Τι πρέπει να γνωρίζουμε για την μυοκαρδίτιδα-περικαρδίτιδα και τα εμβόλια έναντι της COVID-19

Φως στις πολύ σπάνιες παρενέργειες του εμβολιασμού έναντι της COVID-19, της μυοκαρδίτιδας και της περικαρδίτιδας ρίχνει o Ιωάννης Παληός, MD, PhD, Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής τμήματος Μαγνητικής Τομογραφίας Καρδιάς του Metropolitan Hospital. Ο καθηγητής απαντά σε κρίσιμα ερωτήματα που σχετίζονται την μυοκαρδίτιδα-περικαρδίτιδα και τα εμβόλια.

Υπάρχουν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες από τον εμβολιασμό;

Είναι πολύ σπάνιες αλλά μπορεί να υπάρξουν. «Χαρακτηριστικά,  η αναφυλαξία είναι σοβαρή αλλεργική αντίδραση στο εμβόλιο που μπορεί να συμβεί με συχνότητα 2-5 περιστατικά ανά εκατομμύριο εμβολιασμών σύμφωνα με τα δεδομένα του CDC».

Το δε θρομβωτικό σύνδρομο με θρομβοπενία είναι επίσης πολύ σπάνια επιπλοκή μετά από εμβολιασμό με συχνότητα 3-4 περιστατικά ανά εκατομμύριο εμβολιασμών σύμφωνα με τα δεδομένα του CDC. Αξίζει να σημειωθεί πως δεν φαίνεται συσχέτιση του συνδρόμου αυτού με τα mRNA εμβόλια. Μυοκαρδίτιδα και περικαρδίτιδα μετά από εμβολιασμό έχει καταγραφεί πολύ σπάνια κυρίως μετά από με εμβολιασμό με mRNA εμβόλια.

Ποια είναι τα δεδομένα για τη μυοκαρδίτιδα-περικαρδίτιδα μετά από εμβολιασμό;

Στοιχεία υπάρχουν τον Απρίλιο του 2021, κυρίως στο Ισραήλ, για περιστατικά μυοκαρδίτιδας και περικαρδίτιδας μετά από εμβολιασμό με mRNA εμβόλια. Αφορούν κυρίως νέους άντρε και συχνότερα μετά τη δεύτερη δόση του εμβολιασμού, λίγες ημέρες μετά την ολοκλήρωση του.

«Όλες οι περιπτώσεις ήταν ήπιες και υπήρχε σταδιακή ύφεση των συμπτωμάτων. Μέχρι και τον Μάιο του 2021 στην Ευρώπη είχαν αναφερθεί 138 περιπτώσεις μυοκαρδίτιδας και 144 περιπτώσεις περικαρδίτιδας μετά από εμβολιασμό με mRNA εμβόλιο σε σύνολο περίπου 180 εκατομμυρίων δόσεων εμβολίου. Μέχρι τις 28 Ιουνίου 2021 στην Αμερική είχαν καταγραφεί συνολικά περίπου 800 αναφορές σε σύνολο 177 εκατομμυρίων εμβολιασμών κυρίως μετά από εμβολιασμό με mRNA εμβόλια. Αντίστοιχα περί τα 40 συνολικά περιστατικά μυοκαρδίτιδας και περικαρδίτιδας έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα στην Ελλάδα μετά από εμβολιασμό με ομαλή πορεία ανάρρωσης» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Παληός.

Τί είναι η μυοκαρδίτιδα-περικαρδίτιδα μετά από εμβολιασμό;

«Η μυοκαρδίτιδα μετά από εμβολιασμό είναι μια αυτοάνοσης αιτιολογίας φλεγμονή της καρδιάς και αντίστοιχα η περικαρδίτιδα είναι μια αυτοάνοσης αιτιολογίας φλεγμονή του περικαρδίου. Ο παθοφυσιολογικός μηχανισμός δημιουργίας της καρδιακής φλεγμονής είναι πολύπλοκος. Σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζει η συστηματική φλεγμονώδης απάντηση του οργανισμού και η ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού που εμφανίζονται μετά τον εμβολιασμό» διευκρινίζει ο κ. Παληός.

Συμπτώματα υπάρχουν λίγες ημέρες μετά τον πλήρη εμβολιασμό καθώς εμφανίζονται πόνος στο θώρακα, δύσπνοια, αίσθημα παλμών και αρρυθμία. Στον καρδιολογικό έλεγχο παρατηρείται παθολογικό ηλεκτροκαρδιογράφημα και παθολογικές εξετάσεις αίματος.

Το υπερηχογράφημα καρδιάς είναι πιθανόν να δείξει διαταραχή της συστολικής λειτουργίας της καρδιάς και τμηματικές διαταραχές κινητικότητας. Ενδείκνυται μαγνητική τομογραφία καρδιάς.

Εξ όσων γνωρίζουμε οι περιπτώσεις αυτές είναι ήπιες και είτε είναι αυτοπεριοριζόμενες είτε, σπανιότερα, απαιτούν τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής σε συνδυασμό με ξεκούραση. Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί πως δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά δεδομένα για τη μακροχρόνια παρακολούθηση των ασθενών αυτών.

Τελικά είναι ασφαλές να εμβολιασθώ έναντι της COVID-19;

Ναι. Τα εμβόλια έναντι της νόσου COVID-19 είναι ασφαλή και αποτελεσματικά. Ο ειδικός αποσαφηνίζει ότι «το πολύ σημαντικό όφελος του εμβολιασμού υπερνικά με διαφορά τους πιθανούς κινδύνους ακόμα και το ρίσκο εμφάνισης μυοκαρδίτιδας ή περικαρδίτιδας».

Όμως οι εμβολιαζόμενοι θα πρέπει να είναι ενημερωμένοι για τα πιθανά συμπτώματα. Στόχος είναι αναζητήσουν ιατρική βοήθεια σε περίπτωση εμφάνισης αυτών μετά τον εμβολιασμό μας.