Σήμα κινδύνου εκπέμπουν για την καθυστέρηση των εμβολιασμών στην παιδική ηλικία ο ΠΟΥ και  η UNICEF. Υπολογίζεται ότι τα βασικά παιδικά εμβόλια στερήθηκαν 23 εκατομμύρια παιδιά  εν μέσω πανδημίας το 2020. Πρόκειται για τον υψηλότερο αριθμό απωλειών από το 2009, εκτιμώντας 3,7 εκατομμύρια περισσότερα απολεσθέντα εμβόλια από ό, τι το 2019.

Έως και 17 εκατομμύρια παιδιά ενδεχομένως δεν έλαβαν ούτε ένα εμβόλιο κατά τη διάρκεια του έτους, διευρύνοντας ήδη τις τεράστιες ανισότητες στην πρόσβαση στο εμβόλιο. Σημειώνεται πως η πλειονότητα των παιδιών αυτών διαβιούν σε κοινότητες που πλήττονται από συγκρούσεις και σε απομακρυσμένα μέρη που δεν εξυπηρετούνται ή  ακόμη σε άτυπες ή παραγκουπόλεις, όπου αντιμετωπίζουν πολλές στερήσεις και  περιορισμούς πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες υγείας και βασικών κοινωνικών υπηρεσιών.

 

Βήματα προς τα πίσω σημειώθηκαν σε άλλους εμβολιασμούς, σύμφωνα με τον ο Δρ Tedros Adhanom Ghebreyesus, Γενικό Διευθυντή του ΠΟΥ, ο οποίος σχολίασε πως  τα παιδιά αφέθηκαν «σε κίνδυνο από καταστροφικές αλλά προληπτικές ασθένειες όπως η ιλαρά, η πολιομυελίτιδα ή η μηνιγγίτιδα». Ο ίδιος προειδοποίησε για καταστροφικό πλήγμα μελλοντικά στα συστήματα υγείας που ήδη έχουν κουραστεί από  την πανδημία. Επείγον ζήτημα χαρακτήρισε ο διευθυντής του ΠΟΥ τον παιδικό εμβολιασμό.

 

Απώλεια ζωτικών πρώτων δόσεις εμβολίου το 2020

 

Το μεγαλύτερο «χτύπημα» δέχθηκαν σε περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας και της Ανατολικής Μεσογείου του ΠΟΥ. Λόγω του περιορισμού πρόσβασης σε υπηρεσίες, υπολογίζεται ότι σε σύγκριση με το 2019, 3,5 εκατομμύρια περισσότερα παιδιά έχασαν την πρώτη δόση εμβολίου διφθερίτιδας, τετάνου και κοκκύτη (DTP-1), ενώ 3 εκατομμύρια περισσότερα παιδιά έχασαν την πρώτη δόση ιλαράς.

 

Τις συνέπειες στη ζωή και την ευημερία των πιο ευάλωτων πολιτών, υπογράμμισε σε δηλώσεις της η Henrietta Fore, Εκτελεστική της UNICEF Διευθυντής. Προβλήματα προϋπήρχαν, συμπεριλαμβανομένης της εκτεταμένης εκδήλωσης ιλαράς πριν από δύο χρόνια, αλλά η πανδημία έχει επιδεινώσει μια κακή κατάσταση. Με αφορμή το αίτημα για δίκαιη κατανομή των εμβολίων COVID-19, η κ. Fore τονίζει «πρέπει να θυμόμαστε ότι η διανομή εμβολίων ήταν πάντα άδικη, αλλά δεν έπρεπε να είναι».

 

Πίνακας 1: Χώρες με τη μεγαλύτερη αύξηση στα παιδιά που δεν λαμβάνουν την πρώτη δόση συνδυασμένου εμβολίου διφθερίτιδας-τετάνου-κοκκύτη (DTP-1)

 

2019                        2020 India                                                1’403’000                   3’038’000 Pakistan                                             567’000                     968’000 Indonesia                                           472’000                     797’000 Philippines                                         450’000                     557’000 Mexico                                               348’000                     454’000 Mozambique                                        97’000                      186’000 Angola                                               399’000                      482’000 United Republic of Tanzania                183’000                     249’000 Argentina                                             97’000                     156’000 Venezuela (Bolivarian Republic of)         75’000                    134’000 Mali                                                    136’000                    193’000

 

 

Από τα στοιχεία προκύπτει ότι οι χώρες μεσαίου εισοδήματος αντιπροσωπεύουν τώρα ένα αυξανόμενο μερίδιο μη προστατευόμενων παιδιών. Ενδεικτικό είναι ότι η Ινδία παρουσιάζει ιδιαίτερα μεγάλη πτώση στην κάλυψη DTP-3. Εξαιτίας των χρηματοδοτικών ελλείψεων, της παραπληροφόρησης για τα εμβόλια, της αστάθεια και άλλους παράγοντες, ανησυχητική είναι η εικόνα για την Περιφέρεια της Αμερικής της ΠΟΥ, (μόνο το 82% των παιδιών εμβολιάζονται πλήρως με DTP, από 91% το 2016). Οι χώρες κινδυνεύουν να επανεμφανίσουν ιλαρά, άλλες ασθένειες που μπορούν να προληφθούν από εμβόλια.

Πριν  από την πανδημία COVID-19, τα παγκόσμια ποσοστά εμβολιασμού κατά της παιδικής ηλικίας κατά της διφθερίτιδας, του τετάνου, του κοκκύτη, της ιλαράς και της πολιομυελίτιδας είχαν σταματήσει για αρκετά χρόνια περίπου στο 86%. Αυτό το ποσοστό είναι πολύ χαμηλότερο από το 95% που συνιστά η ΠΟΥ για προστασία από την ιλαρά.

 

Απτές συνέπειες της πανδημίας

 

Πλέον πολλοί υλικοί και ανθρώπινοι πόροι εκτρέπονται για να υποστηρίξουν την  αντιμετώπιση της COVID-19, με αποτέλεσμα σημαντικές διαταραχές στην παροχή υπηρεσιών ανοσοποίησης σε πολλά μέρη του κόσμου. Σε ορισμένες χώρες, οι κλινικές έχουν κλείσει ή έχουν μειωθεί οι ώρες, ενώ οι άνθρωποι μπορεί να ήταν απρόθυμοι να αναζητήσουν υγειονομική περίθαλψη λόγω του φόβου της μετάδοσης ή έχουν αντιμετωπίσει προκλήσεις για την επίτευξη υπηρεσιών λόγω μέτρων όπως τα lockdown και διακοπών στις μεταφορές. Παλινδρόμηση σε θέματα της ρουτίνας της ανοσοποίησης παιδιών απέναντι  σε θανατηφόρες, προληπτικές ασθένειες διαπιστώνει ο Δρ Seth Berkley, Διευθύνων Σύμβουλος της Gavi, της Vaccine Alliance.

 

Επίσης, καταγράφονται χαμηλά ποσοστά  σε εμβολιασμούς κατά του ιού του ανθρώπινου θηλώματος (HPV) – που προστατεύουν τα κορίτσια από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας αργότερα στη ζωή – έχουν επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από το κλείσιμο του σχολείου. Ως αποτέλεσμα, σε όλες τις χώρες που έχουν εισαγάγει το εμβόλιο HPV μέχρι σήμερα, περίπου 1,6 εκατομμύρια περισσότερα κορίτσια έχασαν το εμβόλιο το 2020. Σε παγκόσμιο επίπεδο μόνο 13% κορίτσια εμβολιάστηκαν κατά του HPV, μειώνοντας από 15% το 2019.

Η Συμμαχία Εμβολίων υποστηρίζει τις προσπάθειες ενίσχυσης των συστημάτων ανοσοποίησης με:

 

• Αποκατάσταση υπηρεσιών και εκστρατειών εμβολιασμού, ώστε οι χώρες να μπορούν να προσφέρουν με ασφάλεια προγράμματα ρουτίνας ανοσοποίησης κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19.
• Βοηθώντας τους επαγγελματίες υγείας και τους ηγέτες της κοινότητας να επικοινωνούν ενεργά με τους φροντιστές για να εξηγήσουν τη σημασία των εμβολιασμών
• Διορθώνοντας τα κενά στην κάλυψη ανοσοποίησης, συμπεριλαμβανομένου του εντοπισμού κοινοτήτων και ατόμων που έχουν χάσει κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
• Διασφάλιση της διανομής εμβολίων COVID-19 , χρηματοδότηση ανεξάρτητη και όχι σε βάρος των υπηρεσιών εμβολιασμού παιδικής ηλικίας.
• Συνεργασία με χώρες και εταίρους για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων του παγκόσμιου προγράμματος δράσης για τον εμβολιασμό 2030, το οποίο στοχεύει στην επίτευξη 90% κάλυψης για βασικά παιδικά εμβόλια, στο ήμισυ του αριθμού των εντελώς μη εμβολιασμένων παιδιών ή μηδενικής δόσης και αύξηση της πρόσληψης νεότερων εμβολίων διάσωσης, όπως είναι ο ροταϊός ή ο πνευμονιόκοκκος σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.