Με μεγάλη συμμετοχή και διεθνή επιστημονική υποστήριξη πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 7 Νοεμβρίου στο αμφιθέατρο του Τμήματος Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ το 1ο Εθνικό Συμπόσιο Ακτινοθεραπείας με Δέσμες Πρωτονίων. Στο συνέδριο συμμετείχαν περισσότεροι από 200 σύνεδροι, μεταξύ των οποίων ακτινοθεραπευτές, φυσικοί ιατρικής και στελέχη νοσοκομείων, ενώ καθοριστική ήταν η συμβολή του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια (UPenn), συνδιοργανωτή της εκδήλωσης.

Ο καθηγητής ακτινοθεραπείας James M. Metz από το UPenn ανέλυσε την αναγκαιότητα της θεραπείας με δέσμες πρωτονίων, χαρακτηρίζοντάς την ως βασικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των ογκολογικών ασθενών. Το UPenn διαθέτει 17 ακτινοθεραπευτικά τμήματα, 38 γραμμικούς επιταχυντές και 6 μονάδες πρωτονιακής θεραπείας, με δύο ακόμη υπό κατασκευή. Η πρωτονιακή θεραπεία θεωρείται πλέον θεραπεία εκλογής για παιδιατρικούς όγκους, καθώς και για νεοπλασίες όπως του μαστού, του προστάτη, του πνεύμονα και του λαρυγγοφαρυγγικού, προσφέροντας υψηλή αποτελεσματικότητα και ελάχιστη τοξικότητα.

Η Ελλάδα χωρίς μονάδα πρωτονίων

Στην Ελλάδα λειτουργούν σήμερα 56 γραμμικοί επιταχυντές, ενώ αναμένονται 11 νέοι μέσω Ταμείου Ανάκαμψης και ΕΣΠΑ έως το 2026. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία μονάδα θεραπείας με πρωτόνια. Περίπου 50–60 Έλληνες ασθενείς μεταβαίνουν ετησίως σε ευρωπαϊκά κέντρα, με το κόστος για τον ΕΟΠΥΥ να ξεπερνά τα 7–8 εκατομμύρια ευρώ. Η κατασκευή μιας μονάδας στην Ελλάδα, με κόστος περίπου 60 εκατομμύρια ευρώ, θα μπορούσε να θεραπεύει τριπλάσιο αριθμό ασθενών με το ίδιο ετήσιο κόστος.

Διεθνής τάση και εθνική αναγκαιότητα

Το 2010 υπήρχαν 62 μονάδες πρωτονιακής θεραπείας παγκοσμίως, ενώ σήμερα ξεπερνούν τις 160, με 25 στην Ευρώπη και άλλες 13 υπό ανάπτυξη. Η απουσία αντίστοιχης υποδομής στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια καθιστά την Ελλάδα ιδανική για τη δημιουργία ενός περιφερειακού κέντρου αριστείας και καινοτομίας.

Συνεργασίες και στρατηγική στόχευση
Το συμπόσιο συνδιοργανώθηκε από το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Ιατρικής Φυσικής και το Εργαστήριο Κλινικής Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας του ΕΚΠΑ, το Τμήμα Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας του UPenn και την Ένωση Φυσικών Ιατρικής Ελλάδας (ΕΦΙΕ). Οι διοργανωτές εξέφρασαν δημόσια τη βούλησή τους να συμβάλουν στην επιτάχυνση της δημιουργίας του πρώτου Ελληνικού Κέντρου Θεραπείας Πρωτονίων, όπως προβλέπεται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά του Καρκίνου.

Χρηματοδότηση και χρονοδιάγραμμα

Η κατασκευή του κέντρου απαιτεί 36–40 μήνες, ενώ η αποζημίωση της θεραπείας από τον ΕΟΠΥΥ μέσω ΦΕΚ θεωρείται κρίσιμη για την οικονομική βιωσιμότητα του έργου. Η διασύνδεση του κέντρου με πανεπιστήμια και κρατικούς φορείς θα το καταστήσει σημείο αναφοράς για την Ιατρική Φυσική, τη Ραδιοβιολογία και τη Νανοτεχνολογία. Χορηγοί της εκδήλωσης ήταν η PAPAPOSTOLOU Healthcare Technologies, πρωτοπόρος στην εισαγωγή τεχνολογιών διάγνωσης και θεραπείας του καρκίνου, και η IBA Proton Therapy, παγκόσμιος ηγέτης στην κατασκευή μονάδων πρωτονιακής θεραπείας, η οποία επέλεξε την PAPAPOSTOLOU ως αποκλειστικό αντιπρόσωπό της για την Ελλάδα.