Υποδηλώνεται η φυματίωση στην Ελλάδα

Τριπλάσια ακόμα και πενταπλάσια είναι η πραγματική επίπτωση της φυματίωσης στην Ελλάδα προειδοποιούν οι Πνευμονολόγοι.

Η φυματίωση είναι μεταδοτική βακτηριδιακή ασθένεια που προκαλείται από το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης. Συχνότερα προσβάλλει τους πνεύμονες και μεταδίδεται αερογενώς. Υπολογίζεται ότι περίπου 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού, έχουν σε κάποια στιγμή της ζωής τους μολυνθεί από το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης. Παρότι η συντριπτική πλειοψηφία – το 90%- αυτών δεν πρόκειται ποτέ να αναπτύξει ενεργό νόσο, αποτελούν «δεξαμενή» νέων περιστατικών ενεργού φυματίωσης.

Μόνο το 2018, υπολογίζεται ότι σημειώθηκαν 10 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις και 1,5 εκατομμύριο θάνατοι από φυματίωση. Στην Ελλάδα, με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα του ΕΟΔΥ, το 2018 δηλώθηκαν 432 νέες περιπτώσεις φυματίωσης. Αλλά περίπου οι μισές, δηλαδή οι 218 αφορούσαν σε αλλοδαπούς.

Ωστόσο, στη χώρα μας παρατηρείται διαχρονικά σοβαρή υποδήλωση του νοσήματος, προειδοποίησε ο Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος, Επιμελητής Α’ στο Νοσ. «Σωτηρία», Χαράλαμπος Μόσχος και ταμίας της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, σε συνέντευξη τύπου με αφορμή το 28ο Πανελλήνιο Πνευμονολογικό Συνέδριο.

Αν και η συχνότητα της νόσου ποικίλει σημαντικά από περιοχή σε περιοχή, στις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες και στην Ευρώπη αναφέρονται λιγότερα από 10 νέα περιστατικά ανά 100.000 πληθυσμού ετησίως, ενώ σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες ο ετήσιος αριθμός νέων περιστατικών είναι 20 έως και 50 φορές μεγαλύτερος. Για την Ελλάδα η επίπτωση του νοσήματος υπολογίζεται σε 4,05 περιπτώσεις ανά 100.000 πληθυσμού. Έτσι, με βάση τα αποτελέσματα επιστημονικών μελετών, η πραγματική επίπτωση της φυματίωσης στην Ελλάδα υπολογίζεται τουλάχιστον τριπλάσια έως πενταπλάσια της δηλούμενης.

Μόνο στο Αντιφυματικό Τμήμα – Μονάδα Πολυανθεκτικής Φυματίωσης του ΓΝΝΘΑ “Σωτηρία”, εντός του 2019 εξετάστηκαν και έλαβαν θεραπεία μέχρι σήμερα 236 νέα περιστατικά ενεργού φυματίωσης σε αλλοδαπούς ασθενείς. Ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος από τα προηγούμενα χρόνια ενώ ταυτόχρονα παρατηρείται μια μικρή διαχρονική αύξηση των περιστατικών πολυανθεκτικής φυματίωσης (MDR και XDR).

«Τα τελευταία χρόνια, λόγω της αύξησης του αριθμού και της μακρόχρονης παραμονής των προσφύγων/μεταναστών σε συνθήκες ομαδικής διαβίωσης, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου δέχτηκαν σημαντική πίεση και ιδιαίτερα αυξημένο αριθμό περιστατικών φυματίωσης, μερικά από τα οποία αφορούσαν πολυανθεκτικές μορφές της νόσου. Η διαχείριση των περιστατικών αυτών ήταν ιδιαίτερα δύσκολη, λόγω της έλλειψης κλινικής εμπειρίας και κατάλληλων υποδομών για τη διάγνωση και νοσηλεία τους στα σημεία εισόδου της χώρας. Επιπλέον, η διάγνωση περιστατικών φυματίωσης, λόγω της αερογενούς μετάδοσης και του στίγματος που ακολουθεί το νόσημα, είχε ιδιαίτερο αντίκτυπο στην τοπική κοινωνία, ακόμη και στην ιατρική κοινότητα, καθώς δεν υπήρχε ούτε εξοικείωση με το αντικείμενο ούτε κατάλληλη εκπαίδευση», υπογράμμισε μεταξύ άλλων ο κ. Μόσχος.

Επιπλέον, στην Ελλάδα, ο προσυμπτωματικός έλεγχος για φυματίωση προσφύγων, μεταναστών και άλλων ευάλωτων ομάδων είναι, στην καλύτερη περίπτωση, αποσπασματικός, ανεπαρκής και ελλιπώς σχεδιασμένος. Η πρόσβαση σε υπηρεσίες διάγνωσης της φυματίωσης και ελέγχου της ευαισθησίας του μυκοβακτηριδίου στα αντιφυματικά φάρμακα περιορισμένη, ιδιαίτερα στα νοσηλευτικά ιδρύματα της περιφέρειας που εξυπηρετούν ευάλωτους πληθυσμούς, όπως αυτός των νεο-εισερχομένων προσφύγων και μεταναστών. Το αποτέλεσμα είναι οι περισσότεροι ασθενείς να διαγιγνώσκονται με σημαντική καθυστέρηση, με εκτεταμένη φυματίωση και έχοντας ήδη διασπείρει τη νόσο σε βαθμό που ο περιορισμός της να μην είναι εφικτός, ενώ άγνωστος αριθμός ασθενών να παραμένει χωρίς διάγνωση και θεραπεία.

Το κυριότερο όμως εμπόδιο για τον έλεγχο της φυματίωσης στη χώρα μας αποτελεί η έλλειψη Εθνικού Προγράμματος για τη Φυματίωση, που οδηγεί σε πλήρη σύγχυση στόχων και αδυναμία συντονισμού της προσπάθειας για την αντιμετώπιση του προβλήματος. «Καλούμε την πολιτεία να ανταποκριθεί στα ρόλο της, ειδάλλως φοβόμαστε πως, αργά ή γρήγορα, θα κληθεί να αντιμετωπίσει μια υγειονομική κρίση ανεξέλεγκτων διαστάσεων», προειδοποίησε ο κ. Μόσχος, υπογραμμίζοντας τη σημασία του ελέγχου για ενεργό νόσο στα σημεία εισόδου.