Το ψυχολογικό βάρος της πανδημίας «σηκώνουν» οι γυναίκες

Οι ψυχολογικές συνέπειες της πανδημίας COVID-19 παρατηρήθηκαν συχνότερα σε γυναίκες, τόσο στο γενικό πληθυσμό όσο και σε ασθενείς με COVID-19, σε σύγκριση με τα προπανδημικά δεδομένα. Το μέσο ποσοστό καταθλιπτικών διαταραχών για τις γυναίκες είναι περίπου διπλάσιο από αυτό στους άνδρες.

Το ψυχολογικό βάρος της πανδημίας φαίνεται πως «σηκώνουν» οι γυναίκες όχι τυχαία, αφού το 70% του εργατικού δυναμικού της πρώτης γραμμής στον τομέα της υγείας (νοσοκόμες, μαίες και εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας της κοινότητας) και το προσωπικό υπηρεσιών εγκαταστάσεων (καθαριστές, πλυντήρια, catering) είναι γένους θηλυκού. Κατά συνέπεια, οι γυναίκες ήταν πιο πιθανό να εκτεθούν στον ιό.

Χαρακτηριστικά, στην Ιταλία και την Ισπανία, το 66% και το 72%  αντίστοιχα των μολυσμένων εργαζομένων στον τομέα της υγείας ήταν γυναίκες. Επιπλέον, η σοβαρότητα της COVID-19 ήταν υψηλότερη σε έγκυες γυναίκες, με υψηλότερο κίνδυνο εισαγωγής στην εντατική και πιθανούς κινδύνους για το έμβρυο ή/και το μωρό.

Έρευνες και ευρήματα

Σε δημοσίευμα του το www.psychiatrictimes.com αναφέρεται πως οι αγχώδεις διαταραχές είναι πιο συχνές στις γυναίκες παρά στους άνδρες, αυξάνοντας δύο έως τρεις φορές στην εμφάνιση γενικευμένης αγχώδους διαταραχής και διαταραχών προσωπικότητας. Αυτές οι προϋπάρχουσες διαφορές φύλου ήταν ακόμη μεγαλύτερες μετά την πανδημία, καθώς οι γυναίκες επηρεάστηκαν περισσότερο από την  σε σχέση με τους άνδρες σε επίπεδο μείζονων καταθλιπτικών διαταραχών και για αγχώδων διαταραχών ιδιαίτερα σε  νεότερη ηλικιακή ομάδα.

Ενδεικτικό είναι πως μελέτη έδειξε ότι στην Ιαπωνία, μετά από μείωση κατά 14% κατά τους  πέντε πρώτους  μήνες της πανδημίας (Φεβρουάριος έως Ιούνιος 2020), τα ποσοστά αυτοκτονιών αυξήθηκαν κατά 16%, το διάστημα μεταξύ Ιουλίου και Οκτωβρίου 2020. Ο μεγαλύτερος αριθμός των αυτόχειρων ήταν γυναίκες και  πληθυσμός νεότερης ηλικίας.

Αξιοσημείωτο είναι πως στο στάδιο μετά την ασθένεια, η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) αναφέρθηκε στο ένα τρίτο των 381 ασθενών που αρχικά αναζήτησαν θεραπεία στο τμήμα επειγόντων περιστατικών στη Ρώμη. Επρόκειτο για ασθενείς που νόσησαν  σοβαρά με covid-19. Το φύλο, το παραλήρημα ή η διέγερση και τα επίμονα ιατρικά συμπτώματα συσχετίστηκαν με την διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD).

Αιτίες του φαινομένου μπορεί να είναι το γεγονός ότι οι γυναίκες ήταν πιο πιθανό να επηρεαστούν από τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της πανδημίας COVID-19. Υπό την σκιά της υγειονομικής κρίσης, πρόσθετες οικιακές εργασίες, χαμηλότεροι μισθοί και λιγότερο ασφαλείς θέσεις εργασίας ήταν πιο πιθανό να εμφανιστούν στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες.

Χαρακτηριστικά ήταν τα ευρήματα μελέτης των Riley και συνεργατών του το 2020 με πληθυσμό 152 γυναίκες που βίωναν έλλειψη στέγης και ασταθή στέγαση στο Σαν Φρανσίσκο. Οι μισές από αυτές τις γυναίκες παρουσίασαν μέτρια έως σοβαρά συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αυτά τα συμπτώματα σχετίστηκαν με αυξημένες προκλήσεις πρόσβασης στη φροντίδα που δεν σχετίζεται με τον COVID-19 και στη διαχείριση των συμπτωμάτων για χρόνιες ιατρικές παθήσεις. Οι γυναίκες διέτρεχαν επίσης υψηλότερο κίνδυνο ενδοοικογενειακής βίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Άνοδο του αριθμού των περιστατικών που διαπιστώθηκαν διεθνώς, οι οποίες με τη σειρά τους μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν ψυχιατρικά συμπτώματα. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, οι γυναίκες ηλικίας 24 έως 34 ετών έχουν ήδη 25% περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες να αντιμετωπίσουν την ακραία φτώχεια.