Η Ελλάδα πρωταθλήτρια θανάτων λόγω μικροβιακής αντοχής

Σημαντική αύξηση των λοιμώξεων με αντοχή στα αντιβιοτικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας covid-19 παρατηρήθηκε και στη χώρα μας με βάση δεδομένα από το σύστημα επιτήρησης μικροβιακής αντοχής του ΕΟΔΥ (WHONET). Η αντιμικροβιακή αντοχή εποτελεί κύρια αιτία θνησιμότητας για 2.100 άτομα ετησίως τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα.

Σημαντική αιτία

Μια πηγή του κακού αποτελούν οι αυξημένες νοσηλείες στα νοσοκομεία. Για τους ασθενείς με Covid-19  συντρέχει κίνδυνος δευτερογενούς βακτηριακής ενδονοσοκομειακής λοίμωξης και συνεπώς τους χορηγείται αντιβιοτική αγωγή. Σύμφωνα με μελέτες, η κατανάλωση αντιβιοτικών έναντι των δευτεροπαθών λοιμώξεων ή πολλές φορές και ως προφύλαξη έναντι μιας COVID-19 λοίμωξης, αυξήθηκε κατά 11,2% τον πρώτο χρόνο της πανδημίας. Σύνδεση υπάρχει μεταξύ της αύξησης των κρουσμάτων της covid-19 και της λήψης αντιβιοτικών. Συγκεκριμένα, εκτιμήθηκε πως η αύξηση στα μηνιαία covid-19 κρούσματα οδηγεί σε αύξηση στην κατανάλωση των αντιβιοτικών.

Στην χώρα μας η κατανάλωση προωθημένων αντιβιοτικών, όπως οι καρβεπενέμες και τα πολυμιξίδια, ήταν η υψηλότερη στην Ευρώπη, με αυξημένο το μέσο όρο ανά 1000 άτομα (50,8% έναντι 33,7% της ΕΕ), δηλαδή ο δείκτης DDD ανά 1000 κατοίκους στην κοινότητα βρέθηκε να είναι 32,4 έναντι 18,0 που ήταν ο μέσος όρος για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Την κατάσταση επιβεβαίωσαν πρόσφατα στοιχεία από 10 μεγάλα ελληνικά νοσοκομεία που αποκάλυψαν τους τρεις μικροοργανισμούς που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 50% των νοσοκομειακών λοιμώξεων. Σε αυτούς παρατηρήθηκε ότι είχαν σημαντική αύξηση της μικροβιακής αντοχής.  Πολλαπλές είναι οι συνέπειες αφού το ετήσιο κόστος των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων για το ελληνικό σύστημα υγείας υπολογίζεται σε 124 εκατομμύρια ευρώ.

Η μεγάλη εγχώρια κατανάλωση των αντιβιοτικών ξεπερνά τους διαδρόμους των νοσοκομείων αφού διαπιστώνεται ότι άτομα με ήπια έως μέτρια συμπτώματα COVID-19, όπως είναι ο βήχας και ο πυρετός, λαμβάνουν προληπτικά αντιβιοτικά για την περίπτωση που αναπτύξουν βακτηριακές λοιμώξεις.  Η Ελλάδα  είναι στη δεύτερη θέση μετά την Κύπρο, σύμφωνα με τα επιδημιολογικά δεδομένα του 2020.

Θνητότητα

Πρόκειται για απειλή αφού είναι κύρια αιτία θνησιμότητας για 2.100 άτομα ετησίως τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, ενώ εκτιμάται ότι ενταθεί σημαντικά τα επόμενα έτη εάν δεν ληφθούν μέτρα. Η Ελλάδα ξεχωρίζει ως η χώρα με το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας, με 20 θανάτους ανά 100.000 πληθυσμού, ακολουθούμενη από την Ιταλία, με 19 θανάτους ανά 100.000 πληθυσμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 6 θάνατοι ανά 100.000 πληθυσμού.  Εκτός από τους θανάτους, η Ελλάδα αποτελεί την πρώτη χώρα και ως προς τα απολεσθέντα έτη υγιούς ζωής που σχετίζονται με τη μικροβιακή αντοχή. Πιο συγκεκριμένα η Ελλάδα έχασε κατά το 2020, 585 έτη πλήρης υγείας ανά 100.000 ανθρώπους.

Εκτιμάται ότι το 2023, οι σχετιζόμενοι με την covid-19 θάνατοι στη χώρα ήταν σε αριθμό παρόμοιοι, 2.840 σύμφωνα με το Worldmeter,  με τους θανάτους από την μικροβιακή αντοχή.  Γι΄αυτό κρίνεται απαραίτητη η λήψη πολιτικών παρεμβάσεων για τη διαχείριση αυτής της «αόρατης» πανδημίας.