Το φορτίο της σχιζοφρένειας

«Ακλόνητος γίγαντας» μοιάζει το στίγμα που ακολουθεί τους ασθενείς με σχιζοφρένεια και τις οικογένειες τους.
Πρόκειται για μια πολύπλοκη και χρόνια ψυχική διαταραχή που δεν κοιτάζει καταγωγή, κοινωνικοοικονομική και πολιτισμική κατάσταση. Χαρακτηρίζεται από ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων όπως ψευδαισθήσεις, παραληρητικές ιδέες, αποδιοργάνωση λόγου ή συμπεριφοράς, μειωμένη ικανότητα στοχοκατευθυνόμενης δράσης, απάθεια ή έλλειψη κινήτρου και γνωστικά ελλείμματα και μπορεί να επηρεάσει ουσιαστικά όλες τις πτυχές της ζωής των πασχόντων. Σανίδα σωτηρίας για τους ασθενείς μπορεί να αποτελέσει η φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με ψυχοκοινωνικού τύπου παρεμβάσεις, καθώς επιτρέπει να ελέγχουν ικανοποιητικά τα συμπτώματά τους. Βέβαια, οι φαρμακευτικές αγωγές που λαμβάνονται καθημερινά απαιτούν υψηλή συμμόρφωση, οδηγώντας συχνά και λόγω της φύσης της νόσου σε ανεπαρκή τήρηση της θεραπείας. Επιπλέον, η καθημερινή λήψη της αγωγής μπορεί να επιβαρύνει συναισθηματικά τους ασθενείς με σχιζοφρένεια, καθώς τους υπενθυμίζει το πρόβλημα δυσχεραίνοντας την καθημερινότητά τους. Η ανεπαρκής τήρηση ή η διακοπή της θεραπείας με τις αγωγές που λαμβάνονται καθημερινά, παραμένει ένα σημαντικό πρόβλημα καθώς εκτιμάται ότι έως και 89% των ασθενών με σχιζοφρένεια δεν τηρούν ή τηρούν εν μέρει τη φαρμακευτική αγωγή τους.
Η διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής αφενός συνεπάγεται 5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο υποτροπής μετά από ένα πρώτο ψυχωσικό επεισόδιο, και αφετέρου σχετίζεται με επιδείνωση των συμπτωμάτων και της λειτουργικότητάς τους, αυξημένο κίνδυνο επανεισαγωγών στο νοσοκομείο, αυτοκτονικό ιδεασμό, αυξημένο χρόνο ανάρρωσης και μειωμένη ανταπόκριση στα αντιψυχωσικά.
Οι συνέπειες αυτές υπογραμμίζουν πόσο καθοριστική είναι η τήρηση της θεραπείας. Η ανεπαρκής τήρηση της θεραπείας έχει σημαντικές συνέπειες τόσο στους ίδιους τους ασθενείς, όσο και στους ανθρώπους που τους φροντίζουν. Ιδιαίτερη είναι η συναισθηματική επιβάρυνση των φροντιστών λόγω του στρες που σχετίζεται με το αν ο ασθενής πήρε ή όχι την αγωγή του, όσο και η οικονομική επιβάρυνση λόγω των επιπρόσθετων δαπανών που προκύπτουν από τις συνεχείς υποτροπές και επακόλουθες νοσηλείες.
Σημαντική είναι επίσης η επιβάρυνση στις υγειονομικές δαπάνες λόγω των επαναλαμβανόμενων νοσηλειών, αλλά και για το κράτος λόγω της μειωμένης παραγωγικότητας και των απουσιών από την εργασία.  Επιπλέον μέχρι και σήμερα οι ασθενείς και οι οικογένειές τους βιώνουν μεγάλο φορτίο από το φαινόμενο της στιγματοποίησης που εξακολουθεί να υπάρχει. Είναι σαφές ότι ο ασθενής με σχιζοφρένεια έχει πολύ μεγάλες ανάγκες υποστήριξης από τη κοινωνία και την Πολιτεία.