Θυρεοειδής, οι παθήσεις του και η διαρκώς αυξανόμενη επίπτωση τους

Σε εγρήγορση βρίσκεται η επιστημονική κοινότητα, καθώς τα τελευταία χρόνια οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα εμφανίζουν αυξητικές τάσεις, διεθνώς. Ανησυχητικές είναι οι εκτιμήσεις για τα κρούσματα καρκίνου του θυρεοειδούς.

Σταθερά ανοδική, ακόμη και στα παιδιά, είναι η εμφάνιση της αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας Ηashimoto, που αποτελεί άλλωστε και τη συχνότερη νόσο του αδένα, ιδίως στο γυναικείο πληθυσμό.

Αντίστοιχα, αυξητική πορεία καταγράφει και η επίπτωση του καρκίνου του θυρεοειδούς. Οι πλέον ανησυχητικές εκτιμήσεις θέλουν την εν λόγω κακοήθεια να σκαρφαλώνει στην 1^η θέση των καρκίνων που πλήττουν τις γυναίκες το 2019! Μάλιστα, το ετήσιο κόστος διαχείρισης θα ανέρχεται στα 2 δισ. δολάρια.

Τη 2η πιο συχνή διαταραχή στην εγκυμοσύνη αποτελούν τα θυρεοειδικά νοσήματα. Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια της κύησης, ο έκδηλος υποθυρεοειδισμός παρουσιάζεται σε ποσοστό 0.3 – 0.5%, ο υποκλινικός υποθυρεοειδισμός 2 – 3% και ο υπερθυρεοειδισμός 0.1 – 0.4%.

«Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι ορμόνες του θυρεοειδούς και κατά την ενδομήτρια ζωή και μπορεί να έχουν μακροχρόνιες, μη αναστρέψιμες συνέπειες στην υγεία του παιδιού που θα γεννηθεί. Έτσι, αν η έγκυος γυναίκα κατά το 1ο τρίμηνο της κύησης παρουσιάζει υποθυρεοειδισμό, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το δείκτη νοημοσύνης του παιδιού. Παράλληλα, ο υπερθυρεοειδισμός κατά τη διάρκεια της κύησης μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στην νευροανάπτυξη και εξέλιξη του παιδιού», αναφέρθηκε μεταξύ άλλων η Καθηγήτρια Παιδικής Ενδοκρινολογίας – Νεανικού Διαβήτη, Α΄ Παιδιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων “Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ”, Χριστίνα Κανακά – Gantenbein .

Όπως τονίστηκε σε συνέντευξη τύπου, που παραχώρησε η Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία, με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Θυρεοειδούς , η μεγάλη σημασία της επάρκειας των θυρεοειδικών ορμονών για κάθε νεογέννητο παιδί οδήγησε και στην ένταξη του συγγενούς υποθυρεοειδισμού στα νεογνικά ανιχνευτικά προγράμματα, που γίνονται σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες. Δηλαδή, κατά την 3η-4η ημέρα ζωής προσδιορίζεται σε αποξηραμένη σταγόνα αίματος η τιμή της TSH, η οποία είναι αυξημένη όταν ο θυρεοειδής δεν παράγει επαρκείς ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών, ώστε να τεθεί η διάγνωση νωρίς, προτού εκδηλωθούν οποιαδήποτε συμπτώματα, και να καλυφθεί το νεογνό με την απαραίτητη ποσότητα θυροξίνης, ώστε να εξασφαλιστεί η φυσιολογική του ψυχοκινητική ανάπτυξη.

Τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών θα πρέπει, στη συνέχεια, να προσδιορίζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα και να προσαρμόζεται η δόση της θυροξίνης καθώς το παιδί μεγαλώνει. «Αλλά και κατά την διάρκεια της παιδικής ηλικίας, αν παρουσιαστεί υπολειτουργία, συνήθως λόγω αυτοάνοσης προσβολής του θυρεοειδούς, μπορεί να επηρεαστεί η απόδοση του παιδιού στο σχολείο, ή, αντίθετα, αν προκληθεί υπερλειτουργία, το παιδί μπορεί να παρουσιάσει έντονη υπερκινητικότητα και διάσπαση προσοχής, πέρα από τα άλλα συμπτώματα που έχουν αναφερθεί και για τα μεγαλύτερα άτομα», ανέφερε η κ. Κανακά, τονιζοντας πως και ο καρκίνος του θυρεοειδούς απαντάται πια πιο συχνά και στην εφηβεία.

Οι θεραπείες

Η φαρμακευτική αγωγή είναι η βασική γραμμή αντιμετώπισης των νοσημάτων του θυρεοειδούς, όπως εξήγησε ο o Καθηγητής Ενδοκρινολογίας του Πανεπιστημίου της Ουλμ Γερμανίας, Ενδοκρινολογική Μονάδα Ευγενιδείου Θεραπευτηρίου, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, Λεωνίδας Ντούντας.

Η θυροξίνη είναι,  σύμφωνα και με όλες τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες, η πρώτη επιλογή στη θεραπεία του υποθυρεοειδισμού. «Στη χώρα μας έχουμε αξιόπιστα και σταθερά σκευάσματα θυροξίνης, σε διάφορες δοσολογίες, έτσι ώστε να παρέχεται στον θεράποντα ιατρό η δυνατότητα εξατομίκευσης της αγωγής», σημείωσε ο κ. Ντούντας.

Μάλιστα, η πρόσφατη κυκλοφορία θυροξίνης και σε υγρή μορφή, σε μαλακή κάψουλα, εμπλουτίζει την φαρμακευτική μας φαρέτρα, καθώς, σύμφωνα με διεθνείς μελέτες, φαίνεται να είναι μια καλή επιλογή σε ασθενείς με φλεγμονώδεις παθήσεις του γαστρεντερικού και σύνδρομο δυσαπορρόφησης. Τονίστηκε, όμως, ότι η συχνή αλλαγή σκευασμάτων πρέπει να αποφεύγεται, λόγω του υψηλού κόστους που συνεπάγεται.

Στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας διοργανώνονται εκδηλώσεις με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού για τις παθήσεις του θυρεοειδούς και τις σοβαρές επιπτώσεις τους στη σωματική, αλλά και, συχνά, στην ψυχική υγεία των ασθενών. Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Θυρεοειδούς είναι αφιερωμένη στους ηλικιωμένους, στους οποίους συχνά τα συμπτώματα είναι ήπια και δύσκολα εντοπίζονται μόνο με κλινική εξέταση. Οι φετινές δράσεις αφορούν σε έλεγχο του θυρεοειδούς σε όλες τις οικογένειες που καλύπτονται από το Κέντρο Στήριξης της Οικογένειας, ενώ σε συνεργασία με τους Δήμους Αθηνών και Θεσσαλονίκης και με την ευγενική χορηγία της εταιρίας Uni-Pharma, θα διανεμηθούν σήμερα το πρωί ενημερωτικά φυλλάδια στη Θεσσαλονίκη και στην έξοδο του Μετρό στο Σύνταγμα.