Πως η πανδημία καθυστέρησε την πρόοδο σε χρόνια λοιμώδη νοσήματα

«Φρένο» έβαλε η πανδημία του κορωνοϊού στα μεταδοτικά νοσήματα, όπως είναι η γρίπη. Ταυτόχρονα,  η αντιμετώπιση άλλων λοιμωδών νοσημάτων παγκοσμίως φαίνεται να έχει μπει σε δεύτερη μοίρα.

Η πανδημία έφερε και ένα θετικό: Τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης και ατομικής υγιεινής έναντι του κορωνοϊού μειώνουν την εξάπλωση των υπόλοιπων λοιμωδών νοσημάτων του αναπνευστικού συστήματος. Ωστόσο, το ίδιο δεν συμβαίνει και με άλλα λοιμώδη νοσήματα.  Οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γκίκας Μαγιορκίνης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα δεδομένα αυτά.

Μέχρι σήμερα έχει καταγραφεί επιδείνωση των δεικτών ελέγχου σε όλες τις μεγάλες επιδημίες των χρόνιων λοιμωδών νοσημάτων που πλήττουν τον πλανήτη, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ενδεικτικό είναι πως έχει καθυστερήσει ο έλεγχος των επιδημιών της φυματίωσης, του ιού του AIDS και της ελονοσίας. Αφενός αιτία απότελεί η βιολογία της νόσου  αφετέρου δεν έχει προχωρήσει ο βηματισμός της προληπτικής ιατρικής.

Η κοινωνική αποστασιοποίηση δεν παίζει ρόλο στις συγκεκριμένες λοιμώξεις με εξαίρεση την μικρή πιθανή επίδραση στη φυματίωση. Ενδεχομένως, αυτό συμβαίνει γιατί τα οξέα λοιμώδη νοσήματα ολοκληρώνουν την φυσική νόσο το πολύ σε 30 ημέρες, σε αντίθεση με  τα χρόνια λοιμώδη νοσήματα  τα οποία έχουν  διάρκεια μήνες ή και χρόνια.  Άλλος παράγοντας είναι ο τρόπος μετάδοσης του ιού του AIDS και της ελονοσίας που διαφοροποιείται από τον κορωνοϊό.

Σε επίπεδο πρόληψης των νοσημάτων, η ενεργοποίηση φαίνεται ότι έχει σιγάσει.  Τα προγράμματα για προληπτικό διαγνωστικό έλεγχο του πληθυσμού έχουν «λιμνάσει», καθώς έχει δοθεί προτεραιότητα  στη διάγνωση του κορωνοϊού. Ο χρόνος της ιατρικής κοινότητας αφιερώθηκε σε κρούσματα της πανδημίας και όχι στη  εξέταση και θεραπεία αυτών των νοσημάτων. Ακόμη και οι ροές των οικονομικών πόρων διοχετεύονται στην εξάλειψη της πανδημίας  σε βάρος της χρηματοδότησης προγραμμάτων πρόληψης και θεραπείας αυτών των νοσημάτων.

Ωστόσο, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η εμπειρία από την ανάπτυξη του εμβολίου για τον κορωνοϊό θα μπορούσε να συμβάλλει στην ανάπτυξη νέου καλύτερου εμβολίου για τη φυματίωση. Αξιοσημείωτο είναι ότι, από ερευνητικής σκοπιάς, το υπάρχον εμβόλιο της φυματίωσης ελάχιστα διαφέρει από το πρώτο εμβόλιο της φυματίωσης το 1921!