες όμως συνεχίζονται» εξηγεί ο ίδιος.

Κάποια εμπόδια θα μπορούσαν να ξεπεραστούν ως ένα βαθμό ακολουθώντας τη συνηθισμένη τακτική στη φαρμακευτική βιομηχανία, τις «συνεργασίες με μικρότερες εξειδικευμένες εταιρείες, τουλάχιστον για τα πρώτα στάδια της σύνθεσης».

Στόχος είναι η δημιουργία μιας «αλυσίδας που αρχίζοντας από τις πρώτες χημικές ύλες καταλήγει στη σύνθεση του τελικού φαρμάκου έτοιμου για κλινική χρήση, με την εταιρεία να διεξάγει τα τελικά στάδια σύνθεσης εντός της εταιρείας».

Ωστόσο, αναμένονται τα στοιχεία για τη συνθετική οργανική χημεία, η οποία θα διαδραματίσει κυρίαρχο ρόλο ώστε να διαφωτιστούν ζητήματα σχετικά με την έγκαιρη παραγωγή των απαιτούμενων ποσοτήτων remdesivir, με δεδομένο οι κλινικές έρευνες δώσουν το πράσινο φως.

Κριτήριο για την ικανοποιητική παραγωγή θα αποτελέσει και το εάν οι κλινικές έρευνες δείξουν ότι απαιτείται δεκαήμερη θεραπεία ή εάν πενθήμερη θεραπεία είναι αποτελεσματική, ώστε να εξοικονομηθεί ποσότητα του φαρμάκου.