Βραβεία Breakthrough για τους επιστήμονες που συνέβαλαν στην αντιμετώπιση της πανδημίας

Οι πρωτοπόροι επιστήμονες που συνέβαλλαν στη δημιουργία των mRNA εμβολίων και στην τεχνολογία αλληλούχησης επόμενης γενιάς (next-generation sequencing), για την καταπολέμηση της πανδημίας διακρίθηκαν με τα Βραβεία Breakthrough 2022. Μάλιστα, στην επιτροπή των Βραβείων συμμετέχουν ήδη βραβευθέντες επιστήμονες, μεταξύ των οποίων είναι και κάτοχοι των Βραβείων Nobel.

Όπως ανακοινώθηκε στο έγκριτο περιοδικό Nature τα δύο εκ των βραβείων απονεμήθηκαν στους  επιστήμονες  που προσέφεραν στην ανθρωπότητα δύο καινοτόμες τεχνικές: Τη τεχνολογία μεταφοράς mRNA μέσα σε κύτταρα συνέβαλλε στη δημιουργία των εμβολίων της Pfizer–BioNTech και της Moderna, και η τεχνολογία της αλληλούχησης επόμενης γενιάς οδήγησε στην ταχύτατη αποκωδικοποίηση του γενετικού υλικού του SARS–CoV-2. Σύμφωνα με τον βιοχημικό του Πανεπιστημίου του Chicago, Yamura Krishnan, «αυτά τα δύο βραβεία για πρώτη φορά απονέμονται σε επιστήμονες που η έρευνα τους είχε τόσο μεγάλη παγκόσμια επίδραση». Το σχετικό άρθρο παρουσιάζουν οι καθηγητές του ΕΚΠΑ Ουρανία Τσιτσιλώνη, Ιωάννης Τρουγκάκος και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ).

Συγκεκριμένα, βραβείο για τα mRNA εμβόλια μοιράστηκαν η Ουγγαρέζα Βιοχημικός Katalin Karikó, συνεργαζόμενη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια και Πρόεδρος της εταιρείας BioNTech στο Mainz της Γερμανίας, και ο Αμερικανός καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια Drew Weissman. Οι ερευνητές ενέσκηψαν στην έρευνα για το συγκεκριμένο εμβόλιο για δεκαετίες. Αντιμετώπισαν δυσκολία καθώς η χορήγηση ενός mRNA εμβολίου προκαλούσε την ανεπιθύμητη διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος του λήπτη, που αμέσως ανέκοπτες την πορεία του εισαγόμενου mRNA.  Μετά από μια σχεδόν δεκαετία έρευνας, οι δύο ερευνητές αντικατέστησαν ένα μόριο στο mRNA, την ουριδίνη, με ένα παρόμοιο, την ψευδο-ουριδίνη, παρακάμπτοντας έτσι την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Με τον τρόπο αυτό έχουμε στη διάθεσή μας τα mRNA εμβόλια για τον SARS–CoV-2: Το χορηγούμενο mRNA καθοδηγεί τα κύτταρα να συνθέσουν την πρωτεΐνη-ακίδα του SARS-CoV-2, η οποία στη συνέχεια ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα να φτιάξει τα ειδικά για τον ιό αντισώματα.

Με βραβείο στις Επιστήμες Ζωής διακρίθηκαν ο Ινδικής καταγωγής καθηγητής Ιατρικής Χημείας Shankar Balasubramanian και ο Βρετανός καθηγητής Βιοφυσικής Χημείας David Klenerman που εργάζονται στο Πανεπιστήμιο Cambridge στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και ο Γάλλος Βιοφυσικός Μακρομορίων Pascal Mayer, Διευθύνοντας Σύμβουλος της Εταιρείας Alphanosos στο Riom της Γαλλίας. Και οι τρεις συνέβαλλαν στην εφεύρεση μιας τεχνικής που επιτρέπει την παράλληλη ταυτοποίηση και ανάγνωση δισεκατομμυρίων θραυσμάτων DNA, επιταχύνοντας την αλληλούχηση του γενετικού υλικού κατά 10 εκατομμύρια φορές. Το τεχνολογικό άλμα που πέτυχαν στην αλληλούχηση επόμενης γενιάς παρομοιάζεται με το άλμα από το αεροπλάνο των αδελφών Wright στα αεροσκάφη τύπου Boeing!