Υστερεκτομή : Πώς επηρεάζει τη γυναίκα συναισθηματικά και σεξουαλικά

Της Ιωάννας Θεοδωρακοπούλου,

PsyD, MSc, Συμβουλευτική ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια, Σύμβουλος υπογονιμότητας, Επικεφαλής επιστημονικών υπηρεσιών του www.feelwelltoday.com

Για την πλειονότητα των γυναικών, η υστερεκτομή είναι μια κατ` επιλογήν επέμβαση. Όμως, σπανίως νοιώθουν έτσι. Σε πολλές περιπτώσεις από την στιγμή που η γυναίκα μπαίνει στο χειρουργείο του ιατρού της με γυναικολογική διαταραχή, νοιώθει σαν να είναι σε ιμάντα μεταφοράς με ελάχιστη ενημέρωση, επιλογή ή υποστήριξη.

Καθοριστικό για όποια καταθλιπτική αντίδραση παρουσιαστεί πριν ή και μετά την υστερεκτομή. Μετεγχειρητικά, μετά από λίγες ημέρες στο νοσοκομείο, είναι ιατρικά υγιής και ελεύθερη πλέον να σκεφτεί  πώς κάθε πτυχή αυτής της εγχείρησης μπορεί να επηρεάσει το υπόλοιπο της ζωής της και τις σχέσεις της.

Η μήτρα

Η μήτρα μπορεί για μια γυναίκα να είναι πολύ περισσότερα από ένα γυναικολογικό όργανο. Για πολλές, διαμορφώνει την ταυτότητα και εικόνα του εαυτού. Για άλλες σηματοδοτεί την γονιμότητα, έως και την απόλυτη θηλυκότητα της.  Και όμως η υστερεκτομή παραμένει ένα από τα πιο συχνά γυναικολογικά  χειρουργεία παγκοσμίως.

Οι γυναίκες μιλάνε για αυτό. Ακούμε ιστορίες ψυχολογικού, κοινωνικού αλλά και ιδιοσυγκρασιακού στίγματος από γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε υστερεκτομή, πολλές εκ των οποίων αποκαλύπτουν το πόσο ψυχοφθόρα μπορεί να ήταν όταν μερικές μένουν να αμφισβητούν την ταυτότητά τους στο τώρα και πώς θα μπορούν πλέον να σχετιστούν και να ενταχθούν στον κόσμο που τις περιβάλλει.

Σε έναν κόσμο όπου κυριαρχούν αυστηρές κοινωνικές πεποιθήσεις ότι η μητρότητα είναι μια ουσιώδης παράμετρος της γυναικείας ταυτότητας. Η απώλεια οργάνων αναπαραγωγής δημιουργούν την ανασφάλεια όσον αφορά την ταυτότητα φύλου για αυτές τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων και των γυναικών που έχουν ήδη παιδιά ή είναι στην εμμηνόπαυση.

Οι επιπτώσεις στο σεξ

Η αφαίρεση της μήτρας μπορεί να γίνει για έναν αριθμό ιατρικών αιτιών παρ` όλο που σε ελάχιστες περιπτώσεις γίνεται για να σώσει τη ζωή της ασθενούς. Όποια κι αν είναι η πρωταρχική ένδειξη, η υστερεκτομή μπορεί να επηρεάσει την σεξουαλικότητα της γυναίκας λόγω μιας σειράς οργανικών και ψυχολογικών αιτιών. Για παράδειγμα, αρκετές έρευνες επισημάνουν την σημαντικότητα του τραχήλου στην εμπειρία του οργασμού.

Αυτό το όργανο αφαιρείται κατά βάση σε μια ολική υστερεκτομή στην Αγγλία ακόμα κι όταν είναι υγιές. Σε άλλες περιπτώσεις τα συμπτώματα που καθιστούν αναγκαία την υστερεκτομή μπορεί να βλάψουν την εγγύτητα στις σχέσεις σε βαθμό που το ζευγάρι να δυσκολευτεί σημαντικά στην επαναφορά της σεξουαλικής τους ζωής αφού όταν το οργανικό πρόβλημα έχει αντιμετωπιστεί.

Όμως για ορισμένες γυναίκες τα σεξουαλικά προβλήματα που υφίστανται μετά το χειρουργείο μπορεί να είναι η συνέχεια ή η περαιτέρω εξέλιξη προϋπαρχόντων σεξουαλικών προβλημάτων. Γυναίκες με χρόνιους πόνους ή δυσφορία στην λόγω της κατάστασής τους, μπορεί να είναι τόσο αρνητικά φορτισμένες ώστε να απέχουν ή να αποφεύγουν την σεξουαλική δραστηριότητα μετεγχειρητικά.

2 κρίσιμοι παράγοντες

Αξίζει όμως να αναφέρω ότι για πολλές γυναίκες ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Δηλαδή απαλλαγμένες πια από συμπτώματα ως αποτέλεσμα του χειρουργείου, βλέπουν την σεξουαλικότητα τους να αναζωογονείται. Με τόσες διαφορετικές πιθανές αντιδράσεις, ίσως να μην είναι έκπληξη ότι μετεγχειρητικά υπάρχει μια αύξηση των περιστατικών κατάθλιψης όταν συγκρίνονται με τις μετεγχειρητικές περιόδους άλλων μεγάλων χειρουργείων. Σε αυτή λοιπόν την περίπτωση, η επιτυχία της επέμβασης εξαρτάται από 2 πράγματα, το καθένα το ίδιο σημαντικό με την δεξιότητα του χειρουργού: Την αυτοεκτίμηση της γυναίκας και την αντίδραση του συντρόφου της.

Η σχέση μεταξύ της πληροφορίας που δίνεται στην γυναίκα και της αίσθησης ότι νοιάζονται για αυτήν οι ειδικοί της είναι καθοριστική. Συνήθως όσες αφήνονται στα χέρια του ιατού χωρίς γνώση ή κατανόηση του τι, γιατί και τα πιθανά μετεγχειρητικά,  υποφέρουν σημαντικά περισσότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές από την γυναίκα που επιμένει να μάθει όσο περισσότερα και νοιώθει υπό έλεγχο όλες τις ώρες (εκτός φυσικά της ώρας που έχει δεχθεί αναισθησία). Στην ουσία, μια γυναίκα είναι ο πιο ειδικός στον κόσμο για τον εαυτό της.

Καίριος ο ρόλος του συντρόφου

Ο σύζυγος ή εραστής της γυναίκας είναι ο δεύτερος πιο σημαντικός παράγοντας στον καθορισμό της επιτυχίας του χειρουργείου. Οι περισσότεροι άνδρες (και μερικές λίγες γυναίκες) δεν καταλαβαίνουν την φύση της γυναικείας ανατομίας ή τα αποτελέσματα της υστερεκτομής λειτουργικά, και μπορεί να δημιουργηθούν πολλές παρερμηνείες σχετικά με την σεξουαλικότητά της μετά την επέμβαση.

Αν ο άνδρας εξισώσει την αφαίρεση της μήτρας με απώλεια διάθεσης ή την μειωμένη θηλυκότητα, μπορεί να αποφεύγει ολοκληρωτικά την σεξουαλική επαφή μαζί της. Βέβαια υπάρχουν και περιπτώσεις ανδρών που φαίνονται αδιάφοροι για την αφαίρεση όμως επί του πρακτέου έχουμε δει ότι είναι αυτοί που έχουν περισσότερο άγχος ή νοιώθουν πιο ενοχικά για την μετέπειτα σεξουαλική δραστηριότητα με την σύντροφό τους.

Η υστερεκτομή είναι μια εμπειρία που μπορεί να προσφέρει την δυνατότητα να ενωθεί ακόμα πιο ουσιαστικά ένα ζευγάρι. Είναι μια διαδικασία που μπορούν να αντιμετωπίσουν μαζί, μιλώντας ο ένας στον άλλον και ακούγοντας ο ένας τις ανάγκες του άλλου, επικοινωνώντας τα συναισθήματα τους καθώς αυτά αλλάζουν μέρα με την μέρα.

Το σωστό δίκτυο υποστήριξης

Με το σωστό δίκτυο υποστήριξης την κατάλληλη στιγμή, που μπορεί να συμπεριλαμβάνει τον σύντροφο όπως και ειδικό, δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην βελτιωθεί η σεξουαλική δραστηριότητα μιας γυναίκας μετά την ανάρρωση από το χειρουργείο. Απαιτείται χρόνος να διαχειριστούν τους φόβους και τις αμφιβολίες σχετικά με την επέμβαση, όπως και επαρκής ενημέρωση τόσο στην γυναίκα όσο και στον σύντροφο της, προκειμένου να περιοριστούν οι σεξουαλικές δυσκολίες, που ενδεχομένως να υπάρξουν μετεγχειρητικά.

Όμως, ενώ η συμβουλευτική είναι μια ρουτίνα πριν την στείρωση (γυναίκας και άνδρα), αυτό δεν γίνεται για την υστερεκτομή. Όπως με όλα τα είδη χειρουργείων που μπορεί να επηρεάζουν την σεξουαλικότητα, η συμβουλευτική από ειδικό πρέπει να είναι μέρος των βασικών υπηρεσιών και φροντίδας μιας γυναίκας που θα υποστεί υστερεκτομή.

Πηγή: http://eimaimaia.gr/