Τι πρέπει να αλλάξει ο ΕΟΠΥΥ για την μαστογραφία

Tου Αθανασίου Χαλαζωνίτη, διευθυντή Ακτινολογικου τμήματος νοσοκομείου Αλεξάνδρα

Επανέρχομαι με σχόλια σχετικά με το θέμα των ψηφιακών μαστογραφιών, ελπίζοντας αυτά να διαβασθούν ή τουλάχιστον να μεταφερθούν στους αρμοδίους του ΕΟΠΥΥ.

Η τιμή αποζημίωσης με 35 ευρώ κρίνεται εξαιρετικά χαμηλή. Δεδομένου ότι το σύστημα κοστίζει περί τις 200.000 +ΦΠΑ, η διαγνωστική κονσόλα περί τις 15.000 και άλλες 10.000 ο εκτυπωτής. Το ετήσιο κόστος συντήρησης κοστίζει από 13.000 έως 23.000 ευρώ + ΦΠΑ ανάλογα με το σύστημα. Τα φιλμ που δίνονται κοστίζουν 1.8 ευρώ Χ 4= 7,2 ευρώ+ΦΠΑ. Δέον όπως συνυπολογισθούν οι μισθοί του τεχνολόγου ακτινολόγου και η ετήσια αποζημίωση του ακτινοφυσικού. Για όλα αυτά, προτείνεται ως ελάχιστη τιμή τα 50 ευρώ.

Η Ψηφιακή Απεικόνιση στηρίζεται στην τεχνολογία των υπολογιστών ώστε να παραχθούν Ψηφιακές Εικόνες. Σήμερα υπάρχουν δύο είδη «Ψηφιακής» Ακτινογραφικής Εικόνας:

Α. Η Ψηφιοποιημένη Ακτινογραφία – Computed Radiography (CR) [Προτεινόμενος όρος Υπολογιστική Ψηφιακή Ακτινογραφία – CR] πρόκειται περί Αναλογικής Συμβατικής Ακτινογραφίας η οποία «διαβάζεται» από ψηφιοποιητή και αποθηκεύεται ως ψηφιακή εικόνα σε υπολογιστή, επεξεργάζεται σε οθόνη ενώ υπάρχει η δυνατότητα αποθήκευσης, μεταφοράς και εκτύπωσης αυτής σε φιλμ.

Β. Η Ψηφιακή Ακτινογραφία – Digital Radiography (DR) [Προτεινόμενος όρος [Πλήρους Πεδίου Ψηφιακή Ακτινογραφία – CR] δημιουργείται με τη χρήση επίπεδων ανιχνευτών (flat panel detectors) οι οποίοι μετατρέπουν την απορροφούμενη από το ανθρώπινο σώμα ακτινοβολία-Χ σε ορατή εικόνα.

Επίσης, επεξεργάζεται σε οθόνη ενώ υπάρχει η δυνατότητα αποθήκευσης, μεταφοράς και εκτύπωσης αυτής σε φιλμ.

Η μετατροπή της ακτινοβολίας σε ορατή εικόνα, γίνεται με δύο τεχνικές:
– τεχνική έμμεσης (indirect) μετατροπής
– τεχνική άμεσης (direct) μετατροπής

Αναλόγως του είδους του χρησιμοποιούμενου ανιχνευτή.

Τα συστήματα CR είναι κατά πολύ ακριβότερα στην κτήση αφενός και στην χρήση αφετέρου (εξαιρετικά υψηλό κόστος ετήσιας συντήρησης/ελέγχου αυτών).

Η δόση της ακτινοβολίας στον ασθενή εξαρτάται αντιστρόφως ανάλογα από τον παραγόμενο «θόρυβο» της εικόνας. Με τη σωστή ρύθμιση η δόση ακτινοβολίας σε ατομικό επίπεδο είναι η ίδια και για τους δύο τύπους συστημάτων.

Με τα DR συστήματα τεκμηριώνεται μικρότερη δόση σε συλλογικό επίπεδο (μείωση επαναλήψεων κλπ).
Αποτελεί λάθος ιατρική πρακτική η ύπαρξη ενός μόνο κωδικού. Υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις στις οποίες υπερέχει η CR Μαστογραφία έναντι της DR Μαστογραφίας.

Οι απόλυτες ενδείξεις της DR Μαστογραφίας είναι σε γυναίκες ηλικίας < 40 ετών, σε γυναίκες με εξαιρετικά πυκνούς μαστούς, για την παρακολούθηση γυναικών με πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού σε ποσοστό> 25-30%.

Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις θα μπορούσε να υπάρχει ένας κωδικός υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι: ο ψηφιοποιητής (σύστημα CR) θα πρέπει να έχει έγκριση-πιστοποίηση ότι είναι ειδικός για Μαστογραφία. Το ίδιο θα πρέπει να ισχύει και τις χρησιμοποιούμενες κασέτες με τις ανάλογες πινακίδες.

Σε εργαστήρια με CR εξοπλισμό η μελέτη των εξετάσεων θα πρέπει να γίνεται σε διαγνωστικό σταθμό με δύο οθόνες 5 MPx και άνω εκάστη, όπως θα πρέπει να γίνεται και σε εργαστήρια με DR εξοπλισμό..
Τόσο σε εργαστήρια με CR και DR εξοπλισμό η εκτύπωση των φιλμ θα πρέπει να γίνεται από τον διαγνωστικό σταθμό και όχι από το μηχάνημα.

Απαραίτητη επίσης κρίνεται η ύπαρξη ειδικού fandom ελέγχου απεικόνισης αριθμού αποτιτανώσεων.
Αποτελεί λάθος ιατρική πρακτική η ύπαρξη ενός μόνο κωδικού για παρακολούθηση. Πρέπει να υπάρξει σαφής διαχωρισμός μεταξύ «screening» Μαστογραφίας (πληθυσμιακός έλεγχος ασυμπτωματικού πληθυσμού) «diagnostic» Μαστογραφίας.

Να τονίσω ότι στα πλαίσια του άρθρου 6 ΕΚΠΥ δεν υπάρχει συμμετοχή του ασφαλισμένου, κάτι το οποίο αποτελεί μείζων πρόβλημα για τη βιωσιμότητα των Εργαστηρίων.