Φορολόγηση των προϊόντων καπνού, ανάλογα με τη βλάβη, που προκαλούν προτείνει στις κυβερνήσεις ένας από τους πλέον διακεκριμένους επιστήμονες στον τομέα του διεθνώς ο Πολωνός καθηγητής Andrzej Fal με συνένευξή του στο Virus. Είναι Διευθυντής του Ινστιτούτου Ιατρικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Cardinal Wyszyński (UKSW) και Πρόεδρος της Πολωνικής Εταιρείας Δημόσιας Υγείας.
Πρόσφατα, “επισκέφθηκε” διαδικτυακά την Ελλάδα για να μιλήσει στο Πανελλήνιο Συνέδριο Δημόσιας Υγείας και μας έκανε θετική εντύπωση ο τεκμηριωμένος λόγος του κατά του καπνίσματος και οι αναφορές του στα εναλλακτικά προϊόντα. Έτσι, του ζητήσαμε να μας παραχωρήσει μία συνέντευξη με κεντρικό θέμα το ρόλο της φορολογίας στην πολιτική αντιμετώπισης του καπνίσματος.
Σημειώνει ότι η θεραπεία του εθισμού στη νικοτίνη θα πρέπει να θεωρείται, όπως ο εθισμός στα ναρκωτικά, δηλαδή με την παροχή δωρεάν θεραπειών υποκατάστασης νικοτίνης ή με την παροχή εναλλακτικών, λιγότερο επιβλαβών προϊόντων σε άτομα, που δεν κατάφεραν να το κόψουν. Τα Υπουργεία Υγείας των χωρών της ΕΕ θα πρέπει να έχουν μια σαφή πολιτική μείωσης της βλάβης, ενθαρρύνοντας τους Υπουργούς Οικονομικών να την εφαρμόσουν.
Θεωρεί ως πρωτεύον ζήτημα να αποθαρρύνουμε τους νέους να ξεκινήσουν το κάπνισμα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας του Πολωνικού Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας, πάνω από το 50% των ανθρώπων ξεκινούν τον εθισμό τους στη νικοτίνη από τα παραδοσιακά τσιγάρα. Γι’ αυτό, τονίζει ο καθηγητής πρέπει να αυξηθούν σημαντικά οι φόροι για τα κανονικά τσιγάρα.
Τέλος, λέει ξεκάθαρα ότι πρέπει να εφαρμόσουμε πολιτικές μείωσης της βλάβης δίνοντας στους καταναλωτές τη δυνατότητα επιλογής, αντί να συνεχίσουν να καπνίζουν τσιγάρα. Είναι απολύτως σαφές ότι, εάν οι άνθρωποι στραφούν σε λιγότερο επιβλαβή προϊόντα, το κόστος για την υγεία θα μειωθεί.
Ποιος είναι
Ο Andrzej Fal είναι αποφοιτος της Ιατρικής Σχολής και του Οικονομικού Πανεπιστημίου. Έχει ειδικευτεί στην αλλεργία, την παθολογία και τη δημόσια υγεία. Ακολούθησε μεταδιδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Johns’ Hopkins των ΗΠΑ. Έχει επίσης εκπαιδευτεί στο National Heart and Lung Institute του Λονδίνου.
Είναι Διευθυντής του Ινστιτούτου Ιατρικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Cardinal Wyszyński (UKSW) στη Βαρσοβία και επικεφαλής του Τμήματος Αλλεργιών, Πνευμονοπαθειών και Εσωτερικών Νοσημάτων, του Κεντρικού Νοσοκομείου, στη Βαρσοβία. Έχει δημοσιεύσει πάνω από 350 εργασίες για την αλλεργία, την πνευμονολογία και τη δημόσια υγεία.
Είναι ο ιδρυτής και αρχισυντάκτης του “Public Health Forum” (πρώην “Contemporary Allergy Info”). Είναι επίσης μέλοςτου Διοικητικού Συμβουλίου της Πρωτοβουλίας GLIMMER (American College of Lifestyle Medicine). Εκ μέρους του Πολωνικού Υπουργείου Επιστημών, ο Δρ. Fal ήταν μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Πολωνοαμερικανικής Επιτροπής Fulbright. Ήταν μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων της Committee for Advanced Therapies (CAT). Από τον Νοέμβριο του 2014 είναι Πρόεδρος της Πολωνικής Εταιρείας Δημόσιας Υγείας.
Συνέντευξη στον Αιμίλιο Νεγκή
Υπάρχουν δύο στόχοι για τους φόρους στα ρυθμιζόμενα προϊόντα: ο φορολογικός και ο κοινωνικός. Το δημοσιονομικό σκέλος στοχεύει στην επίτευξη των υψηλότερων δυνατών εσόδων του προϋπολογισμού. Ο κοινωνικός στόχος των φόρων είναι να ενθαρρύνουν την κοινωνία να κάνει όχι μόνο οικονομικά αλλά και κοινωνικά καλές επιλογές. Οι έμμεσοι φόροι, δηλαδή ο ΦΠΑ και οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης, χρησιμοποιούνται για την εκτέλεση και των δύο αυτών λειτουργιών. Στην περίπτωση του ΦΠΑ, το παράδειγμα της Πολωνίας θα ήταν φορολογία 0% στους χυμούς φρούτων και 23% στα ανθρακούχα ή αλκοολούχα ποτά. Στην περίπτωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης – τα ηλεκτρικά ή υβριδικά αυτοκίνητα φορολογούνται αρκετές φορές χαμηλότερα από τα αυτοκίνητα με κινητήρα εσωτερικής καύσης μεγάλου κυβισμού (πάνω από 2 λίτρα). Ομοίως, οι ισχυρότερες αλκοόλες φορολογούνται υψηλότερα στην Πολωνία από τις πιο αδύναμες και τα τσιγάρα, ως το πιο δημοφιλές και πιο επιβλαβές προϊόν καπνού, φορολογούνται υψηλότερα από τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού. Αυτή η διαφοροποίηση των φορολογικών συντελεστών θα πρέπει να ενθαρρύνει την κοινωνία να αγοράζει αγαθά, που είναι λιγότερο επιβλαβή για την υγεία ή για το περιβάλλον.
Το κάπνισμα είναι ένας εθισμός που είναι πολύ δύσκολο να το κόψεις. Τα ποσοστά διακοπής της θεραπείας στις χώρες της ΕΕ είναι πολύ χαμηλά και οι διαθέσιμες υποστηρικτικές θεραπείες δεν δίνουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Τα άτομα που αποτυγχάνουν να κόψουν το κάπνισμα θα πρέπει να ενθαρρύνονται να στραφούν σε άλλα προϊόντα που παρέχουν νικοτίνη με λιγότερες συνέπειες για την υγεία. Αλλά πολύ πιο σημαντικό ζήτημα είναι να αποθαρρύνουμε τους νέους να ξεκινήσουν εντελώς το κάπνισμα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας του Πολωνικού Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας, πάνω από το 50% των ανθρώπων ξεκινούν τον εθισμό τους στη νικοτίνη από τα παραδοσιακά τσιγάρα. Γι’ αυτό πρέπει να αυξηθούν οι φόροι για τα κανονικά τσιγάρα. Είναι γνωστό ότι τα φθηνότερα τσιγάρα είναι τα πιο δημοφιλή (προκαλούν το ίδιο κακό με τα ακριβά). Επομένως, η γενική αύξηση του φόρου στα τσιγάρα δεν αρκεί για να μειώσει τον αριθμό των νέων καπνιστών. Θα πρέπει πρωτίστως να αυξήσουμε τις τιμές των φθηνότερων τσιγάρων. Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα στην Πολωνία, πάνω από το 53% των νέων αρχίζει να καπνίζει με προϊόντα από αυτόν τον τομέα της αγοράς. Ένας έφηβος που αρχίζει να καπνίζει θα πρέπει να αισθάνεται ότι όταν ξοδεύει για ένα πακέτο τσιγάρα θα πρέπει να σταματήσει, για παράδειγμα, να πάει σινεμά.
Σύμφωνα με την έκθεση της Νορβηγικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, η αύξηση των τιμών των τσιγάρων (με την αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης) θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά την έναρξη του καπνίσματος από τους νέους. Η μελέτη δείχνει ότι η αύξηση της τιμής κατά 10% θα μπορούσε να κάνει το 16% των εφήβων λιγότερο να απλώσουν το χέρι για το πρώτο τους τσιγάρο.
Συμφωνώ απολύτως. Τα περισσότερα από τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν ήδη εφαρμόσει μια τέτοια προσέγγιση για τα προϊόντα καπνού. Δυστυχώς, φαίνεται περισσότερο πολιτική των οικονομικών και όχι των δημοσίων υγειονομικών αρχών. Δεν μπορούμε να προσποιούμαστε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα με τους εθισμούς και ότι απλώς θα εξαφανιστούν μια μέρα. Η θεραπεία του εθισμού στη νικοτίνη θα πρέπει να θεωρείται, όπως ο εθισμός στα ναρκωτικά, δηλαδή με την παροχή δωρεάν θεραπειών υποκατάστασης νικοτίνης ή με την παροχή εναλλακτικών, λιγότερο επιβλαβών προϊόντων σε άτομα που δεν κατάφεραν να το κόψουν. Τα Υπουργεία Υγείας των χωρών της ΕΕ θα πρέπει να έχουν μια σαφή πολιτική μείωσης της βλάβης, ενθαρρύνοντας τους Υπουργούς Οικονομικών να την εφαρμόσουν. Τα χαμηλότερα επίπεδα επιβλαβών ουσιών θα πρέπει να σημαίνουν χαμηλότερους φόρους. Ωστόσο, τόσο το επιστημονικό υπόβαθρο όσο και οι πολύ σαφείς κανόνες θα πρέπει να εφαρμόζονται για να διασφαλίζεται η ορθότητα με την οποία εισάγονται οι κανονισμοί και δαπανώνται οι δημόσιοι πόροι.
Ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC), εξειδικευμένος οργανισμός για τον καρκίνο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, συνιστά την προσαρμογή των φορολογικών συντελεστών για τον καπνό και τα προϊόντα που περιέχουν νικοτίνη στο επίπεδο της βλάβης, που προκαλούν ή του κινδύνου για την υγεία που ενέχουν. Η υψηλότερη αύξηση των φόρων για τα πιο επιβλαβή προϊόντα θα μείωνε τη ζήτησή τους.
Θα μπορούσαν να υπάρχουν δύο οφέλη. Πρώτον – χαμηλότερο ποσοστό μύησης μεταξύ των νέων, όπως ανέφερα πάνω από το 50% ξεκινά με το κάπνισμα των φθηνότερων τσιγάρων. Δεύτερον – περισσότεροι καπνιστές, που διαφορετικά θα συνέχιζαν να καπνίζουν, που στρέφονται σε λιγότερο επιβλαβή προϊόντα. Επιπλέον, ας μην ξεχνάμε τους παθητικούς καπνιστές που εκτίθενται στον καπνό – κάθε άτομο που κόβει το κάπνισμα ή τουλάχιστον αλλάζει από το κάπνισμα τσιγάρων σε προϊόντα χωρίς καπνό σταματά να εκθέτει τους παρευρισκόμενους στον καπνό. Η FDA έχει ήδη εγκρίνει τα προϊόντα να διατίθενται στην αγορά ως Προϊόν Καπνού Τροποποιημένου Κινδύνου λόγω χαμηλότερης έκθεσης σε επιβλαβή και δυνητικά επιβλαβή συστατικά.
Σύμφωνα με την FDA, η έκδοση αυτής της εντολής τροποποίησης έκθεσης είναι κατάλληλη για την υποστήριξη της δημόσιας υγείας και αναμένεται να ωφελήσει την υγεία τόσο των χρηστών όσο και των μη χρηστών προϊόντων καπνού.
Δεν λέω ότι πρέπει να μειωθούν οι φόροι για εναλλακτικά προϊόντα. Θα πρέπει να αυξηθούν σημαντικά οι φόροι για τα πιο επιβλαβή προϊόντα. Η διαφορά στους φόρους θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τη διαφορά στην έκθεση σε επιβλαβή συστατικά.
Ορισμένες χώρες χρησιμοποιούν φόρους από τα τσιγάρα για να στηρίξουν τις δημόσιες δαπάνες τους. Είναι κάπως εθισμένοι σε αυτό, όσο οι καταναλωτές είναι εθισμένοι στα προϊόντα. Αλλά το κρυφό οικονομικό κόστος για την κοινωνία του καπνίσματος τσιγάρων είναι γνωστό και καλά καθορισμένο από τον ΠΟΥ. Πιστεύετε ότι καλύτερες εναλλακτικές λύσεις θα μπορούσαν να μειώσουν αυτό το κόστος για την υγεία που επιβαρύνει τις κοινωνίες; Επομένως, πιστεύετε ότι τα κράτη πρέπει να υποστηρίξουν αυτή τη μετάβαση της κατανάλωσης σε καλύτερες εναλλακτικές λύσεις και να εγκαταλείψουν μια πολιτική εξάρτησης από τα φορολογικά έσοδα που προστατεύει μόνο τους δημόσιους προϋπολογισμούς;
Πιστεύω ότι πρέπει να εφαρμόσουμε πολιτικές μείωσης της βλάβης δίνοντας στους καταναλωτές τη δυνατότητα επιλογής, αντί να συνεχίσουν να καπνίζουν τσιγάρα. Είναι απολύτως σαφές ότι, εάν οι άνθρωποι στραφούν σε λιγότερο επιβλαβή προϊόντα, το κόστος για την υγεία θα μειωθεί.
Η Σουηδία είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα. Από τότε που εισήχθησαν και έγιναν αποδεκτά στην αγορά εναλλακτικά προϊόντα που περιέχουν νικοτίνη (το λεγόμενο snus), ο αριθμός των χρηστών νικοτίνης, που διαγνώστηκαν με καρκίνο του πνεύμονα μειώθηκε σημαντικά.
Νομίζω ότι θα ήταν ανεύθυνο για τα κράτη να μην υποστηρίζουν την κοινωνία με στρατηγικές μείωσης της βλάβης, ειδικά που είναι ήδη γνωστές. Η εφαρμογή πολιτικών, που υποστηρίζουν ή έχουν οφέλη για τη δημόσια υγεία είναι καθήκον κάθε κυβέρνησης. Και είναι καθήκον κάθε κυβέρνησης να αναπτύξει νέες δημοσιονομικές πολιτικές, που θα περιλαμβάνουν μείωση της βλάβης από το κάπνισμα.
Το virus.com.gr σας φέρνει καθημερινά τις πιο έγκυρες ειδησεις από τον χώρο της πολιτικής υγείας και φαρμάκου
Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *
Δ
