Τι κρύβουν οι κινήσεις Κουρουμπλή στο φάρμακο

Προχθές, στο άτυπο συμβούλιο υπουργών Υγείας στη Λετονία, ο κ. Κουρουμπλής προέβη σε μία ακατανόητη κίνηση: Κάλεσε τους ομολόγους του να δημιουργήσουν ένα κοινό μέτωπο και να διαπραγματευτούν με ενιαίο τρόπο, προκειμένου να ρίξουν τις υψηλές τιμές των νέων φαρμάκων.

Μα θα μου πει κανείς: «Καλά κάνει ο υπουργός Υγείας. Αν όλες οι χώρες ενωθούν και διαπραγματευτούν από κοινού, τότε δεν θα πετύχουμε καλύτερες τιμές;». Εύλογο το ερώτημα μόνο για όποιον αγνοεί πλήρως πως λειτουργεί η διεθνής φαρμακευτική αγορά.

Ποιος μας διασφαλίζει ότι αν όλες οι χώρες της Ευρώπης κάνουν ενιαία διαπραγμάτευση για την τιμή κάθε νέου φαρμάκου, η ενιαία τιμή που θα προκύψει, θα είναι συμφέρουσα για την Ελλάδα;

Για όσους δεν το γνωρίζουν, αναφέρω ότι δια νόμου σήμερα κάθε νέο φάρμακο έχει τιμή το μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών που ισχύουν στις 26 χώρες της Ε.Ε. Κατά τεκμήριο λοιπόν η Ελλάδα έχει από τις χαμηλότερες τιμές σε όλη την Ευρώπη, ενώ αντιθέτως χώρες όπως Γαλλία, Γερμανία, Σουηδία κλπ έχουν τιμές σημαντικά υψηλότερες.

Συνεπώς, αν πράγματι, οι χώρες της Ε.Ε. έκαναν ενιαία διαπραγμάτευση, τότε η ενιαία τιμή που θα προέκυπτε θα ήταν περίπου στο μέσο όρο των τιμών των 26 χωρών-μελών. Τιμή που προφανώς θα ήταν σημαντικά υψηλότερη από αυτή που σήμερα ισχύει στη χώρα μας. Δηλαδή, αν η Ε.Ε. υιοθετούσε την πρόταση Κουρουμπλή θα πηγαίναμε για μαλλί και θα βγαίναμε κουρεμένοι…

Από την άλλη, δεν άκουσα τίποτε από τον υπουργό Υγείας για το γεγονός ότι πολλά φάρμακα εκτός πατέντας (ξένων εταιρειών) και γενόσημα (κυρίως ελληνικών αλλά και ξένων) εξακολουθούν να έχουν πολύ υψηλές τιμές, σε σύγκριση με πολύ πλουσιότερες χώρες. Σε πολλές περιπτώσεις η τιμή στην Ελλάδα είναι 2-3 φορές υψηλότερη!

Εδώ η κυβέρνηση λέει ότι επιθυμεί να στηρίξει την εγχώρια παραγωγή και απασχόληση. Θεμιτό ως ένα βαθμό. Όμως, αν εξαιρέσω καμια δεκαριά, μεγάλες και σοβαρές ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, όπως η ΕΛΠΕΝ, η Pharmathen, η DEMO, η Unipharma κλπ., οι οποίες πράγματι έχουν παραγωγή και προσφέρουν στην απασχόληση, υπάρχουν αναρίθμητες άλλες (περίπου 200), οι οποίες θησαυρίζουν σε βάρος του ΕΟΠΥΥ, αγοράζοντας σχεδόν έτοιμα γενόσημα από Ινδία ή Κίνα.

Έτσι, εξηγείται επίσης ότι υπάρχουν δημοφιλείς, φαρμακευτικές ουσίες, για τις οποίες υπάρχουν 100 και πλέον γενόσημα φάρμακα, ενώ σε άλλες χώρες είναι ζήτημα να κυκλοφορούν πέντε ή έξι. Διότι πολύ απλά δεν υπάρχουν περιθώρια κέρδους για περισσότερα…

Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας: Αυτές οι εταιρείες έχουν τεράστια περιθώρια κέρδους, ώστε να μπορούν να δίνουν αμοιβές με το κομμάτι στους συνταγογράφους γιατρούς. Και όσο διατηρούμε τόσο υψηλές τις τιμές των off patent φαρμάκων και των γενοσήμων, διαιωνόζουμε το φαύλο αυτό φαινόμενο.

Βέβαια, όλες οι χώρες, ακόμη και οι πιο πλούσιες προβληματίζονται για το συνεχιζόμενο αυξανόμενο κόστος των νέων φαρμάκων, κυρίων των ογκολογικών, αιματολογικών και εκείνων για την ηπατίτιδα C. Οι περισσότερες προσπαθούν να εξοικονομήσουν πόρους παρέχοντας κίνητρα σε γιατρούς, φαρμακοποιούς και ασθενείς για τη χρήση των γενοσήμων, τα οποία όμως όπως αναφέραμε είναι πολύ φθηνά.

Στο σημείο αυτό, οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ-ΝΔ τα έκαναν μούσκεμα. Παρά τα όσα προέβλεπε το Μνημόνιο, δεν κατάφεραν να θεσπίσουν ουσιαστικά κίνητρα, ώστε να στραφεί η συνταγογράφηση στα γενόσημα. Μάλιστα, η υιοθέτηση του συστήματος συνταγογράφησης με βάση τη δραστική ουσία είχε δύο καταστροφικές συνέπειες:

$11.     Πολλοί γιατροί στράφηκαν στη συνταγογράφηση δραστικών ουσιών, οι οποίες δεν είχαν γενόσημα!

$12.     Με δεδομένο ότι οι φαρμακοποιοί δεν είχαν κανένα κίνητρο να δώσουν στον ασθενή το φθηνότερο γενόσημο, συνήθως, συνιστούσαν στον ασθενή ένα ακριβότερο σκεύασμα, ώστε να εισπράξουν τη συμμετοχή…

Υπάρχουν, δε, περιπτώσεις φαρμακευτικών ουσιών, για τις οποίες αν ληφθεί υπόψη η υποχρεωτική έκπτωση (rebate), τότε για τον ΕΟΠΥΥ συμφέρει περισσότερο να συνταγογραφούνται τα πρωτότυπα και όχι τα γενόσημα!

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αντί να διορθώσει τα πράγματα, θεσπίζοντας ενεργητικά κίνητρα για τη χρήση γενοσήμων και να μειώσει την τιμή τους, όπως κάνουν όλες οι χώρες διεθνώς, κινείται στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση. Έχει εξαγγείλει να θέσει κλειστό προϋπολογισμό στα λεγόμενα φάρμακα υψηλού κόστους.

Με βάση αυτά που έχουν διαρρεύσει (επίσημες ανακοινώσεις δεν έχουν υπάρξει) για φέτος ο προϋπολογισμός θα είναι 700 εκατ. ευρώ και θα υπάρχει περιθώριο αύξησης μόνο κατά 3%. Δηλαδή, κατά μόλις 20 εκατ. ευρώ.

Το μέτρο αυτό είναι παράλογο και επικίνδυνο. Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Το αμέσως επόμενο διάστημα, θα αρχίσει η διάθεση τριών νέων και πανάκριβων θεραπειών κατά της ηπατίτιδας C. Και οι τρεις υπόσχονται ποσοστά θεραπείας άνω του 95%, ενώ το κόστους τους ξεπερνά τις 40.000 ευρω ανά ασθενή.

Αν λάβουμε υπόψη μας ότι υπάρχουν 130.000 Έλληνες, που έχουν τον ιό, από τους οποίους δυνητικά περίπου 11.000 μπορούν να επωφεληθούν άμεσα από τη θεραπεία, αντιλαμβανόμαστε ότι το κόστος είναι αστρονομικό. Και φυσικά, με την εφαρμογή του προαναφερόμενου μέτρου, πρακτικά διατρέχουμε τον κίνδυνο στην Ελλάδα να μην κυκλοφορήσει κανένα νέο φάρμακο.

Την ώρα, που τα επόμενα 4-6 χρόνια, εκτιμάται ότι θα έχουμε κοσμογονία ειδικά σε νέα φάρμακα για τον καρκίνο. Διεθνείς αναλυτες εκτιμούν, δε, ότι θα έχουμε αύξηση των δαπανών για νέα, καινοτόμα σκευάσματα κατά τουλάχιστον 40% έως το 2025!

Τι θα μπορούσε να κάνει η ελληνική κυβέρνηση; Κατά πρώτο λόγο, να «ξεσκαρτάρει» ποια φάρμακα, που έχουν ενταχθεί στα λεγόμενα φάρμακα υψηλού κόστους, είναι πράγματι καινοτόμα και ποια όχι.

Στη συνέχεια, να προχωρήσει σε μητρώα ασθενών ανά φάρμακο, ώστε να γνωρίζουμε τεκμηριωμένα ποιοί ασθενείς έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, ώστε να ιεραρχήσουμε τις ανάγκες μας και να κατανείμουμε τους διαθέσιμους πόρους και τα χρήματά μας να πιάνουν τόπο. Για να το πετύχουμε αυτό θέλουμε θεραπευτικά πρωτόκολλα.

Ακόμη, θα μπορούσε εναλλακτικά να θεσπίσει κλειστούς προϋπολογισμός ανά θεραπευτική κατηγορία, όπως χοληστερίνη (στατίνες κλπ), ογκολογικά, αντιρετροϊκά κ.ο.κ. Ακόμη, να κάνει διαπραγματεύσεις με στόχο να πετύχει συμφωνίες μείωσης των τιμών ανάλογα με τον όγκο των ασθενών.

Και μια που ανέφερα τον όρο διαπραγμάτευση, πράγματι η νέα κυβέρνηση έχει εξαγγείλει την ενεργοποίηση επιτροπής διαπραγμάτευσης για φάρμακα, υλικά κλπ. Πληροφορούμε όμως ότι προσανατολίζονται στο να καλέσουν τις ανταγωνίστριες εταιρείες στο τραπέζι και να ξεκινήσουν παζάρια!

Θέλω να πιστεύω ότι με έχουν παραπληροφορήσει. Διότι αν επιχειρηθεί αυτό, τότε θα πετύχουν μία τρύπα στο νερό. Καμία επιχείρηση δεν πρόκειται να κάνει ανοιχτή διαπραγμάτευση ενώπιον των ανταγωνιστών της. Διαπραγμάτευση μπορεί να γίνει μόνο κατά μόνας… Σαν να μην έφθαναν λοιπόν τα λάθη των δεξιών, έρχονται τώρα τα λάθη των αδέξιων!